Ο Ιρσέν Κιουτσούκ με τον συντάκτη της ''Κ'', Νίκο Στέλγια.

Ημερομηνία: 23.01.2011 | 13:13
«Διατηρώ ελπίδες για λύση»
Με προβληματίζουν όμως τα μηνύματα που λαμβάνω από την ελληνοκυπριακή πλευρά-Σε αντίθεση με τον Έρογλου, ο Ταλάτ δεν υποστηριζόταν από όλους
Του Νίκου Στέλγια

Ο Ιρσέν Κιουτσούκ με τον συντάκτη της ''Κ'', Νίκο Στέλγια.

Αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό εμφανίζεται ο «πρωθυπουργός» Ιρσέν Κιουτσούκ, ο οποίος ωστόσο ισχυρίζεται ότι τα μηνύματα που λαμβάνει από την ε/κ πλευρά τον προβληματίζουν για την πορεία των διαπραγματεύσεων. «Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η ε/κ πλευρά επιχειρεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις», λέει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ». Δημοσιεύουμε το κείμενο της συνέντευξης, χωρίς παρέμβαση στις ορολογίες που χρησιμοποίησε ο Τ/κ πολιτικός.

-Στην τ/κ κοινωνία επικρατεί απαισιοδοξία σχετικά με την οικονομική κρίση και την πορεία των διαπραγματεύσεων. Ποια είναι η δική σας άποψη για την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει σήμερα η τ/κ κοινωνία; Θεωρείτε εφικτή τη διέξοδο από την κοινωνικοοικονομική κρίση;
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα ζητήματα που αφορούν την οικονομία από αυτά που αφορούν τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό. Σε ό,τι αφορά την πορεία των διαπραγματεύσεων, δεν θεωρώ ότι έχουμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Στην τ/κ πλευρά, μετά την ανάδειξη στην προεδρία του Ντερβίς Έρογλου, δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο κ. Έρογλου φροντίζει να ενημερώνει τα κόμματα που εκπροσωπούνται στη βουλή για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Σε αυτές τις ενημερώσεις, κατά τις οποίες συζητούμε με την προεδρία τις προτάσεις του κ. Χριστόφια και της τ/κ πλευράς, παρευρίσκεται και το δικό μας κόμμα (Κόμμα Εθνικής Ενότητας). Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο αυτών των ενημερώσεων, δεν διαπιστώθηκε καμία σοβαρή διαφωνία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων. Το συγκεκριμένο κλίμα συνεργασίας και συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών φορέων του τόπου επιτεύχθηκε κατά την περίοδο της προεδρίας του Ντερβίς Έρογλου. Στο παρελθόν, σε αντίθεση με τον κ. Έρογλου, ο κ. Ταλάτ δεν υποστηριζόταν από όλους τους πολιτικούς φορείς. Σήμερα τα πολιτικά κόμματα υποστηρίζουν ομόφωνα τους χειρισμούς του κ. Έρογλου. Με βάση αυτή την άποψη, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγματευτικής διαδικασίας, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για την ύπαρξη μιας πολιτικής κρίσης στην τ/κ πλευρά.

-Ποια η δική σας άποψη για την πορεία των διαπραγματεύσεων;
Θα πρέπει να τονίσω ότι θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ επιθυμεί να συναντηθεί με τους δύο ηγέτες για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες. Όμως, την ίδια στιγμή, τα μηνύματα που λαμβάνω από την ε/κ πλευρά με προβληματίζουν για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η ε/κ πλευρά επιχειρεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις. Στηρίζω αυτή την άποψη σε όσα έλαβαν χώρα και σε όσα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης της Πρωθυπουργού της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ. Αναρωτιέμαι αν το μέλλον των διαπραγματεύσεων έχει προδιαγραφεί σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Μήπως καταβάλλονται προσπάθειες να επισκιαστούν οι πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ;

-Ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες ενόψει της επικείμενης κρίσιμης συνάντησης της Γενεύης;
Ο γενικός γραμματέας καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο γενικός γραμματέας συναντά τους δυο ηγέτες εντός δύο μηνών. Για αυτόν τον λόγο διατηρώ ελπίδες για τη λύση του προβλήματος. Όμως, όπως τόνισα παραπάνω, τα μηνύματα που λαμβάνω από την ε/κ πλευρά με προβληματίζουν.

-Πριν από μια εβδομάδα, σε συνέντευξή του στην «Κ», ο Κουντρέτ Όζερσαϊ πρότεινε την έναρξη μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας στα μέσα Μαρτίου, όπου θα συζητηθεί εφ’ όλης της ύλης το Κυπριακό. Ακόμη, πρότεινε τη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων σε αυτή τη νέα διαδικασία. Συμφωνείτε με αυτή την πρόταση;
Συμφωνώ απολύτως με αυτή την πρόταση. Εφόσον φτάσαμε στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, δεν θα πρέπει να υπάρξουν πισωγυρίσματα. Όσοι πιστεύουν στην επίλυση του Κυπριακού – αυτή είναι η δική μας θέση – θα πρέπει να υποστηρίξουν την ενίσχυση της διαπραγματευτικής διαδικασίας.

-Στην ε/κ πλευρά ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης πιστεύει ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις και η Τουρκία στοχεύουν στην επιβολή των δικών τους θέσεων στην ε/κ και ελληνική πλευρά. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιούνται αναφορές στο Σχέδιο Ανάν. Ποια είναι η δική σας άποψη για τον συγκεκριμένο σοβαρό ενδοιασμό της ε/κ πλευράς;
Το Σχέδιο Ανάν δεν επιβλήθηκε από μια ξένη δύναμη στις δυο πλευρές. Το Σχέδιο Ανάν υποβλήθηκε σε δυο ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Η τ/κ πλευρά ψήφισε «ναι» και η ε/κ «όχι». Σήμερα είναι γεγονός ότι, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγματευτικής διαδικασίας, οι διάφορες πτυχές του συγκεκριμένου σχεδίου συζητούνται ακόμη. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να πετάξουμε στον κάδο των απορριμμάτων το Σχέδιο Ανάν.

-Αντιλαμβάνομαι ότι πιστεύετε ότι το Σχέδιο Ανάν εξακολουθεί να διατηρεί την επικαιρότητά του;
Φυσικά και το πιστεύω. Το συγκεκριμένο σχέδιο υπήρξε προϊόν μεγάλων προσπαθειών. Εφόσον επιθυμούμε τη λύση του Κυπριακού, θα πρέπει να επωφεληθούμε από τις πτυχές του σχεδίου που ευνοούν τις θέσεις των δύο πλευρών.

Πάνω από 800 προσφυγές στην Επιτροπή Αποζημιώσεων

-Υπάρχουν κάποιες πτυχές των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται στο πλαίσιο του δικού σας έργου. Το ζήτημα της πληθυσμιακής σύνθεσης του βόρειου κομματιού της Κύπρου είναι μια από αυτές τις πτυχές. Πριν από λίγο καιρό δηλώσατε ότι ο πληθυσμός στον βορρά είναι 600.000 κάτοικοι. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε σχετικά με τη συγκεκριμένη σας δήλωση;
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης τοποθέτησης, αναφέρθηκα στον συνολικό πληθυσμό στον βορρά της Κύπρου. Αναφέρθηκα στους πολίτες μας και σε όσους έχουν άδεια εργασίας. Δεν αναφέρθηκα αποκλειστικά στους πολίτες της Τουρκίας. Τονίζω ότι το τελευταίο διάστημα έχουμε πολλούς εργάτες από το Τουρκμενιστάν και τις τουρκόφωνες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Το 2006, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, δώσαμε το δικαίωμα σε αυτούς τους εργάτες να μπορούν να φέρνουν τις οικογένειές τους στο νησί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική αύξηση του συνολικού πληθυσμού μας.

-Κάποιοι Τ/κ πολιτικοί φορείς τονίζουν ότι η τ/κ πλευρά αδυνατεί να ελέγξει την πληθυσμιακή σύνθεση στο βόρειο κομμάτι της νήσου. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Έχουμε επίσημη καταγραφή του πληθυσμού. Ο ακριβής αριθμός είναι 265.000.

-Με βάση ποια καταγραφή δίνετε τον συγκεκριμένο αριθμό;
Αυτή είναι η καταγραφή του πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε το 2006. Σήμερα υπολογίζουμε ότι ο πληθυσμός φτάνει τις 285.000.

-Υπενθυμίζω ότι η τ/κ αντιπολίτευση τονίζει ότι κατά την προεκλογική περίοδο η εκάστοτε τ/κ ηγεσία παραχωρεί ανεξέλεγκτα «υπηκοότητες» σε πολίτες ξένων χωρών. Ποια είναι η δική σας απάντηση σε αυτή την τοποθέτηση;
Πριν το 2009 εμείς βρισκόμασταν στην αντιπολίτευση. Τότε ενδέχεται να «μοίρασαν υπηκοότητες» αυτοί που μας κατηγορούν για κάτι τέτοιο. Για αυτό το ζήτημα θα πρέπει να απευθυνθείτε στην αντιπολίτευση.

-Σε ό,τι αφορά την «επιτροπή αποζημιώσεων» και στις δυο πλευρές της Πράσινης Γραμμής, εκφράζονται σοβαροί προβληματισμοί για το αν η τ/κ πλευρά έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στο ύψος του οικονομικού βάρους των αποζημιώσεων. Εσείς συμμερίζεστε αυτόν τον προβληματισμό;
Αυτή τη στιγμή η επιτροπή εξετάζει πάνω από 800 προσφυγές. Εμείς αναπτύσσουμε σχέδια δράσης, για να αντεπεξέλθουμε στο οικονομικό βάρος των αποζημιώσεων. Τονίζω ότι από τη δική μας σκοπιά η απόφαση του ΕΔΑΔ περί της αναγνώρισης της επιτροπής αποζημιώσεων είναι μια σημαντική απόφαση, η οποία συμβάλλει στη λύση του Κυπριακού. Ακόμη, είναι μια απόφαση που υποστηρίζει τη διζωνικότητα. Για αυτόν τον λόγο προσπαθούμε να υποστηρίξουμε το έργο της επιτροπής.

-Σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, οι τ/κ δομές είναι έτοιμες να προσαρμοστούν στα ευρωπαϊκά δεδομένα; Σας προβληματίζει το συγκεκριμένο σημείο; Έχετε κάνει κάποια προετοιμασία προς αυτή την κατεύθυνση;
Στην πρωθυπουργία λειτουργεί μια αρμόδια υπηρεσία για θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν ανέλαβα την πρωθυπουργία, ενίσχυσα αυτή την υπηρεσία. Η δρομολόγηση των νομικών μεταρρυθμίσεων συνεχίζεται. Το επόμενο διάστημα σχεδιάζουμε την προώθηση 40 νομοσχεδίων. Η πρώτη φάση των προετοιμασιών για την προώθηση αυτών των νομοσχεδίων έχει ήδη ολοκληρωθεί. Τέσσερα νομοσχέδια βρίσκονται ήδη στη βουλή. Στο πλαίσιο των συγκεκριμένων προσπαθειών και σε συνεργασία με τους εκπροσώπους της Ε.Ε., προωθούμε τη μεταρρύθμιση στον δημόσιο τομέα.

Δεν επιβάλλει η Τουρκία την οικονομική πολιτική

-Την τελευταία περίοδο προωθείται μια σειρά οικονομικών μέτρων. Κάποιοι Τ/κ κοινωνικοί και πολιτικοί φορείς τονίζουν ότι το συγκεκριμένο πακέτο επιβάλλεται στην τ/κ κοινωνία από την Τουρκία. Ποια η δική σας θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα;
Αυτή είναι μια λανθασμένη πληροφορία. Το πακέτο οικονομικών μεταρρυθμίσεων συμφωνήθηκε από κοινού από εμάς και την Τουρκία. Η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία μας υποστηρίζει οικονομικά, μας παραχωρεί δάνεια και οικονομικές ενισχύσεις. Φέτος η οικονομική βοήθεια της Τουρκίας θα φτάσει το ύψος των 400 εκατομμυρίων ευρώ. Εφόσον υπάρχει αυτή η συνεργασία μεταξύ μας, θα πρέπει να καθορίσουμε τις προϋποθέσεις της. Εμείς θα πρέπει να γνωρίζουμε τις δυνατότητές μας. Από την πλευρά της, η Τουρκία πρέπει να γνωρίζει τις οικονομικές της υποχρεώσεις απέναντί μας. Γι’ αυτό έχουμε τα διμερή πρωτόκολλα και τις διμερείς συμφωνίες. Η Τουρκία εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της. Εμείς είμαστε αυτοί που αντιμετωπίζουμε κατά διαστήματα προβλήματα στις πληρωμές των οφειλών μας. Για αυτόν τον λόγο ζητάμε δάνειο από την Τουρκία. Αυτά συμβαίνουν σε κάθε χώρα. Υπενθυμίζω ότι τέτοιου είδους οικονομικές συμφωνίες έχουν συνάψει η Τουρκία και η Ελλάδα με το ΔΝΤ.

-Με αφορμή την αναφορά στο πεδίο της οικονομίας, θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή μας στους πρόσφατους περιορισμούς που επέβαλε ο συνεργάτης σας Ερσίν Τατάρ στις συνδιαλλαγές με την ε/κ πλευρά. Σας προβληματίζει η οικονομική ανισότητα που επικρατεί ανάμεσα στις δυο πλευρές;
Ο μεγαλύτερός μας προβληματισμός αφορά τους περιορισμούς που επιβάλλει η ε/κ πλευρά στην Πράσινη Γραμμή. Μέχρι σήμερα εμείς είχαμε διαφορετική στάση και οι έλεγχοί μας ήταν πολύ χαλαροί. Προσωπικά να σας αναφέρω ότι κάθε Πρωτοχρονιά και κάθε Πάσχα ανταλλάσσω δώρα με φίλους από την ε/κ πλευρά. Πέρσι την Πρωτοχρονιά επιχείρησα να στείλω μια γαλοπούλα σε Ε/κ φίλο, όμως η κυπριακή Αστυνομία εμπόδισε την αποστολή του δώρου μου. Η παρεμπόδιση αποστολής ακόμη και δώρων δεν δημιουργεί θετικές εντυπώσεις. Για αυτόν τον λόγο έχουμε αντιδράσεις από τους συνεργάτες μου. Οι συνεργάτες μου ζήτησαν να λάβουμε τα ίδια μέτρα με αυτά της ε/κ πλευράς. Οι δυο πλευρές θα πρέπει να καταλήξουν σε μια συμφωνία στο καθεστώς των συνδιαλλαγών.

Σε λάθος οφείλεται η απαγόρευση του προσκυνήματος

-Πριν από μερικές ημέρες υπήρξε ένα δυσάρεστο συμβάν στο μοναστήρι του Ριζοκαρπάσου; Τι ακριβώς συνέβη και γιατί;
Υπήρξε λάθος συνεννόηση. Ο υπουργός Εξωτερικών μας βρισκόταν στο εξωτερικό. Ο υπάλληλος του υπουργείου που εξέτασε την όλη υπόθεση δεν κατείχε τις απαιτούμενες γνώσεις. Εγώ προσωπικά του ζήτησα να μου αναφέρει τον απολογισμό των γεγονότων. Η τ/κ πλευρά δεν είναι υπέρ της απαγόρευσης των θρησκευτικών τελετουργιών. Μέχρι σήμερα δώσαμε 140 άδειες για λειτουργίες σε μοναστήρια και σε εκκλησίες. Το συμβάν δεν σχετίζεται με τα όσα διαδραματίστηκαν μετά τον αγώνα καλαθόσφαιρας ΑΠΟΕΛ-Καρσίγιακα.

-Λίγες ημέρες πριν από το συμβάν Ριζοκάρπασο, έλαβαν χώρα τα δυσάρεστα γεγονότα μετά τον αγώνα μπάσκετ ΑΠΟΕΛ-Καρσίγιακα. Στη δική σας την πλευρά ποιος ήταν ο αντίκτυπός τους;
Παρακολούθησα το συμβάν από την τηλεόραση. Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα σχέδιο. Το συγκεκριμένο συμβάν, σε συνδυασμό με την επίθεση που δέχθηκε πρόσφατα ένας Τ/κ μουσικός επισκιάζουν το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Υπενθυμίζω ότι μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, στη δική μας πλευρά δεν έλαβαν χώρα τέτοιου είδους συμβάντα. Εμείς δεν επιτρέπουμε να συμβεί κάτι τέτοιο. Την ίδια συμπεριφορά αναμένω και από την άλλη πλευρά. Προσωπικά θυμάμαι ότι μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, συνήθιζα να επισκέπτομαι την άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής πολύ συχνά. Όμως κάποιοι Ε/κ φίλοι με προειδοποίησαν να είμαι επιφυλακτικός. Αυτό δείχνει ότι έχουμε σοβαρά κενά σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Δεν θα πρέπει να δώσουμε διαστάσεις σε αυτά τα κενά. Εγώ έχω Ε/κ φίλους, όμως δεν ισχύει το ίδιο στην περίπτωση των νέων γενεών.

Θείος του ο Φαζίλ Κιουτσούκ

Ο Ιρσέν Κιουτσούκ είναι ανιψιός του πρώτου αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Φαζίλ Κιουτσούκ. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1940. Τη δεκαετία του ’60 αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 εισήλθε στην πολιτική μέσα από τις τάξεις του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ). Το 1976 εκλέχθηκε στη «βουλή» και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 ανέλαβε διάφορα «υπουργεία». Το 2004 έγινε γενικός γραμματέας του κόμματός του. Μετά την ανάδειξη του Ντερβίς Έρογλου στην τ/κ ηγεσία, ο Ιρσέν Κιουτσούκ ανέλαβε την «πρωθυπουργία».

www.kathimerini.com.cy