«Αυτοκτονούν» τα νιάτα της Τουρκίας

«Αυτοκτονούν» τα νιάτα της Τουρκίας
Του Νίκου Στέλγια
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "Κ" 8/8/2010

Το Κουρδικό, η ένταση στις σχέσεις κατεστημένου – κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, το οικονομικό χάσμα, η βία στους δρόμους και στις ψυχές… Αυτά τα αρνητικά στοιχεία αποτελούν κομμάτι της πολιτικής και οικονομικής ζωής της γειτονικής Τουρκίας. Ταυτόχρονα, στα μέσα του καλοκαιριού του 2010, η ραγδαία αύξηση του αριθμού νέων γυναικών οι οποίες επιλέγουν την αυτοκτονία για να θέσουν τέλος στην ζωή τους, φέρνει στην επιφάνεια το αρνητικό πρόσωπο της κοινωνικής πραγματικότητας της χώρας. Ενώ λοιπόν οι πολιτικοί και στρατιωτικοί παράγοντες της χώρας είναι απασχολημένοι με την διαμόρφωση των στρατηγικών συμφερόντων της χώρας, η τουρκική κοινωνία ασφυκτιά και εκπέμπει ανησυχητικά μηνύματα για το μέλλον.
Πριν μια εβδομάδα, η τουρκική κοινή γνώμη παρακολούθησε την θλιβερή υπόθεση της αυτοκτονίας της Miss Turkey 2003. Η 32χρονη Ασλί έπεσε από τον τρίτο όροφο ενός πολυτελέστατου ξενοδοχείου και βρήκε ακαριαίο θάνατο. Κάποιοι από το στενό περιβάλλον της ισχυρίστηκαν ότι ο θάνατος της οφειλόταν στο αλκοόλ που κατανάλωσε η νεαρή κοπέλα την νύχτα του θανάτου της. Κάποιοι άλλοι επισήμαναν τον ρόλο του συναισθηματικού αδιεξόδου στο οποίο βρισκόταν η νεαρή κοπέλα.
Την είδηση του άδικου χαμού της Ασλί ακολούθησε λίγες ώρες μετά η είδηση της αυτοκτονίας ενός γνωστού μοντέλου. Η 22χρονη Μπουρτζού ήταν μητέρα ενός δίχρονου παιδιού. Έπεσε από τον όγδοο όροφο όταν έμαθε ότι ο σύντροφος της την απατούσε.
Την ίδια στιγμή, ο τουρκικός τύπος αφιέρωσε λίγο χώρο και χρόνο καλύπτοντας τις ειδήσεις αυτοκτονιών και άλλων νεαρών γυναικών. Στο Ερζουρούμ, η νεαρή Φιλίζ επέλεξε τον θάνατο παρά τον γάμο με τον εξάδελφο της, που της επιβλήθηκε από την ίδια της την οικογένεια. Στην Ρεδεστό, η 19χρονη Τσισίλ αφέθηκε στο κενό από την βεράντα του διαμερίσματος της.
Σε κάθε περίπτωση η κοινή συνισταμένη ήταν μια και μοναδική: Στην σύγχρονη Τουρκία, παρά την ανάπτυξη των καπιταλιστικών δομών και την ενεργή συμμετοχή της γυναίκας στα κοινωνικοοικονομικά δεδομένα, μια σημαντική μερίδα του γυναικείου πληθυσμού είναι απογοητευμένη με την τροπή των γεγονότων στην καθημερινότητα της. Αυτή η απογοήτευση αφορά την συζυγική σχέση καθώς και τους οικογενειακούς δεσμούς. Τα στενά κοινωνικά και οικογενειακά περιθώρια πνίγουν την Τουρκάλα και εκείνη αναζητά την λύτρωση της στον θάνατο.
Τι και αν η Ασλί, η Μπουρτζού και οι υπόλοιπες κοπέλες ήταν στο άνθος της ηλικίας τους; Η διαφορά ηλικίας δεν ήταν δυνατόν να εμποδίσει την 39χρονή Σμυρνιά Πεμπεγκιούλ να οδηγηθεί στο ίδιο τέλος με τις άλλες κοπέλες. Η Πεμπεγκιούλ ήταν μητέρα μιας 19χρονής η οποία παντρεύτηκε προσφάτως. Μην μπορώντας να αντέξει πια την βία και την κακομεταχείριση του συζύγου της και εκείνη επέλεξε την αυτοκτονία για να δώσει τέλος στα βάσανα της. Το πτώμα της ανακάλυψε ο γαμπρός της, ο οποίος ειδοποίησε την αστυνομία.
Η τουρκική αστυνομία, η οποία ήταν ανήμπορη να προστατεύσει την Πεμπεγκιούλ από την ενδοοικογενειακή βία, πρόλαβε να εμποδίσει την αυτοκτονία της Γκιουλάϊ, στην Νικομήδεια. Στο περιπολικό το οποίο την οδήγησε στο νοσοκομείο για τις πρώτες βοήθειες, η Γκιουλάϊ ξέσπασε στα κλάματα: Είχε τρία πεινασμένα βρέφη και 5000 ευρώ χρέος. Ο σύζυγος της την εγκατέλειψε για τον έρωτα μιας νεαρής κοπέλας. Δεν είχε άλλη λύση. Επιθυμούσε τον θάνατο. Και αν δεν ήταν η αστυνομία της Νικομήδειας θα άφηνε πίσω τα τρία βρέφη και θα πραγματοποιούσε το τελευταίο βήμα από το μπαλκόνι της.
Οι παραπάνω ιστορίες αδυνατούν να περιγράψουν τα μεγέθη τα οποία έχει αγγίξει το φαινόμενο της αυτοκτονίας νέων γυναικών στην Τουρκία. Μονάχα τον περασμένο Ιούλιο 36 γυναίκες, όλες στο άνθος της ηλικίας τους, επέλεξαν τον θάνατο ως λύση στην μιζέρια τους. Τα τελευταία μηνύματα που άφησαν πίσω τους είχαν όλο το ίδιο περιεχόμενο: «Yeter Artık! (Φτάνει Πια!) Δεν αντέχουμε. Δεν ζητούμε κατανόηση. Φεύγουμε για να λυτρωθούμε…»
Λύτρωση; Τι είδους λύτρωση; Οι ειδήσεις των αυτοκτονιών οι οποίες πλέον στην Τουρκία δεν έχουν τέλος, δεν υπόσχονται καμία λύτρωση στο κοινωνικό αδιέξοδο στο οποίο βρίσκεται η χώρα. Η κοινωνία ασφυκτιά και η κυβέρνηση της χώρας, η οποία επιχειρεί να εκπέμψει στο εξωτερικό φιλελεύθερα και εκσυγχρονιστικά μηνύματα, αδυνατεί να συνειδητοποιήσει την σοβαρότητα της όλης κατάστασης. Η κυβέρνηση του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, της οποίας η υπουργός η οποία είναι αρμόδια για θέματα οικογένειας πριν από λίγο καιρό χαρακτήρισε την ομοφυλοφιλία ως «αρρώστια», δείχνει να μην ενδιαφέρεται καθόλου με το δράμα των γυναικών οι οποίες θέτουν τέλος στην ζωή τους, με τον πιο απροσδόκητο τρόπο, στα πιο δημιουργικά τους χρόνια.
Ένα μπαλκόνι, ένα ανοιχτό παράθυρο και ένα τολμηρό βήμα, πλέον είναι το πιο επαναστατικό μήνυμα της Τουρκάλας…
Σε κρίση και οι οικογενειάρχες
Ο μεγάλος αριθμός των αυτοκτονιών νέων γυναικών δεν είναι το μοναδικό δυσάρεστο φαινόμενο το οποίο απασχολεί αυτό το διάστημα την τουρκική γνώμη. Οι αυτοκτονίες και η αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, είναι ένα άλλο φαινόμενο το οποίο συνταράσσει την κοινωνία.
Αυτοκτονίες αξιωματικών του στρατού οι οποίοι κατηγορούνται για συμμετοχή σε σενάρια ανατροπής της κυβέρνησης, αυτοκτονίες πατεράδων οι οποίοι πριν την αυτοκτονίας τους δολοφονούν μέλη των οικογενειών τους, αυτοκτονίες στις ράγες ενός τρένου, αυτοκτονίες σε γέφυρες… Πλέον τέτοιου είδους ειδήσεις χαρακτηρίζονται ως «συνηθισμένα γεγονότα» στα news desk των τουρκικών εφημερίδων… Ο τουρκοκυπριακός τύπος δεν κάνει τον κόπο να αναφερθεί σε τέτοιου είδους φαινόμενα. Και ο κουρδικός τύπος προτιμά να επικεντρωθεί αποκλειστικά στο Κουρδικό Ζήτημα. Όμως, την ίδια στιγμή, η κοινωνία μιας ολόκληρης χώρας, της Τουρκίας, έχει προ πολλού συνηθίσει τον θάνατο ως μέσο διεξόδου από την κοινωνική κρίση… Μια διέξοδος δίχως ελπίδα…