ΕΝΑΣ ΤΟΥΡΚΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΗΓΕΤΗΣ ΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΒΛΕΨΕΙΣ

ΕΝΑΣ ΤΟΥΡΚΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΗΓΕΤΗΣ ΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΒΛΕΨΕΙΣ
Του Νίκου Στέλγια
Καθημερινή 24/10/2010

Το δημοψήφισμα για την τροποποίηση του συντάγματος της 12ης Σεπτεμβρίου έφερε σαρωτικές αλλαγές στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό. Εκτός από την ενίσχυση του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP), το δημοψήφισμα σηματοδότησε την επικέντρωση της προσοχής των Τούρκων αναλυτών, σε φλέγοντα ζητήματα της τουρκικής κοινωνίας. Σήμερα, ένα από τα βασικά ζητήματα που απασχολούν τους αναλυτές της γειτονικής χώρας είναι ο ρόλος του Νακσιμπεντί τάγματος και του αυτοεξόριστου θρησκευτικού ηγέτη του, Φεττουλλάχ Γκιουλέν, στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό.
Στο δημοψήφισμα του προηγούμενου μηνός το AKP κατάφερε να αυξήσει τα ποσοστά του προσεγγίζοντας τους ψηφοφόρους του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (MHP) του κινήματος των Γκρίζων Λύκων. Λίγες εβδομάδες μετά το ιστορικό δημοψήφισμα, πολλοί Τούρκοι αναλυτές τονίζουν ότι αυτή η επιτυχία οφείλεται στην δράση του τάγματος του κ. Γκιουλέν και ότι σήμερα το εν λόγω τάγμα έχει εισχωρήσει στους κόλπους των τουρκικών κυβερνητικών δομών (υπουργεία, αστυνομία, δικαιοσύνη κ.α.) σε τέτοιο σημείο ώστε να ελέγχει τα νευραλγικά κέντρα λήψης αποφάσεων στην Άγκυρα.

Το παρασκήνιο στο AKP

Σήμερα ο Φεττουλλάχ Γκιουλέν ζει αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ. Ο κ. Γκιουλέν άφησε την Τουρκία μετά την ανατροπή της κυβέρνησης του Νετζμεττίν Ερμπακάν το 1997. Στα τέλη της δεκαετίας 90΄, οι αξιωματικοί του στρατού, οι οποίοι έλαβαν μέρος στις προσπάθειες ανατροπής της κυβέρνησης του κ. Ερμπακάν, στις δημόσιες τοποθετήσεις τους επισήμαναν το γεγονός ότι ο κ. Γκιουλέν έχει ως τελικό στόχο την ανατροπή του κοσμικού καθεστώτος και την δημιουργία μιας ισλαμικής δημοκρατίας, η οποία θα τεθεί υπό τον έλεγχο του. Την ίδια περίοδο, οι κύκλοι που συμμερίζονται αυτή την άποψη, έφτασαν στο σημείο να ισχυριστούν ότι επίκειται η ανάδειξη του «Τούρκου Χουμεϊνή» ή του «νέου Χαλίφη του 21ου αιώνα».

Από την πλευρά του, ο κ. Γκιουλέν ο οποίος συμφωνεί με το AKP ως προς την σημασία των δομών της ελεύθερης αγοράς και της ανασυγκρότησης του τουρκικού κράτους, το 1998 αυτοεξορίστηκε στις ΗΠΑ, ενίσχυσε τον διάλογο του με τα ξένα κέντρα λήψης αποφάσεων, υποστήριξε την ίδρυση και την εδραίωση του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος και απέδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον διαπολιτισμικό διάλογο. Μάλιστα, σε μια περίοδο που οι ΗΠΑ πρότειναν στον μουσουλμανικό κόσμο την πλαισίωση των φιλελεύθερων αξίων με τις αξίες του Ισλάμ, προχώρησε ένα βήμα πάρα πέρα αναπτύσσοντας διάλογο με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το Βατικανό και με διάφορες εβραϊκές οργανώσεις του εξωτερικού.
Σήμερα, η κατοικία του κ. Γκιουλέν στις ΗΠΑ δέχεται καθημερινά κορυφαίες προσωπικότητες της τουρκικής κοινωνικής και πολιτικής ζωής και το τάγμα των Ναξιμπεντί διαδραματίζει αξιοσημείωτο ρόλο στα κοινωνικοπολιτικά δρώμενα της Τουρκίας. Το τάγμα κάθε χρόνο διοργανώνει στην δυτική Τουρκία συνέδριο στο οποίο λαμβάνουν μέρος πολιτικοί και διανοούμενοι κυρίως από τον δεξιό, συντηρητικό χώρο.

Ο αρχιτέκτονας του δόγματος Νταβούτογλου (;)

Η πολιτική και κοινωνική δράση του κ. Γκιουλέν δεν περιορίζεται στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο της γειτονικής χώρας. Πολύ πριν από την εμφάνιση του Αχμέτ Νταβούτογλου στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό, ο κ. Γκιουλέν και οι συνεργάτες του εστίασαν την προσοχή τους στην σύσφιξη των σχέσεων της Τουρκίας με τον έξω κόσμο, βασιζόμενοι πάντα στις αρχές τις οποίες ακολουθεί η σύγχρονη τουρκική εξωτερική πολιτική.

Μέσα σε σχετικό σύντομο χρονικό διάστημα, η θρησκευτική κοινότητα του κ. Γκιουλέν (gülen cemaati) δημιούργησε ιδρύματα πρωτοβάθμιας, δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις μουσουλμανικές και στις τουρκόφωνες χώρες της Ασίας, των Βαλκανίων και της Αφρικής. Παράλληλα, η κοινότητα δημιούργησε ένα δίκτυο μη κυβερνητικών οργανώσεων τα οποία ανέπτυξαν στενές σχέσεις με τις εκάστοτε κυβερνήσεις αυτών των χωρών. Η συγκεκριμένη δραστηριότητα πλαισιώθηκε και με οικονομικές συναλλαγές.

Και η Κύπρος στα μεγαλόπνοα σχέδια

Την στιγμή που η Τουρκία συζητά τον ρόλο της κοινότητας Γκιουλέν στο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου, Τούρκοι αναλυτές και δημοσιογράφοι με τους οποίες συνομίλησε η «Κ» υπογραμμίζουν ότι ο ρόλος και η δράση του συγκεκριμένου τάγματος στην τουρκοκυπριακή πλευρά είναι ένα ζήτημα το οποίο έχει αφεθεί εσκεμμένα στο σκοτάδι, από την Άγκυρα. Οι αναλυτές τονίζουν ότι μέχρι σήμερα κανείς δεν έχει ασχοληθεί με τις σχέσεις και τις συνδιαλλαγές του τάγματος των Ναξιμπεντί της Λεύκας, με το κίνημα του κ. Γκιουλέν. Παράλληλα, επισημάνουν ότι δεν είναι δυνατόν ένα τάγμα, το οποίο μετεξελίσσεται σε πολιτικό ρεύμα εντατικοποιώντας την εξωτερική του δράση στην ευρύτερη περιοχή της Τουρκίας, να αγνοήσει την Κύπρο.