Περίφημο το 2010 για Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρο

Ημερομηνία: 27.12.2010 | 22:59
Περίφημο το 2010 για Τουρκία, Ελλάδα και Κύπρο
Του Νίκου Στέλγια

Πάνε πολλές μέρες που ψάχνομαι για το ποιο θα είναι το τελευταίο θέμα της χρονιάς. Έχω πολλές ιδέες. Κάποιες πληροφορίες από την τουρκική πρωτεύουσα έρχονται να ρίξουν φως στην λειτουργία των δομών και της εξωτερικής πολιτικής της γειτονικής χώρας. Από την άλλη, οι νέες εξελίξεις στο τουρκικό πολιτικό πεδίο δείχνουν ότι το 2011 θα αφήσει το στίγμα του στην σύγχρονη τουρκική ιστορία. Επιπλέον, οι αντιδράσεις για το προηγούμενο άρθρο που δημοσιεύσαμε τόσο στην Τουρκία, στην Ελλάδα και στην Κύπρο, αποτελούν πηγή αισιοδοξίας.

Την προηγούμενη εβδομάδα άνθρωποι με πολύ διαφορετικό εθνικό, κοινωνικό και ταξικό υπόβαθρο έδειξαν να ενδιαφέρονται για την ιστορία του Αντώνη και του Μουσταφά. Κάποιοι προχώρησαν ένα βήμα πιο πέρα. Μέσα από το ιστολόγιο όπου αναδημοσιεύονται τα άρθρα της Τρίτης της «Κ», δήλωσαν έτοιμοι να παράσχουν κάθε είδους υποστήριξη στα δυο παιδιά που δίνουν καθημερινά τη μάχη της επιβίωσης σε Ελλάδα και Τουρκία.

Χωρίς να θέλω να υποβαθμίσω την σημασία των προαναφερθέντων, στις τελευταίες ώρες του 2010 επέλεξα να αναφερθώ με «χιουμοριστικό» τόνο στα πολιτικοοικονομικά δρώμενα των τριών χωρών της ανατολικής Μεσογείου, καθώς και στις εξελίξεις που έρχονται να αφήσουν το στίγμα τους στο νέο έτος. Το σίγουρο είναι ότι τα κοινά σημεία είναι πολλά. Οδηγός μας, το μεγάλο λογοτεχνικό – σαρκαστικό ταλέντο της Τουρκίας, ο Αζίζ Νεσίν. Σε τούτες τις εορτές, εφόσον σας περισσεύει ελεύθερος χρόνος, κάντε μια προσπάθεια να περιηγηθείτε στις σελίδες των έργων του Νεσίν, τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά καθώς και σε δεκάδες άλλες γλώσσες. Σας εγγυώμαι ένα αξέχαστο, ξεκαρδιστικό λογοτεχνικό γέλιο…

Τουρκία, έτος 2010: Ούλλα πόμπα!

Τι όμορφη κυπριακή έκφραση που είναι τούτη: «Ούλλα πόμπα!». Κάπως έτσι πέρασε το 2010 στη γειτονική χώρα. Η κυβέρνηση έδωσε πρωτοφανή δείγματα εκδημοκρατισμού και οι κοινωνικοί και πολιτικοί φορείς έδειξαν ότι η χώρα δεν έχει ανάγκη πλέον τη συμβολή ή την επιδοκιμασία της Δύσης για να αποδείξει την πρόοδο της σε κοινωνικό και πολιτικό πεδίο.

Αρχές του έτους, η παρέα του κ. Ερντογάν τα βρήκε πολύ σκούρα με το κατεστημένο στην δικαιοσύνη και τους περίφημους κοσμικούς – «αστικούς» παράγοντες των δυτικών παραλίων. Η παραδοσιακή άρχουσα τάξη, η οποία τις προηγούμενες δεκαετίες παρέσυρε την χώρα από την μια πολιτική περιπέτεια στην άλλη και από το ένα στρατιωτικό πραξικόπημα στο άλλο, άρχισε σιγά σιγά να ορθώνει το ανάστημα της και να απειλεί την κυβέρνηση της χώρας. Η συγκεκριμένη τάξη, ανήμπορη να κρύψει την ''αζούλα'' της για την μεγάλη επιτυχία της επίμαχης ταινίας της Τζούλιας (της μεγάλης Ελληνίδας που θα έλεγε ο μεγάλος Έλλην Άδωνις), τον Μάιο έφερε στο προσκήνιο μια ακαταμάχητη σεξουαλικού περιεχομένου ταινία για τον Ντενίζ Μπαϊκάλ και τελικά κατάφερε να τοποθετήσει στην ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης την τουρκική απομίμηση του Ινδού Γκάντι, τον Γκάντι Κεμάλ.

Αντιμέτωπος με την άνοδο της δημοτικότητας του Τούρκου Γκάντι, ο κ. Ερντογάν τα χρειάστηκε και αποφάσισε να δράσει. «Αχ ρε ταλαίπωροι, νομίζετε ότι θα μου πάρετε την καρέκλα; Αέρα θα πάρετε», είπε ο κύριος Ρετζέπ (όπως συνηθίζει να αποκαλεί ο Τούρκος Γκάντι τον κ. Ερντογάν).

Έτσι, το ΑΚΠ προώθησε την περίφημη συνταγματική μεταρρύθμιση. Με την κίνηση του κ. Ερντογάν, κάποιοι στην Ευρώπη, στην Ελλάδα και στην Κύπρο ξέσπασαν σε δάκρυα χαράς. «Η Τουρκία θα γίνει η Δύση της Ανατολής», φώναξαν με μεγάλο ενθουσιασμό. Και οι ελπίδες τους δικαιώθηκαν στο κρίσιμο δημοψήφισμα της 12ης Σεπτεμβρίου. 58% πήρε ο κύριος Ρετζέπ. Τέζα η αντιπολίτευση. «Γκάντι Κεμάλ, μας έκαψες», φώναξαν κάποιοι από τις τάξεις της.

Τελικά ούλλα πόμπα για τον κύριο Ρετζέπ. Τι και αν τα ανοίγματα στο Αρμένικο, στο Κυπριακό και οι σχέσεις με την Ε.Ε., τις ΗΠΑ και το Ισραήλ πήγαν κατά διαόλου; Το 58% δεν είναι αστείο. Μόνο που η Άγκυρα ξέχασε να υπολογίσει έναν σημαντικό παράγοντα. Αυτούς εκεί στα βάθη της Ανατολής που άρχισαν να φωνάζουν για αυτονομία… Πώς τους λένε καλέ; Κούρδους… Ναι, αυτοί θα είναι ο νέος πονοκέφαλος της Άγκυρας το 2011…. Παρέα με αυτούς και η εργατιά και η νεολαία της γειτονικής χώρας, που θα εξακολουθήσουν να ορθώνουν το ανάστημα τους, ζητώντας μια πιο δίκαιη κοινωνία. Ποιος τους ακούει; Άλλο ζήτημα αυτό…

Ελλάδα και Κύπρος το 2010: Πιο πόμπα δεν γίνεται!

Για την Ελλάδα και το 2010 δεν χρειάζονται πολλά λόγια. Με το πράσινο ΠΑΣΟΚ πρασίνισε ο τόπος και η κοινωνία είδε τι θα πει κοινωνική δικαιοσύνη και ανάπτυξη. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της χώρας οι εργάτες ξεχύθηκαν στους δρόμους για να δωρίσουν τους φοβερούς μισθούς τους στην κυβέρνηση. Εικόνα για πολλά δάκρυα… Όχι από τα συναισθήματα αλλά από τα πολλά δακρυγόνα που έπεσαν στο Σύνταγμα και στη Σταδίου. Χάθηκε μια έγκυος μητέρα σε εκείνη την οδό στο νεοκλασικό κτήριο μιας τράπεζας… Ποιος την θυμάται; Η νεολαία του μεγάλου πολιτικού κόμματος, λίγους μήνες αργότερα, επ’ ευκαιρία των δημοτικών εκλογών και της νίκης του ΠΑΣΟΚ, οργάνωσε ξέφρενο event λίγα μέτρα πιο πέρα… Αυτό μετράει… Και αυτό μας δίνει φοβέρες ελπίδες για το 2011. Τελικά η Ελλάδα είναι αθάνατη. Να το θυμάστε αυτό!

Για την Κύπρο το 2010 ήταν αξέχαστο. Οι διαπραγματεύσεις ήταν πόμπα. Σχεδόν το λύσαμε το Κυπριακό, μόνο που κολλήσαμε σε κάτι λεπτομέρειες. Ξέρετε, τώρα πια έχουμε και το αέριο. Αυτό δυσκολεύει το κυβερνητικό έργο. Άσε που μύρισε ο τόπος από το πολύ αέριο… Και δεν μας έφταναν όλα αυτά, παρουσίασε σημάδια κόπωσης και ο κ. Έρογλου. Όμως δεν πειράζει.

Ο τόπος είναι γεμάτος από νέους, ξεκούραστους και πολύ, μα πάρα πολύ δυναμικούς πολιτικούς. Δείτε την πράσινη γραμμή. Είναι το μεγάλο έργο των προηγούμενων πολιτικών γενιών και υπόσχεται πολλά για το μέλλον…

Τι και αν έχουμε μαύρα μεσάνυχτα για το τι συμβαίνει στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής; Κάποιοι έγραψαν ιστορία τον προηγούμενο Νοέμβρη δίνοντας μαθήματα υψηλών εθνικών και θρησκευτικών πολιτικών πιστεύω σε μια παραλία της νοτιοανατολικής Κύπρου, όπου μικροαστικές οικογένειες και επίδοξες νύφες και γαμπροί σεργιανίζουν κάθε σαββατοκύριακο σε ένα άτυπο νυφοπάζαρο, αδιαφορώντας για οτιδήποτε άλλο πέρα από το τι φοριέται φέτος. Φυσικά, ένας αγώνας μπάσκετ και τα παρατράγουδα του ήρθαν να ολοκληρώσουν την εικόνα και να μας διδάξουν τι εστί 2010 σε τούτο τον τόπο…

www.kathimerini.com.cy

Küçük Andon ve Mustafa’nın hikayesi

Küçük Andon ve Mustafa’nın hikayesi
Türkiye’nin ekonomik atılımı ve Yunanistan’ın ekonomik krizine dair…

Niko Stelya
Kathimerini (Kıbrıs), 21.12.2010 başyazı’nın tam tercümesi

Fidiou Sokağı yakınlarında, Atina Merkez, Aralık 2010

Atina’da hava insanlar psikolojisine ayak uydurmuş. İnsan nereye baksa karamsar, kapkara, buhran dolu yüzlerle karşılaşıyor. Yağmur damlacıkları çevik kuvvet ekiplerinin kalkanlarına düştüğü esnada, genç memurlar kısa etekli bir bayanı dikizlemekle meşguller. Herkes başı eğik bir şekilde bir metro istasyonundan diğerine koşuyor. Az sonra genel grev ve başkentin merkezinde bildik çarpışma sahneleri başlayacak.

Cep telefonundaki saate bir göz atıyorum. Genel greve başlamadan eve varamazsam günün haberini Lefkoşa’ya geçemeyeceğim. Bu yüzden oldukça endişeliyim. Yunan solunun genel anlamsızlığından bıkmış şekilde sözüm ola ilerici bir yayın evinin kapısından kendimi dışarı atıyorum. Karşımdaki insanlar sadece yalnızca kendi ‘işletmelerini’ düşünür olmuşlar. Az evvel genel konular hakkında tartıştığım insanların entellektüel kapasitesi çoktan kendi kendini fesh etmiş. Belli ki başka konuşacak bir şey yok…

Dışarı çıkar çıkmaz ruhumda derin izler bırakacak olan bir sahneyle karşılaşıyorum. Ellili yaşlarda bir beyefendi yere çökmüş, kucağında onbir yahut oniki yaşlarında bir çocuk ve bir elinde bir bardak… Gelip geçenlerden küçük bir maddi yardım bekliyor. Gelip geçenlerse oralı değil. Korkunç bir yüz ifadesiyle onu görmezden geliyorlar. ‘Bu karanlık günü ne diye daha fazla karartıyorsun’ diye sorar gibiler…

İki adım atıp arkama bakıyorum. Fotoğrafın geneline odaklanmaya çalışıyorum. O esnada küçük çocuğun tir tir titrediğinin farkına varıyorum. Beyefendiye yaklaşıp cebimde ne kadar bozuk para varsa hepsini bardağına boşaltıyorum. Çömelip elimi çocuğun benzine değdiriyorum. Benzi sararmış, ateşten tir tir titremekte. Sonradan babası olduğunu öğrendiğim adamdan çocuğun durumunu soruyorum. Ufaklık bir gribal enfeksiyona yakalanmış. Birkaç günlüğüne hayırsever eczacılar birkaç ilaç temin etmişler. Ama ilaçlar geçen gece tükenmiş.

İçinde çok kıymetli evrakların olduğu çantayı çocuğun babasına emanet edip yakınlardaki eczaneye koşuyorum. Birkaç dakika sonra ilaç dolu bir poşetle dönüp onu babanın eline teslim ediyorum. Tam o esnada baba hıçkırıklara boğuluyor. Kendi hikayesini anlatmak için yoğun çaba sarf ediyor. Bir zamanlar Selanik’te işçi olarak çalıştığı fabrikadan bahsediyor. İşine kaybettikten sonra, kızını yanına alıp onu ve oğlunu kapı dışarı eden eşini anıyor. Gözyaşları içerisinde küçük Andon’un matematik ve geometri derslerindeki hünerlerinden bahsediyor. Birkaç aydır ufaklık okulundan uzak Atina sokaklarında gezinmekte…
Çamur deryası Atina’nın o sokağında yeri çöküp ufaklığı öpüyorum. Sonrasında çok hızlı adımlarla uzaklaştığımı hatırlıyorum. Ve sonra ilk sokak başında nefes almakta çekilen zorluğu… Depresyona teslimiyet…

Balat kıyısı, Rum Patrikhanesi’nin birkaç metre ilerisi, İstanbul, Sonbahar 1999

İnanılmaz bir hızla bir otobüsten diğerine atlayıp Taksim’deki çok önemli randevuma yetişmeye çalışıyorum. Taksim Anıtı’nın önünde çok önemli bir randevu beni beklemekte. Eski imparatorluk başşehrinde trafik sıkıntısı sinirleri zorlayacak dereceye çoktan varmış durumda. Otobüsten inip Unkapanı köprüsünü yürüyerek geçmeyi denemeye karar veriyorum. Tam indiğim sırada, yoğun yağmur altında küçük bir tezgahta bilet ve birkaç küçük şey satan küçük Mustafa’ya rastlıyorum.

Fazladan bir iki bilet edinmek üzere Mustafa’nın yanına yaklaştığım esnada ufaklığı baştan yukarı süzüyorum. Yırtılmış giysileri dikkatimi çekiyor. Hırkasının içerisini soğuğu kesmek için eski gazetelerle desteklemiş. Tezgahın üstünde yağmur damlacıklarından sırılsıklam bir tarih kitabı… Mustafa’yla koyu sohbete dalıyorum. Kendi hikayesini anlatıyor. Eskiden çalıştığı fabrika özelleştirme kurbanı olduğunda, babası işinden olmuş. Annesi göğüs kanserine yakalanmış. Sigortasız ve sağlık karnesiz olduğundan hastaneler, İMF’nın talimatları doğrultusunda, tedavisini parasız gerçekleştirmiyor. Mustafa’nın kız kardeşi bir makarna fabrikasında günde 12 saat sigortasız çalışıyor. Mustafa sabahları okulda, öğlenleriyse tezgah başında. Bir yandan çalışıp diğer yandan ertesi günün ödevlerini hazırlıyor.

Mustafa’yla tanıştığım gün hayatımın ilk romantik randevusuna yetişemediğimi hatırlıyorum. Mustafa’nın yanında kalıp o günün ödevini, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş yolunda önemli bir adım olan Sivas Kongresi’ni beraber incelediğimizi hatırlıyorum. Dersimiz biter bitmez soluğu Unkapanı’nda salaş bir köftecide aldık. İlerleyen günlerde romantik randevu için biriktirdiğim tüm harçlık Mustafa’nın okul masraflarını karşıladı.

Son söz yerine bir not… Mustafa’nın kızkardeşinin sigortasız olarak çalıştığı fabrika bugün Ortadoğu’nun dev bir şirketine dönüşmüş durumda. Mustafa’nın annesi son nefesini onu kabul etmeyen bir hastanenin avlusunda verdi. Babası 180 km. hızla, alkollü olarak araç kullanan yeni yetme zengin bir sürücünün kurbanı oldu. Katil sürücü ufak bir cezayla yakasını bu trajik olaydan kurtarmayı bildi. Mustafa Anadolu’nun derinliklerinde sosyoloji okuyor. Kıbrıs tarihinin ilgisini çektiğini biliyorum. Adayı ziyaret etmek için can atıyor. Bu yönde ona verilmiş kendim adıma çok kıymetli bir sözüm var…

www.kathimerini.com.cy

Η ιστορία του μικρού Αντώνη και του Μουσταφά

Ημερομηνία: 20.12.2010 | 22:56
Η ιστορία του μικρού Αντώνη και του Μουσταφά
Το τουρκικό «οικονομικό θαύμα» και η ελληνική περίπτωση
Του Νίκου Στέλγια

Κάπου κοντά στη Φειδίου, Αθήνα, κέντρο, Δεκέμβριος 2010.

Λες και ο καιρός συντονίστηκε με την ψυχοσύνθεση των κατοίκων του αττικού λεκανοπεδίου. Όπου και να στρέψεις το κεφάλι, συναντάς γκριζωπά, κακόκεφα, γεμάτα παράπονο πρόσωπα και στον ουρανό τα σύννεφα δεν λένε να διαλυθούν εδώ και ημέρες. Οι σταγόνες της βροχής πέφτουν πάνω στις ασπίδες των αστυνομικών των ΜΑΤ, οι οποίοι έχουν καρφωμένο το βλέμμα τους στην κοντή φούστα μιας Αθηναίας καλλονής. Ο κόσμος τρέχει με το κεφάλι γερμένο μπροστά, από τη μια στάση του μετρό στην άλλη. Τρέχουν να προλάβουν το τελευταίο δρομολόγιο. Σε λίγο ξεκινά η γενική απεργία και οι ατέρμονες πορείες και συγκρούσεις στο κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας.

Κοιτάζω την ώρα στο κινητό μου. Φοβάμαι πως θα εγκλωβιστώ στο κέντρο και δεν θα προλάβω να στείλω εγκαίρως την είδηση της ημέρας στη Λευκωσία. Αρκετά εκνευρισμένος με την «προοδευτική μιζέρια» της ελληνικής Αριστεράς, βγαίνω από έναν «προοδευτικό» εκδοτικό οίκο. Πριν λίγο είχα μπλεχτεί σε μια εντελώς ανούσια κουβέντα γύρω από τα ελληνικά δρώμενα. Οι συνομιλητές ενδιαφέρονται μόνο για το «μαγαζάκι» τους. Δεν έχω να συζητήσω τίποτα μαζί τους.

Βγαίνοντας με βιασύνη και οργή έξω, αντικρίζω μια εικόνα που έρχεται να σημαδέψει τη ζωή μου. Ένας πενηντάρης κύριος κρατά στην αγκαλιά του ένα δωδεκάχρονο αγόρι και στο ένα του χέρι ένα άδειο ποτήρι. Αγνοώντας τις ψιχάλες που καλύπτουν όλο και περισσότερο τα φθαρμένα ρούχα του ίδιου και του μικρού, κοιτάζει στα μάτια τους περαστικούς και ζητά μια μικρή βοήθεια. Οι περαστικοί δεν του δίνουν καμία σημασία. Τον προσπερνούν σχεδόν εκνευρισμένοι. Λες και τον ρωτούν σιωπηλά «τι ήθελες να μαυρίσεις κι άλλο την ημέρα μας;».

Κάνω δυο βήματα, περνώ μπροστά από τον κύριο και στη συνέχεια γυρνώ το κεφάλι για να δω ολόκληρη την εικόνα. Διαπιστώνω ότι ο μικρός τρέμει στην αγκαλιά του κυρίου. Αδειάζω στη φούχτα μου όσα ψιλά κρατούσα. Πλησιάζω τον κύριο και τα αδειάζω στο ποτήρι του. Εκείνη τη στιγμή παρατηρώ το σχεδόν κοκκινισμένο και παραμορφωμένο πρόσωπο του μικρού. Γονατίζω και φέρνω το χέρι μου στο μέτωπο. Καίει από τον πυρετό. Ρωτώ τον κύριο τι έχει. Μου εξηγεί ότι το δωδεκάχρονο αγόρι είναι ο γιος του και ότι εδώ και ημέρες τον ταλαιπωρεί μια ίωση. Κάποιοι φαρμακοποιοί έδειξαν την ευαισθησία και τον προμήθευσαν με κάποια φάρμακα, τα οποία όμως τελείωσαν την προηγούμενη νύχτα.

Εμπιστεύομαι τον χαρτοφύλακά μου –στο οποίο βρίσκονται πολύ σημαντικά έγγραφα (διαβατήριο, βιβλιάρια κ.ο.κ.)– στον κύριο και τρέχω στο διπλανό φαρμακείο. Αγοράζω φάρμακα για τη γρίπη και σε λίγα λεπτά του τα παραδίδω. Τη στιγμή που πιάνει τη σακούλα, ξεσπά σε κλάματα. Μου διηγείται την ιστορία του. Μου μιλά για το εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη που έκλεισε εξαιτίας της κρίσης. Μου μιλά για την άκαρδη γυναίκα του που κράτησε την κόρη της και πέταξε στον δρόμο τον πατέρα και τον γιο. Κλαίει και μου διηγείται τις δεξιότητες του μικρού Αντώνη στα μαθηματικά και στη γεωμετρία. Εδώ και μερικούς μήνες, ο μικρός έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει το σχολείο…

Γονατίζω στη λασπωμένη γη της Αττικής και φυλάω στο μέτωπο τον μικρό φίλο. Μετά απομακρύνομαι με γρήγορα βήματα. Στο πρώτο στενό καταρρέω…

Παραλιακή οδός του Μπαλατά, Φανάρι, λίγα μέτρα πιο πέρα από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, Κωνσταντινούπολη, φθινόπωρο 1999.

Αλλάζω με ιλιγγιώδεις ρυθμούς μέσα μεταφοράς και τρέχω να προλάβω ένα σημαντικό ραντεβού στο Πέρα. Ένα σημαντικό ρομαντικό ραντεβού με περιμένει κάτω από το άγαλμα του Τακσίμ, στην καρδιά της Πόλης. Η κίνηση στους δρόμους της πρώην βασιλεύουσας είναι μια γερή δοκιμασία για τα νεύρα. Κατεβαίνω από το λεωφορείο και αποφασίζω να διασχίσω τη γέφυρα του Κερατίου με τα πόδια. Τότε αντικρίζω τον μικρό Μουσταφά που προσπαθεί να πουλήσει μικροαντικείμενα και εισιτήρια λεωφορείου, κάτω από την ασταμάτητη βροχή του Μαρμαρά.

Τη στιγμή που πλησιάζω τον Μουσταφά για να του πληρώσω τα εισιτήρια που πήρα, παρατηρώ την όλη εικόνα με μεγαλύτερη προσοχή. Παρατηρώ τα φθαρμένα και σκισμένα ρούχα του μικρού. Βλέπω ότι έχει φορέσει εφημερίδες κατάσαρκα για να εμποδίσει κάπως την είσοδο του κρύου μέσα από τα ρούχα του. Βλέπω ένα βιβλίο ιστορίας πλάι του, το οποίο έχει γίνει μούσκεμα. Μου κεντρίζει το ενδιαφέρον. Πιάνω κουβέντα με τον μικρό. Μου εξηγεί τη δική του ιστορία. Ο πατέρας του έχει μείνει άνεργος από τότε που το εργοστάσιο στο οποίο δούλευε ιδιωτικοποιήθηκε. Η μητέρα του έχει καρκίνο του μαστού και όμως τα τουρκικά νοσοκομεία, υπακούοντας στις οδηγίες του ΔΝΤ, αρνούνται να τη θεραπεύσουν δίχως χρήματα. Η αδελφή του εργάζεται σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ζυμαρικών 12 ώρες την ημέρα, δίχως ασφάλιση και κοινωνικά δικαιώματα. Ο μικρός θέλει να γίνει ιστορικός, είναι καλός μαθητής στο σχολείο, και τα απογεύματα, ενώ πουλάει εισιτήρια, προσπαθεί να ετοιμαστεί για τα μαθήματα της επόμενης ημέρας.

Θυμάμαι ότι εκείνη την ημέρα έχασα το ρομαντικό ραντεβού στο Πέρα. Έμεινα δίπλα στον Μουσταφά και μελετήσαμε μαζί το Συνέδριο της Σεβάστειας, το οποίο το 1919 σηματοδότησε το πρώτο βήμα προς την ίδρυση της σύγχρονης Τουρκικής Δημοκρατίας. Πάει και το χαρτζιλίκι μου… Μετά το μάθημα στη γέφυρα του Κερατίου, καταλήξαμε με τον Μουσταφά σε ένα φτωχικό κεφτετζίδικο στο Ούνκαπανι. Τις επόμενες ημέρες, τα χρήματα που είχα μαζέψει για να εντυπωσιάσω το πρόσωπο που έστησα στο Πέρα με ένα ρομαντικό δείπνο, τα επένδυσα σε γραφική ύλη και βιβλία για τον Μουσταφά.

Ενημερωτικά… Το εργοστάσιο μακαρονιών, στο οποίο εξακολουθεί να εργάζεται ανασφάλιστη η αδελφή του Μουσταφά, σήμερα έχει μετεξελιχθεί σε εταιρεία-κολοσσό της Μέσης Ανατολής. Η μητέρα του πέθανε λίγους μήνες μετά τη γνωριμία μας στην πόρτα ενός νοσοκομείου που αρνήθηκε να τη δεχθεί. Τον πατέρα του μικρού τον σκότωσε ο οδηγός ενός πολυτελέστατου αυτοκινήτου, ο οποίος οδηγούσε με 180 χλμ. την ώρα σε κεντρική οδό υπό την επήρεια αλκοόλ. Δεν φυλακίστηκε ποτέ. Ο Μουσταφά μεγάλωσε και σπουδάζει κοινωνιολογία στα βάθη της Ανατολίας. Παρακολουθεί την αρθρογραφία μου, έχει μεγάλο ενδιαφέρον για την ιστορία της Κύπρου και επιθυμεί κάποτε να επισκεφθεί την ελεύθερη Κύπρο. Του το έχω υποσχεθεί…

www.kathimerini.com.cy

Kıbrıs Türk toplumunun sosyal çıkmazı Kıbrıs’ın geleceğini gölgeliyor

Kıbrıs Türk toplumunun sosyal çıkmazı Kıbrıs’ın geleceğini gölgeliyor
Niko Stelya

Makale 14 Aralık 2010 tarihinde Kathimerini (Kıbrıs) gazetesinde başyazı olarak yayınlanmıştır.

Her geçen gün Kıbrıs’ın kuzeyindeki sosyal açmaz yeni boyutlar kazanırken tüm adanın geleceği adına olumsuz bir çerçeve çizmeye devam ediyor. Yeşil hattın diğer yakasında sosyal ve siyasi gelişmeleri dikkatle izleyenler tehlike çanlar çalıyorlar. Onlara göre Kıbrıs Türk halkı toplum olma vasfını kaybetme tehlikesiyle yüzyüze kalmış durumda. Kıbrıs Türklerin bu adadaki geleceklerine dair umutsuzlukları Kıbrıs Sorunsalına yeni boyutlar kazandırıyor.
Yeşil hattın güneyinde kuzeydeki tüm olumsuzluklardan dolayı Türkiye’yi suçlayanlar tüm etkenleri göz önünde bulundurup daha dikkatli bir yorum yapmak zorundalar. Yanlış kanaatlerden sıyrılmak zorundayız. Kıbrıs çıkmazından askeri (militer) – milli çözüm arayışlarının sorumlu olduğu hepimizin malumu. Bu gerçeklik bu adanın tüm özgür hülyalarını gölgelemeye devam ediyor. Ankara’nın militer çözüm arayışında ısrarı kadar Kıbrıs Türk insanını bugünkü çıkmaza sürükleyen tüm unsurlar (gerek Rum, gerek Yunan gerekse de toplumsal – içsel unsurlar) bugünkü durumun mesulleridir.

Bundan yedi yıl evvel Kıbrıs Türk toplumunun gerçekliliği çok farklıydı. Toplumun büyük bir bölümü adanın Kıbrıslı ve Avrupalı geleceğine inanıyorlardı. O dönemde toplum babında ana vatan Türkiye ile olan ilişkilerin irdelenmesi istikametinde ilk adımlar atılmaktaydı. Bugün bu durum tamamıyla değişmiş durumda. Daha düne kadar en milliyetçi, şoven rum toplumu unsurlarıyla diyalogtan çekinmeyen Kıbrıslı Türkler bugün iki toplumun etkileşimine olan inançlarını büyük ölçüde kaybetmiş durumdalar. İletişimin kutsiyetine dini inanç seviyesinde bağlı olan Kıbrıslı Türk gençler artık Rum gençliğiyle olan ortak eylemlerdeki canlılıklarını yitirmiş bir çerçeve çiziyorlar. Kıbrıs Türk medyası Kıbrıs Rum medyasına ve güneydeki bilim adamlarına sırtını çeviriyorlar.
Kıbrıs Türk toplumun sosyal ve ekonomik krizinden etkilenenler sadece ¨ilerici¨ unsurlar değil. Kriz ¨muhafazakar¨ kesimi de etkisi altına almış durumda. Daha düne dek askeri geçit törenlerinde alkış tutanlar da toplumun geleceği adına karamsar bir tavır takınmış durumdalar. Kıbrıs müzakerelerin çıkmaza girdiği, ¨bağımsız KKTC¨ söyleminin sekteye uğradığı ve Türkiye’nin gerçek hedeflerini açığa vurduğu bir dönemde Kıbrıs Türk’ünü ne türlü bir gelecek bekliyor? Kıbrıs ve Avrupa genelinden soyutlanmış siyasi bir düzlemde Kıbrıs Türklerini ne türlü bir gelecek tasarımı bekliyor? Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de hedeflediği serbest ticaret bölgesinde onların hesabına ne türlü ¨ödevler¨ düşmekte?
Yunan cuntasına Türkiye’nin askeri çözümle ve Osmanlı’dan yadigar fetih duygusuyla karşılık vermesi, kuzeydeki nüfusun Kıbrıslı Türkler aleyhine dönüşümü, 60’lı ve 70’lı yıllarda Kıbrıs’ın aşırı uçların çatışmasında rehin tutulması, Brüksel’in ve dış güçlerin olumsuz tavırları… Bütün bu etkenler Kıbrıs’taki olumsuz toplumsal tabloda Kıbrıslıların kendi sorumluluklarının dayanılmaz ağırlığını gizleyecek durumda değildiler. Yaşlı kuşaklar adadaki milliyetçilik çıkmazından sorumlular. Yeşil hattın beri tarafında Ankara’nın liralarıyla iktidarın tadını çıkaranlar bu toplumun uçuruma sürüklenmesinin mesulleridirler. Bu hattın güney tarafında Kıbrıs’taki farklılıkları faşist, milliyetçi ve ırkçı söylemlerle ele alanlar onlar kadar suçlular.

Birkaç ay evvel, Kıbrıslı Türk aktivistlerin sokaklara döküldüğü bir gün, adanın bugününe dair bir arkadaşın komik ve ironik yaklaşımı hala aklımda. ¨Arkadaşım bilesin ki Darwin’in gelişim teorisi bu adayı er veya geç kurtaracaktır. Eski kuşaklar hayırlısıyla bu hayatta göçüp gittiklerinde, artık göstericilere cop sallanmadığında yarına dair umudumuz var olacaktır…¨ O zaman bu yaklaşımla aynı fikirde olmadığımı çok net bir şekilde ortaya koymuştum: ¨Bugün kırlı ve ellili yaşlarda olanların ahlaki çöküşü gözler önünde. Ancak esas sorun otuzlu ve yirmili yaşlarda olanlarla bağlantılı. Kıbrıs Türk gencinin güneyle temasının sadece büyük alışveriş merkezleriyle ilintili olduğu bir ortamda ne türlü bir gelecekten bahsedebiliriz? Genç nesil Kıbrıs Rum gazetecilerin ezbere alıştığı ve klişelerin tekrarından medet umduğu bir ortamda bu adada nasıl bir gelecekten bahsedeceğiz? ¨

www.kathimerini.com.cy

Οι Τουρκοκύπριοι νέοι και οι ελληνοκυπριακές υπεραγορές

Ημερομηνία: 13.12.2010 | 21:14
Οι Τουρκοκύπριοι νέοι και οι ελληνοκυπριακές υπεραγορές
Του Νίκου Στέλγια

Κάθε μέρα το κοινωνικό αδιέξοδο στο βόρειο κομμάτι αυτής της νήσου γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο και επικίνδυνο για το συνολικό μέλλον αυτού του τόπου. Οι προσεκτικοί αναγνώστες των κοινωνικών και πολιτικών δρώμενων στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ούτε λίγο ούτε πολύ, τονίζουν ότι η τουρκοκυπριακή κοινότητα κινδυνεύει πλέον να χάσει ολοκληρωτικά την κοινωνική της συνοχή. Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων θεωρεί αβέβαιο το μέλλον της κοινότητάς της σε αυτό το νησί, έρχεται να δώσει διαστάσεις στο κυπριακό ζήτημα.

Στη δική μας πλευρά της πράσινης γραμμής, όσοι βιάζονται να κατηγορήσουν την Τουρκία ως μοναδικό υπεύθυνο για το κοινωνικοοικονομικό αδιέξοδο στον βορρά θα πρέπει να προβληματιστούν για όλους τους παράγοντες που δυναμιτίζουν στην κυριολεξία το μέλλον αυτού του τόπου. Άλλωστε, δεν πρέπει να έχουμε ψευδαισθήσεις. Το αδιέξοδο στο οποίο οδήγησαν το Κυπριακό οι στρατιωτικές - εθνικές «λύσεις» είναι γνωστό σε όλους μας και ρίχνει απειλητικά τη σκιά του από τα χαλάσματα της πράσινης γραμμής στα όνειρα αυτού του τόπου. Όσο αδικαιολόγητη είναι η στρατιωτική εισβολή της Άγκυρας στο νησί, τόσο αδικαιολόγητοι είναι και οι παράγοντες που οδήγησαν σταδιακά την τουρκοκυπριακή κοινότητα στο σημερινό αδιέξοδο.

Μόλις πριν από μια επταετία, τα δεδομένα ήταν διαφορετικά για την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Μεγάλη μερίδα της τουρκοκυπριακής κοινωνίας πίστευε πραγματικά στο «κυπριακό» και «ευρωπαϊκό» μέλλον της νήσου. Ταυτόχρονα, εγκαινιαζόταν μια εσωτερική - κοινοτική αναζήτηση για την αναθεώρηση των παραδοσιακών σχέσεων της τουρκοκυπριακής κοινότητας με την Τουρκία. Σήμερα, η εικόνα έχει αλλάξει ριζικά. Άνθρωποι που χθες «τολμούσαν» να αναπτύξουν διάλογο ακόμη και με άτομα που χαρακτηρίζονταν παραδοσιακά από «σκληρές» τοποθετήσεις, σήμερα εμφανίζονται απογοητευμένοι από την εξέλιξη του δικοινοτικού διαλόγου. Νέοι άνθρωποι, παθιασμένοι με το αγαθό της ανθρώπινης επικοινωνίας και της ατομικής ελευθερίας, έχουν φτάσει στο σημείο η επικοινωνία με τους Ελληνοκύπριους να τους βρίσκει εντελώς αδιάφορους. Τα τουρκοκυπριακά μέσα γυρνούν την πλάτη τους σε ελληνοκυπριακούς δημοσιογραφικούς και επιστημονικούς φορείς, οι οποίοι προσπαθούν να «διαρρήξουν» την πράσινη γραμμή και να δημιουργήσουν αυτόνομους διαύλους επικοινωνίας.

Η κοινωνική κρίση των Τουρκοκυπρίων δεν αφορά αποκλειστικά τα «προοδευτικά» στοιχεία της κοινότητας. Η κρίση κάνει αισθητή την παρουσία της και στους κόλπους της συντηρητικής παράταξης. Άνθρωποι και φορείς οι οποίοι στο παρελθόν χειροκροτούσαν ένθερμα τον στρατό στις στρατιωτικές παρελάσεις, σήμερα εκφράζουν τον έντονο προβληματισμό τους για το μέλλον της κοινότητας. Τι είδους μέλλον θα είναι αυτό, εφόσον οι διαπραγματεύσεις δεν οδηγούν σε κανένα αποτέλεσμα, ο μύθος «περί της ανεξαρτησίας της ΤΔΒΚ» έχει καταρρεύσει προ πολλού λες και ήταν ένα κάστρο από άμμο και η Τουρκία έχει ξεκαθαρίσει τις αληθινές της προθέσεις για την Κύπρο; Ποιος θα είναι ο ρόλος των Τουρκοκυπρίων σε ένα πολιτικό πεδίο το οποίο θα είναι αποκλεισμένο από το ευρύτερο κυπριακό και ευρωπαϊκό σύνολο; Τι είδους «καθήκοντα» προβλέπεται να αναλάβουν οι Τουρκοκύπριοι στη νέα οικονομική ζώνη ελεύθερου εμπορίου, τη δημιουργία της οποίας δρομολογεί σιωπηλά η Άγκυρα στην ανατολική Μεσόγειο;

Η εισβολή της Τουρκίας, η δημογραφική αλλοίωση, τα δεινά που προκάλεσε η δράση των εξτρεμιστικών στοιχείων κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του ’60 και ’70, ο εγκλωβισμός της Κύπρου σε ένα αδιέξοδο μικροεθνικισμών, η αποτυχία των Βρυξελλών και των διεθνών παραγόντων να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων… Όλοι αυτοί οι παράγοντες δεν μπορούν να επισκιάσουν τις ευθύνες των κατοίκων αυτής της νήσου για το τέλμα στο Κυπριακό και για το κοινωνικοοικονομικό αδιέξοδο της κυπριακής κοινωνίας στο σύνολό της. Οι μεγαλύτερες γενιές φέρουν ευθύνη για τη διαχωριστική γραμμή σε αυτό τον τόπο. Στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής, αυτοί οι οποίοι νομίζουν ότι με τις λίρες και τα στρατεύματα της Άγκυρας μπορούν να χτίσουν ανύπαρκτα οχυρά εξουσίας στο όνομα των εθνικιστικών ιδεωδών, είναι εκείνοι που οδηγούν στον γκρεμό αυτή την κοινωνία. Την ίδια ευθύνη φέρουν όσοι αντιμετωπίζουν, στη δική μας πλευρά της πράσινης γραμμής, τη διαφορετικότητα στο σύνολο της Κύπρου με εθνικιστικά και ρατσιστικά αντανακλαστικά.

Θυμάμαι ότι, πριν από λίγο καιρό, μετά από μια βίαιη επίθεση των λεγόμενων αρχών σε μια διαδήλωση, ένα μέλος της τουρκοκυπριακής κοινότητας τοποθετήθηκε με ειρωνικό και σαρκαστικό ύφος για το μέλλον της κοινότητάς του: «Να ξέρεις φίλε μου ότι ο Δαρβίνος και η θεωρία του περί εξέλιξης των ειδών τελικά θα σώσουν αυτό το νησί. Όταν θα εξαλειφθούν οι προηγούμενες γενιές και αναλάβουν τα ηνία νέοι άνθρωποι που δεν θα στέλνουν άνδρες με κλομπ να χτυπήσουν τους διαδηλωτές, τότε θα έχουμε ελπίδα για το αύριο»… Θυμάμαι την έντονη διαφωνία μου με τη συγκεκριμένη τοποθέτηση: «Η ηθική πτώση της γενιάς των σαραντάρηδων και πενηντάρηδων σε αυτό τον τόπο είναι δεδομένη. Το θέμα είναι τι κάνουν οι τριαντάρηδες και οι εικοσάρηδες. Για τι είδους μέλλον μπορούμε να μιλάμε όταν οι υπεραγορές και τα πολυκαταστήματα είναι η μοναδική επαφή του Τουρκοκύπριου νέου με την ελληνοκυπριακή πραγματικότητα; Πώς μπορούμε να ελπίζουμε για κάτι καλύτερο όταν νέοι συνάδελφοι από τα ελληνοκυπριακά μέσα έχουν τη λανθασμένη πεποίθηση ότι η επανάληψη και η αποστήθιση των κλισέ των προηγούμενων δεκαετιών επιφυλάσσει επαγγελματική καταξίωση και ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο;».

www.kathimerini.com.cy

Ο δικός τους αγνοούμενος...

Ημερομηνία: 08.12.2010 | 16:16
Ο δικός τους αγνοούμενος...
Ανακάλυψε τον τάφο του υιού της ύστερα από 36 χρόνια
Του Νίκου Στέλγια

Η ιστορία μιλάει από μόνη της... Φτώχεια, κοινωνικός αποκλεισμός, στρατιωτική εισβολή στην Κύπρο, θάνατος ενός νέου ανθρώπου, γραφειοκρατικό αλαλούμ και το δράμα μιας μητέρας... Για μια ακόμη φορά η Κύπρος πρωταγωνιστεί σε μια απίστευτη ιστορία...

Πρωταγωνίστρια του δράματος μία κουρδικής καταγωγής μητέρα από το Βαν της ανατολικής Τουρκίας.

Η κ. Τομάϊ έχασε τον υιό της στις 13 Αυγούστου 1974. Ο υιός συμμετείχε στη δεύτερη απόβαση του κατοχικού στρατού και έπεσε κατά τη διάρκεια των τελευταίων συγκρούσεων. Οι τουρκικές αρχές απλώς πληροφόρησαν την οικογένεια για το θάνατο του και παρέλειψαν να αναφέρουν τον τόπο της ταφής του. Διάφορα γραφειοκρατικά μπλεξίματα δεν επέτρεψαν για χρόνια τους “υπεύθυνους” να δώσουν σωστές πληροφορίες στην οικογένεια για το σημείο ταφής του άτυχου νεαρού.

Σαν δεν έφτανε αυτό, εξαιτίας των συγκρούσεων των ανταρτών με τον τουρκικό στρατό, η οικογένεια Τομάϊ εκτοπίστηκε από την πατρίδα της και “εξορίστηκε” στη Μερσίνη. Εν τω μεταξύ, πέθανε ο πατέρας και το δύσκολο έργο της ανεύρεσης του τάφου Γκερεβάν Τομάϊ το ανέλαβε η μητέρα.

Η κ. Τομάϊ δεν παραιτήθηκε. Απευθύνθηκε στις αρχές και στον τουρκικό στρατό. Τριάντα έξι χρόνια μετά την εισβολή στην Κύπρο ήρθε η δικαίωση. Πριν λίγο καιρό εντοπίστηκε ο τάφος του Γκερεβάν στο Μπογάζι. Τότε, οι αρχές συνειδητοποίησαν ότι ήρθε η ώρα να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Τελικά το μόνο που κατάφεραν ήταν να οργανώσουν μια “τουριστική επίσκεψη” από το Βαν στα κατεχόμενα. Με αυτό τον τρόπο η κ. Γκερεβάν, μία από τις πολλές άτυχες κουρδικής καταγωγής μητέρες της Τουρκίας, ολοκλήρωσε τη δική της οδύσσεια.

Ειρωνεία στην όλη υπόθεση... Κάποια από τα τουρκικά Μέσα που επέλεξαν να ασχοληθούν με την όλη υπόθεση δεν παρέλειψαν να συμπεριλάβουν στα δημοσιεύματα τους τις “ευχαριστίες” της μητέρας στις αρχές της Τουρκίας...

www.kathimerini.com.cy

Η Άγκυρα υποβαθμίζει την κρίση με τη Δύση μετά τις διαρροές Wikileaks

Ημερομηνία: 07.12.2010 | 08:52
Αναθεωρώντας τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις
Του Νίκου Στέλγια

Εδώ και μια εβδομάδα τα φώτα του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικού δεν λένε να σβήσουν. Μια ειδική επιτροπή εξετάζει αναλυτικά τις διαρροές της ιστοσελίδας «Wikileaks» και παρουσιάζει αναλυτικές εκθέσεις στον πρωθυπουργό και στον υπουργό εξωτερικών της γειτονικής χώρας. Τι και αν τα κορυφαία στελέχη του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης επιχειρούν να υποβαθμίσουν την αγωνία της τουρκικής κυβέρνησης για τις τελευταίες εξελίξεις που επηρεάζουν το μέλλον των αμερικανοτουρκικών σχέσεων; Οι έμπειροι αναλυτές στην τουρκική πρωτεύουσα γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι εν λόγω διαρροές δίνουν διαστάσεις στην ήδη ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα, που επικρατεί στις σχέσεις της χώρας τους με τη Δύση.

Όπως πληροφόρησε την Κυριακή τους αναγνώστες της η «Κ», το τελευταίο διάστημα οι σχέσεις της Τουρκίας με τον δυτικό κόσμο και κυρίως τις ΗΠΑ χαρακτηρίζονται από ποικίλες διακυμάνσεις. Οι εξελίξεις του περασμένου μήνα μιλούν από μόνες τους. Πρώτα στην νατοϊκή Σύνοδο της Λισαβόνας, στη συνέχεια κατά το ξέσπασμα της κρίσης με τις αποκαλύψεις του «Wikileaks» και τέλος ενώ φούντωναν οι καταστροφικές πυρκαγιές στο νότιο Ισραήλ, το δυτικό μπλοκ κάλεσε την Τουρκία να ξεκαθαρίσει τις θέσεις της σε ότι αφορά τον δυτικό προσανατολισμό της; Εμμονή σε πειραματισμούς στον χώρο της Μέσης Ανατολής ή πίστη στο μέλλον των τουρκοατλαντικών σχέσεων; Η Άγκυρα διάλεξε το δεύτερο. Άλλωστε δεν είχε και πολλές επιλογές. Στη Λισαβόνα αποδέχθηκε το αμερικανικό πυραυλικό σχέδιο, στις διαρροές του «wikileaks» απάντησε με λαϊκιστικά πυροτεχνήματα, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να αποφύγει την κορύφωση της έντασης και στην περίπτωση του Ισραήλ, ήταν η πρώτη χώρα η οποία έτρεξε προς βοήθεια.

Αποσαφηνίζοντας για μια ακόμη φορά την πίστη της στα δυτικά ιδανικά και σχέδια η Άγκυρα ξεκαθάρισε τη νέα βάση της εξωτερικής της πολιτικής.

Στο πλαίσιο των δηλώσεων που αφορούν την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και το Κυπριακό, η Τουρκία ξεκαθάρισε με σκληρό και γεμάτο παράπονα τόνο ότι έχει απομυθοποιήσει την Ε.Ε. Με λίγα λόγια, η Άγκυρα εμφανίζεται απογοητευμένη από τους χειρισμούς ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γαλλία και η Αυστρία και τονίζει ότι οι εναλλακτικές αναζητήσεις της στηον Μέση Ανατολή βρίσκονται σε άμεση συνάρτηση με τις γεμάτες ενδοιασμούς κινήσεις των Βρυξελλών και των μεγάλων ευρωπαϊκών εταίρων. Ακόμη η Άγκυρα, επιχειρεί να εξηγήσει στις ΗΠΑ και στους συμμάχους της ότι στοχεύει στην αναβάθμιση των δραστηριοτήτων των αναδυόμενων τουρκικών εταιριών στον χώρο της Μέσης Ανατολής, χωρίς όμως να έρχεται σε αντιπαράθεση με το δυτικό κεφάλαιο. Με λίγα λόγια η Άγκυρα, δια στόματος κορυφαίων αξιωματούχων της, διευκρινίζει ότι στοχεύει στην εγχώρια καπιταλιστική ανάπτυξη με την συνεργασία του δυτικού κεφαλαίου. Οι αποκαλύψεις του «wikileaks» δεν σηματοδοτούν τίποτα άλλο παρά την υπογράμμιση αυτής της πραγματικότητας. Η αμφισημία των αμερικανών διπλωματών μιλά από μόνη της: Από την μια, καχυποψία για την πιθανή «κρυφή ατζέντα» του ΑΚΠ και από την άλλη υπογράμμιση του ηγετικού ρόλου του συγκεκριμένου κόμματος στον ευρύτερο χώρο της Μέσης Ανατολής.

Από την σκοπιά της Κύπρου

Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών δείχνουν ότι η ελληνική πρωτεύουσα αδυνατεί να κατανοήσει τη σοβαρότητα των παραπάνω εξελίξεων. Η πλήρης κατάρρευση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της Ελλάδος και οι ασυνάρτητες, λαϊκιστικές τοποθετήσεις των ελληνικών πολιτικών φορέων στο σύνολο τους, δεν αφήνουν περιθώρια αισιοδοξίας για τη σωστή αποκωδικοποίηση των εξελίξεων στο πολιτικό κέντρο της γειτονικής χώρας. Τι και αν οι Τούρκοι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί αναρωτιούνται αν οι Έλληνες συνάδελφοι τους κατανοούν έστω κατά προσέγγιση αυτά που συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στον χώρο της Μέσης Ανατολής; Η μοναδική προσδοκία της Αθήνας είναι μια ευκαιριακή σύσφιξη σχέσεων με το Ισραήλ. Τίποτα παραπάνω…

Από τη σκοπιά της Κύπρου τα πράγματα είναι διαφορετικά. Μακριά από τους ερασιτεχνικούς πειραματισμούς των Αθηνών, η αποξένωση της Άγκυρας από την Ε.Ε. και η αναζήτηση εκ μέρους της νέων πολιτικοοικονομικών ισορροπιών στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής, θα πρέπει να θορυβήσουν όλους τους πολιτικούς και επιστημονικούς φορείς του τόπου. Οι εν λόγω εξελίξεις θα πρέπει να μελετηθούν με μεγάλη προσοχή. Φυσικά, αυτό το «καθήκον» δεν ανήκει αποκλειστικά στην ελληνοκυπριακή κοινότητα. Και η τουρκοκυπριακή κοινότητα είναι αναγκασμένη να ξεπεράσει τον τοπικισμό και την απομόνωση και να αναλύσει τις εξελίξεις οι οποίες αφορούν τη μεγαλύτερη χώρα της Ανατολικής Μεσογείου και τον ευρύτερο της χώρο.

Χρειαζόμαστε ψύχραιμες και επιστημονικά τεκμηριωμένες αναλύσεις… Οι εθνικιστικές εξάρσεις και οι ιδεολογικά φορτισμένες τοποθετήσεις μπορούν να οδηγήσουν μόνο στον κοινωνικό και ιδεολογικό εκτροχιασμό της Ελλάδος. Από αυτή την άποψη, η πτώση όλων των κοινωνικών και πολιτικών δομών της Ελλάδος θα πρέπει να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα για την ανεξάρτητη Κύπρο και να ανοίξει το δρόμο για «ανεξάρτητες» κυπριακές αναλύσεις…

www.kathimerini.com.cy

Νέες απολύψεις από το Wikileaks για τη στάση των ΗΠΑ στο Κυπριακό

Ημερομηνία: 05.12.2010 | 13:07
Αναμένονται κι άλλα έγγραφα για την Κύπρο
Νέες απολύψεις από το Wikileaks για τη στάση των ΗΠΑ στο Κυπριακό
Του Νίκου Στέλγια
Καθημερινή

Με ενδιαφέρον αναμένεται να δημοσιοποιηθούν εντός των ημερών και άλλα έγγραφα της αμερικανικής διπλωματίας που έχουν άμεση σχέση με το Κυπριακό και τα οποία θεωρείται βέβαιον ότι περιλαμβάνονται στο τεράστιο σε όγκο υλικό που περιήλθε στην κατοχή του ιστοτόπου Wikileaks.

Αυτό συνάγεται και από το γεγονός ότι η Αμερικανική Πρεσβεία στη Λευκωσία φρόντισε εγκαίρως να ενημερώσει τις αρχές της Δημοκρατίας για το ενδεχόμενο δημοσιοποίησης τέτοιων εγγράφων, προτού οι αποκαλύψεις του Wikileaks προσλάβουν διαστάσεις χιονοστιβάδας σε παγκόσμιο επίπεδο.

«Είχε γίνει μια επαφή από την Αμερικανική Πρεσβεία προς την κυβέρνηση ότι έγγραφα θα έβλεπαν το φως της δημοσιότητα στο Διαδίκτυο, αλλά δεν είχε λεχθεί οτιδήποτε περισσότερο για το περιεχόμενο αυτών των εγγράφων ή αν υπήρχε κάτι σε σχέση με την Κύπρο», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Στέφανος Στεφάνου.
Τα πλείστα από τα έγγραφα που διέρρευσαν αναφέρονται στην περίοδο λίγο πριν και μετά το δημοψήφισμα του 2004. Από τα πρόσφατα ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα έγγραφα που ρίχνουν φως στις προσπάθειες της Άγκυρας να εξασφαλίσει την άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.

Στο απόρρητο έγγραφο της Αμερικανικής Πρεσβείας της Άγκυρας, με ημερομηνία 25/2/2010 και κωδικό 10ANKARA302, ο γραμματέας του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, Φεριντούν Σινιρλίογλου, αναλύει τα αρνητικά σημεία που αφορούν τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό.

Ο ίδιος τονίζει ότι η Αυστρία, η Κύπρος και κυρίως η Γαλλία δεν επιθυμούν την ένταξη της χώρας του στην Ε.Ε. Ακόμη, ισχυρίζεται ότι η ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. δυσχέρανε τις διαπραγματεύσεις, ενώ αναφέρει και την απογοήτευση του Αλεξάντερ Ντάουνερ και των Τουρκοκυπρίων. Για να ξεπεραστεί η εν λόγω αρνητική εικόνα, ο κ. Σινιρλίογλου ζητά από την αμερικανική πλευρά να εμπλακεί ενεργά στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού.

Υπάρχει ενδιαφέρον για την Κύπρο στην Τουρκία, ακούει κανείς στη Λευκωσία;

Ημερομηνία: 29.11.2010 | 21:17
Υπάρχει ενδιαφέρον για την Κύπρο στην Τουρκία, ακούει κανείς στη Λευκωσία;
Του Νίκου Στέλγια
www.kathimerini.com.cy

Μεταξύ άλλων, τα μέσα ενημέρωσης αυτού του νησιού (ελληνοκυπριακά και τουρκοκυπριακά) έχουν ένα κοινό στοιχείο: Στις ειδήσεις και στα δημοσιεύματα που αφορούν τον μεγάλο γείτονα στον βορρά, η προσοχή είναι εστιασμένη αποκλειστικά στις κινήσεις και στους χειρισμούς της τουρκικής κυβέρνησης. Τι δήλωσε ο Ερντογάν; Τι επισήμανε ο Νταβούτογλου; Τι λέει η Άγκυρα; κ.ο.κ. Θέλει δεν θέλει, αναρωτιέται κανείς: Όποια και αν είναι η τύχη του Κυπριακού, στο μέλλον οι κάτοικοι αυτού του νησιού δεν θα συνεχίσουν να είναι γείτονες με τους κατοίκους της ανατολίτικης γης; Ποια θα είναι η μελλοντική τους σχέση; Το μέλλον θα οικοδομηθεί πάνω στις σύγχρονες προκαταλήψεις; Ή θα εμφανιστούν επιτέλους δυναμικές αμφισβήτησης των προκαταλήψεων; Και αν ναι, πώς;

Τρεις δεκαετίες πριν, η Άγκυρα χρειάστηκε να οργανώσει μια μεγάλη προπαγανδιστική εκστρατεία για να πείσει την κοινωνία της για την αναγκαιότητα της στρατιωτικής επέμβασης στην Κύπρο. Τα πρώτα τουρκικά στρατιωτικά οχήματα μετέφεραν, εκτός από στρατιώτες και πυρομαχικά, και «δημοσιογράφους» από την Ανατολή, το βασικό καθήκον των οποίων ήταν η «εθνική διαφώτιση» των πολιτών της Τουρκίας. Σήμερα, στην Τουρκία υπάρχει ένα πλούσιο αρχείο το οποίο αναμένει τον προσεκτικό μελετητή για ένα «οδοιπορικό» στα άδυτα μιας σκοτεινής πτυχής της κυπριακής και τουρκικής ιστορίας.

Σχεδόν τρεις δεκαετίες μετά την προπαγανδιστική εκστρατεία για την ενίσχυση της νομιμοποιητικής βάσης της στρατιωτικής επέμβασης, η τουρκική γνώμη έχει χάσει εξ ολοκλήρου το ενδιαφέρον της για το Κυπριακό. Νέοι επιστήμονες ξεκαθαρίζουν ότι δεν τρέφουν κανένα ενδιαφέρον για την Κύπρο και την τουρκοκυπριακή πλευρά. «Τα αδέλφια μας στην Κύπρο» είναι ένα σλόγκαν που πλέον ηχεί μόνο στο μακρινό παρελθόν. Η όλη κατάσταση δεν ενδιαφέρει ούτε τον μέσο πολίτη της Τουρκίας. Αφού ξεπεραστούν κάποια υπολείμματα εθνικιστικής έξαρσης τα οποία κάνουν αισθητή την παρουσία τους κατά τα πρώτα δευτερόλεπτα μιας συνηθισμένης κουβέντας που αφορά το Κυπριακό, ο καθένας κατανοεί ότι ο μέσος Τούρκος πολίτης αδυνατεί να εντοπίσει γεωγραφικά την Κύπρο. Αυτό που γνωρίζει είναι ένα άδειο, απειλητικό, εχθρικό, «ελληνικό» σημαίνον το οποίο έχει έδρα τον νότο της Κύπρου. Τίποτα παραπάνω…

Σε κυβερνητικό επίπεδο η κατάσταση είναι κάπως διαφορετική. Πηγές της «Κ», οι οποίες παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Άγκυρα, διευκρινίζουν ότι η τουρκική πλευρά αντιμετωπίζει με έντονο προβληματισμό τους κυπριακούς πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς. Επισημαίνω μια σχετικά πρόσφατη τοποθέτηση ενός Τούρκου αναλυτή στον γράφοντα: «Κατανοούμε ότι και οι Ελληνοκύπριοι επιθυμούν, όπως και εμείς, ομαλότητα και ειρήνη. Όμως η Εκκλησία και τα κόμματά τους αδυνατούν να εναρμονιστούν με τον σύγχρονο κόσμο και τις νέες εξελίξεις και επιθυμούν μια “εχθρική” παρά μια “φιλική” Τουρκία».

Η παραπάνω επισήμανση είναι αξιοσημείωτη. Είναι ένας παράγοντας ο οποίος πρέπει να προβληματίσει όλους τους αρμόδιους φορείς στη Λευκωσία. Μια απλή ματιά στον τουρκικό Τύπο μάς βοηθά να διαπιστώσουμε τη «δαιμονοποίηση» του ΑΚΕΛ, της Εκκλησίας και όλων των κομμάτων από τους επίσημους και δημοσιογραφικούς φορείς της γειτονικής χώρας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει η αντιμετώπιση του ΑΚΕΛ από τα τουρκικά φιλοκυβερνητικά μέσα. Σε αυτή την περίπτωση, οι συντηρητικές κοινωνικοπολιτικές τοποθετήσεις της κυβερνητικής παράταξης εμπλέκονται με την ιστορική εμπειρία του κόκκινου – κομμουνιστικού κυνηγιού μαγισσών. Για το ΑΚΠ, το ΑΚΕΛ είναι ελληνοκεντρικό, κομμουνιστικό και ένα κόμμα το οποίο έχει ως μοναδικό στόχο τις ραδιουργίες κατά της Τουρκίας. «Για την Τουρκία το ΑΚΕΛ είναι η συνέχεια του Κόκκινου Παπά (σ.σ. του Μακάριου)», διευκρίνισε πριν από λίγο καιρό χαρακτηριστικά μια τουρκική δημοσιογραφική πηγή.

Η απάθεια της τουρκικής κοινωνίας για την Κύπρο και οι αντιλήψεις της τουρκικής κυβέρνησης δεν πρέπει να αποθαρρύνουν όσους πιστεύουν σε κάτι διαφορετικό από την υφιστάμενη διαιωνιζόμενη ανώμαλη πολιτική κατάσταση στην ανατολική Μεσόγειο. Η Τουρκία έχει έναν νέο ηλικιακά πληθυσμό, 73 εκατομμυρίων. Τα τελευταία χρόνια, χιλιάδες νέοι άνθρωποι καταρρίπτουν τις προκαταλήψεις και μεταβαίνουν στην άλλη πλευρά του Αιγαίου για να γνωρίσουν τον «εχθρό του χθες». Σχεδόν σε καθημερινή βάση, το συγκεκριμένο κυπριακό μέσο «αναγκάζεται» να εκπληρώσει διπλωματικά χρέη και να κατατοπίσει Τούρκους και Τουρκοκύπριους σχετικά με την πραγματικότητα της κυπριακής κοινωνίας. Ο επίλογος του συγκεκριμένου άρθρου βρίσκει τον συγγραφέα του να συνομιλεί με Τούρκους νέους, επιστήμονες και αθλητές, για την κοινωνία και την πολιτική στην Κύπρο λίγα σοκάκια πέρα από τη φημισμένη Θεολογική Σχολή της Χάλκης.

«Θα αναγκαστώ να διακόψω διότι δεν έχω σκοπό να εκτελώ χρέη Κύπριου διπλωμάτη στην Πόλη», σκέφτομαι. Την ίδια στιγμή, σημειώνω πρόχειρα μια σειρά προτάσεων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν από την Κύπρο, με σκοπό την τόνωση του διαλόγου στο Κυπριακό. Με διακόπτει με την παρέμβασή του ένας συνομιλητής μου: «Τελικά το ΑΚΕΛ δεν είναι και πολύ κομμουνιστικό και σε αυτό το νησί υπάρχουν άνθρωποι που δεν εμπνέονται από τα κλισέ του παρελθόντος!»…

«Τελικά το ΑΚΕΛ δεν είναι και πολύ κομμουνιστικό…». Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό…

Η απόλυση του ανεπίσημου Κύπριου διπλωμάτη στη Χάλκη θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη… Δεν πειράζει… Κατόρθωσα να προσελκύσω νέες κοπέλες και αγόρια που αγαπούν το ποδόσφαιρο σε μια δημόσια προβολή του κυπριακού πρωταθλήματος… Γνωρίζουν μόνο το ΑΠΟΕΛ από την ευρωπαϊκή του πορεία… Ο υποψήφιος για απόλυση ανεπίσημος διπλωμάτης πρέπει τώρα να κατατοπίσει ποδοσφαιρικά τους συνομιλητές του…

www.kathimerini.com.cy