ΤΟ ΕΝΔΟΞΟ BIG BROTHER ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΠΟΛΙΤΗ

ΤΟ ΕΝΔΟΞΟ BIG BROTHER ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Κάμερες και «κυβερνητικά αυτιά» παντού…
Του Νίκου Στέλγια
Περιοδικό ¨Κ¨ 17/10/2010

Ποιος είπε ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (DDR) και τα φημισμένα συστήματα παρακολούθησης των πολιτών της «πέθαναν»; Μπορεί αυτές τις ημέρες το Βερολίνο να εορτάζει το τέλος του διαχωριστικού τείχους. Μπορεί η πλειοψηφία των Γερμανών να αναφέρεται στα αποπνικτικά μέτρα της Στάζι ως ένα μελανό σημείο του παρελθόντος, την στιγμή που η DDR ανήκει στην ιστορία εδώ και είκοσι χρόνια. Όμως, το σίγουρο είναι ότι, οι κατασκοπευτικές μέθοδοι παρακολούθησης της καθημερινότητας των πολιτών, «αναβαθμίστηκαν», τελειοποιήθηκαν και βρίσκονται σε πλήρη εφαρμογή σε μια άλλη χώρα, στην Τουρκία.

Την στιγμή που οι «επίσημοι» της Άγκυρας είναι απασχολημένοι με το «φακέλωμα» του συγκεκριμένου δημοσιεύματος και ενώ οι κάμερες της αστυνομίας ετοιμάζονται να επιστρέψουν στους δρόμους της Κύπρου, το περιοδικό «Κ» φέρνει στο προσκήνιο μια αποσιωπημένη έκφανση της τουρκικής καθημερινότητας, την παρακολούθηση των Τούρκων πολιτών.

Πανεπιστήμια σε αστυνομικό κλοιό

Λίγες εβδομάδες μετά το δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν και οι συνεργάτες του επικέντρωσαν την προσοχή τους στα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας. Τις τελευταίες εβδομάδες η ελεύθερη είσοδος των φοιτητριών που φορούν μαντίλα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποτελεί την βασική προτεραιότητα της τουρκικής κυβέρνησης.

Μόλις λίγες ημέρες πριν, το Ίδρυμα της Ανώτατης Παιδείας προειδοποίησε όλα τα πανεπιστήμια της χώρας ότι δεν θα πρέπει να εμποδίζεται η είσοδος μαθητριών που φορούν μαντίλα στις αίθουσες διδασκαλιών. Όμως, την στιγμή που η τουρκική κυβέρνηση προχωρά στην «απελευθέρωση της μαντίλας» στο όνομα των σύγχρονων φιλελεύθερων αξιών, το Ίδρυμα ζήτησε από τα πανεπιστήμια της χώρας να παραχωρήσουν χώρους όπου θα στεγάζονται τμήματα της μυστικής αστυνομίας. Ακόμη κάλεσε τις πρυτανείες να εντατικοποιήσουν την παρακολούθηση των φοιτητών τους με κάμερες στους πανεπιστημιακούς χώρους.

Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της «Μιλλιγιέτ», το Ίδρυμα της Ανώτατης Παιδείας ζήτησε την εντατικοποίηση του αστυνομικού κλοιού στα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Τουρκίας με το πρόσχημα της αντιμετώπισης τυχών μελλοντικών βίαιων επεισοδίων.

Με βάση το παραπάνω σκεπτικό, το Ίδρυμα ζήτησε από τις πρυτανείες να διευκολύνουν την εγκατάσταση μονάδων μυστικών υπηρεσιών στις ακαδημαϊκές τους εγκαταστάσεις. Οι συγκεκριμένες μονάδες θα παρακολουθούν όλους του φοιτητές και τους ακαδημαϊκούς. Ακόμη, παράλληλα με την ανάπτυξη των συγκεκριμένων μονάδων προβλέπεται και η δημιουργία νέων «μέτρων ασφάλειας» όπως λ.χ. την «ψυχολογική υποστήριξη» των ακαδημαϊκών κοινοτήτων και την εντατικοποίηση διάφορων μέτρων ασφαλείας.

Αντιμέτωπη με τα νέα μέτρα αστυνόμευσης των πανεπιστημίων, η ακαδημαϊκή κοινότητα της Τουρκίας εμφανίζεται έντονα προβληματισμένη. Οι ακαδημαϊκοί και οι φοιτητές εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους σχετικά με τους σχεδιασμούς της κυβέρνησης. Μάλιστα, κάποιοι ακαδημαϊκοί και φοιτητές τονίζουν ότι τα μέτρα που προωθούνται ενδέχεται να ξεπεράσουν σε εμβέλεια τα αντίστοιχα αστυνομικά μέτρα των ολοκληρωτικών καθεστώτων της δεκαετίας 30΄.

«Πείτε μου παιδιά, τι εφημερίδα διαβάζουν οι γονείς σας;»

Στην Τουρκία, ο απλός πολίτης δεν πρωτογνωρίζει τα αστυνομικά μέτρα της Άγκυρας, με την είσοδο του στο πανεπιστήμιο, αλλά πολύ νωρίτερα. Σε πολύ μικρή ηλικία, μόλις στις πρώτες τάξεις του δημοτικού, τα παιδιά γίνονται αντικείμενο μιας έμμεσης παρακολούθησης.

Στην ανατολική ενδοχώρα, όπου η εγκατάσταση των καμερών στους δημόσιους χώρους βρίσκεται στα πρώτα της στάδια (στα μεγάλα αστικά κέντρα έχει λάβει ήδη την μορφή της «επιδημίας»), οι δάσκαλοι των δημοτικών σχολείων αναλαμβάνουν «αστυνομικά» καθήκοντα και είναι υπεύθυνοι για την ενημέρωση της Άγκυρα για τα κοινωνικά και πολιτικά φρονήματα των οικογενειών των μαθητών τους.

Στα σχολεία, οι δάσκαλοι προσεγγίζουν τα μικρά με «αθώες» ερωτήσεις. Συνήθως απευθύνουν ερωτήσεις οι οποίες αφορούν την καθημερινότητα των οικογενειών. «Τι εφημερίδα διαβάζει ο μπαμπάς;», «τι τηλεοπτικό κανάλι παρακολουθεί ο αδελφός;». Αυτές είναι οι συνηθισμένες ερωτήσεις τις οποίες καλούνται να απαντήσουν τα ανυποψίαστα παιδιά. Οι απαντήσεις τους συλλέγονται, κατηγοριοποιούνται, αναλύονται και τα τελικά αποτελέσματα αποστέλλονται στην Άγκυρα, όπου οι κρατικές υπηρεσίες επεξεργάζονται το εν λόγω υλικό και προχωρούν σε ανάλογα «διαβήματα». Σε πολλές περιπτώσεις το κάθε νέο «διάβημα» επιφυλάσσει δυσάρεστες εκπλήξεις για τις οικογένειες των μικρών.

Οι αστυνόμοι χορεύουν τσιφτετέλια με την νύφη και τον γαμπρό!

Αστυνόμοι που χορεύουν τσιφτετέλια σε γάμο, στον οποίο δεν προσκλήθηκαν ποτέ… Εκνευρισμένος γαμπρός που είναι αναγκασμένος να «αναστείλει» τον πρώτο χορό με την αγαπημένη του για να ακούσει με προσοχή αυτά που έχουν να πουν οι αστυνομικοί… Προσκεκλημένοι που στέκονται σε στάση προσοχής για να ακούσουν τις «αστυνομικές οδηγίες»…

Όχι, όχι δεν πρόκειται για βρετανική μαύρη κωμωδία. Πρόκειται για την καθημερινή πραγματικότητα στις ανατολικές επαρχίες της Τουρκίας. Σε αυτές της επαρχίες, με πρόσχημα τον περιορισμό της χρήσης όπλων στους γάμους, η τουρκική αστυνομία έχει εφεύρει μια καινοτομία. Πλέον, διάφορες μονάδες της αστυνομίας «εισβάλλουν» στον χώρο όπου πραγματοποιούνται οι γάμοι, κάθονται στο φαγοπότι, χορεύουν τσιφτετέλια και στην συνέχεια δίνουν διάφορες οδηγίες…

Έρχονται οι σούπερ ιμάμηδες

Θα χορεύει ο αστυνόμος και ο ιμάμης της γειτονιάς θα κάθεται να τον θωρεί; Όχι φυσικά. Η Άγκυρα έχει μια πρόταση και για την περίπτωση του ιμάμη. Σύμφωνα με μια νέα πρωτοβουλία της Υπηρεσίας των Θρησκευτικών Υποθέσεων, οι ιμάμηδες καλούνται να «ενσωματωθούν» στην κοινωνία, να μπουν στα σπίτια, να «συνομιλήσουν» με τις οικογένειες και να στείλουν αναλυτικές αναφορές στην Άγκυρα σχετικά με όσα έχουν δει, ακούσει ή υποψιασθεί. Το νέο μέτρο άρχισε ήδη να εφαρμόζεται δοκιμαστικά στην δυτική Τουρκία.

Κάμερες, κάμερες! Παντού!

Η κατάχρηση των μέτρων παρακολούθησης των πολιτών αφορά τις περιοχές της Τουρκίας όπου οι Κούρδοι αποτελούν την πλειοψηφία του ντόπιου πληθυσμού. Αυτό είναι ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός. Όμως και στις μεγάλες πόλεις της δυτικής Τουρκίας η συνολική εικόνα δεν παρουσιάζει μεγάλες διαφορές. Οι δρόμοι της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και της Άγκυρας έχουν «κατακλυστεί» από τις κάμερες της αστυνομίας και της χωροφυλακής. Αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι να αναρωτιούνται πολλοί πολίτες της Τουρκίας για το αν τίθεται πλέον ζήτημα διατήρησης του αδιάβατου της προσωπικής σφαίρας. Μήπως η Τουρκία ξεπέρασε προ πολλού την DDR και τις μεθόδους της; One million dollar question στην περίπτωση της γειτονικής χώρας…