Lefkoşa, 30 Ocak 11 (T.A.K): Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS) Genel Sekreteri Şenel Elcil Kathimerini gazetesine konuştu.
Kathimerini gazetesi “Olağanüstü Hal Durumunda Bulunuyoruz... Bazıları Kuzey Kıbrıs’ta Türkiye Derin Devletinin Merkezinin Olduğunu İddia Ediyor...” başlıklarıyla aktardığı haberinde, Kathimerini muhabirinin geçtiğimiz cuma günkü miting öncesinde Elcil ile röportaj yaptığını yazdı.
Habere göre Elcil, Kıbrıs Türk tarafındaki koşullardan bahsetti, Türkiye’nin “müdahaleci” rolünü eleştirdi ve “Kıbrıs Rum dostlarının tutumundan duyduğu üzüntüyü” dile getirdi.
1950 ve 1960 yıllarda yaşanan gelişmelere değinen Elcil, 1960 yılında Kıbrıs Cumhuriyetinin kurulmasından bahsederek, “bölücü güçler, garantörler ve yabancı güçlerin, birlikte yaşamaya izin vermediklerini”, ayrıca “Kıbrıslı Türklerin, Kıbrıs Cumhuriyetinden ayrılmalarından dolayı tecrit edildiğini, Türkiye’den adaya gelen bir grup yetkili tarafından yönetilmeye başlandığını” belirtti.
Habere göre, “Türk devlet dışı unsurların (derin devlet?) ilk kez 60’lı yıllarda Kıbrıs’ta egemen olduğunu” söyleyen Elcil, Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikasının bazı ilkeler temelinde 1968 yılında kurulduğunu anlattı.
Elcil, “Yönetimin Kıbrıslı Türklerin iradesine saygı duymadığını, bu nedenden dolayı yollara çıktıklarını” söyledi. Elcil, “Türkiye ile Kıbrıs Türk toplumunun ilişkilerinin, emir veren-emri alan şeklinde olduğunu” da ileri sürdü.
“Türkiye’nin, müdahaleleriyle demografik yapıyı değiştirdiğini ve kendi vatandaşlarının iktidara gelmelerini kolaylaştırdığını” savunan Elcil, “Türkiye’nin bu politik çizgisinden dolayı bugün adada 100-130 bin Kıbrıslı Türk’ün kaldığını” söyledi. Elcil, “okullarda öğrencilerin sadece 3’te 1’inin Kıbrıslı Türk olduğunu” ifade etti.
“Kumarhaneleri, kumarı, gece kulüplerini, fuhuşu getirenin Türkiye olduğunu” iddia eden Elcil, ayrıca “Türk tarafının siyasi çizgisinden dolayı Kıbrıs Türk tarafının ürünlerini Türkiye piyasasına sokamadığını” da ifade etti.
Bir soruya karşılık “Emirleri yerine getirmek istemiyoruz, Kıbrıs Türk halkı uluslararası olarak teminat altına alınan haklara sahiptir. Bu halk, Kıbrıs Rum halkı ile eşittir ve Kıbrıs Cumhuriyetinde ortaktır” diye konuşan Elcil, “Türkiye’nin Kıbrıslı Rumları, Kıbrıslı Türklerin haklarına saygı göstermemekle suçladığını, ancak bunu Türkiye’nin bizzat kendisinin yaptığını” öne sürdü.
“Sizin kampanyanıza katılan gençlerin çoğunluğu temel hedefinizin UBP’yi alaşağı etmek olduğunu vurguluyor. Bu konuda hemfikir misiniz? Ve hareketinizin Tunus ayaklanması ile pek çok ortak nitelik taşıyan geniş toplumsal itiraz çerçevesine mi dayanıyor” sorusuna da Elcil, “Bizim hareketimiz Tunus ayaklanması niteliğini taşıyor. Ülkemiz olağanüstü hal durumundadır. Yasalarımız yüzeysel. Özgürlüklerimiz sınırlı. Siyasi irademiz işgal altında” dedi.
Bir soruya karşılık “Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun müzakere masasında Kıbrıs Türk toplumunu değil, Türkiye’nin çıkarlarını temsil ettiğini” de savunan Elcil, bu durumun Mehmet Ali Talat dönemi için de geçerli olduğunu kaydetti.
Kıbrıs Rum liderliğinin ve Hristofyas hükümetinin de hataları olduğunu söyleyen Elcil, “Kıbrıs Rum sendikalarının da davranışlarının samimi olmadığını” ekledi.
TÜRK AJANSI KIBRIS
Sunday, January 30, 2011
Tuesday, January 25, 2011
Η άνοδος του εθνικισμού στην Τουρκία και ο αντίκτυπός της στην Κύπρο
Ημερομηνία: 25.01.2011 | 08:49
Μια Τουρκία όλο δεξιά
Η άνοδος του εθνικισμού στην Τουρκία και ο αντίκτυπός της στην Κύπρο
Του Νίκου Στέλγια
Είναι στιγμές που με στεναχωρούν ιδιαίτερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σε πολλά μέτωπα ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της γειτονικής χώρας. Ο Ερτουγρούλ Γκιουνάι είναι ένας πολιτικός ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του μέσα από τις τάξεις της τουρκικής Αριστεράς και του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος. Για σειρά ετών υπήρξε μέλος του ηγετικού κύκλου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). Τη δεκαετία του ’70 συμμετείχε σε κινητοποιήσεις της αριστερής νεολαίας, οι οποίες είχαν ως στόχο την εδραίωση ενός ριζοσπαστικού κοινωνικοπολιτικού λόγου που αντιτασσόταν στις συντηρητικές κοινωνικοοικονομικές τοποθετήσεις των λοιπών πολιτικών φορέων.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ο κ. Γκιουνάι έδωσε «μάχες» εντός του CHP με βασικό στόχο την αναδιαμόρφωση των τουρκικών πολιτικών δομών. Ο ίδιος πίστευε ότι ο εκδημοκρατισμός έπρεπε να ξεκινήσει από τους κόλπους του κόμματός του. Για αυτό τον λόγο αντιτάχθηκε στην επικράτηση του γραφειοκρατικού κατεστημένου στην ηγεσία του CHP. Ήρθε σε αντιπαράθεση με τον ηγέτη του κόμματος, Ντενίζ Μπαϊκάλ, και στη συνέχεια αποχώρησε από το κόμμα.
Μετά την αποχώρησή του από το CHP, ο κ. Γκιουνάι άρχισε να αναθεωρεί τις πολιτικές του τοποθετήσεις. Γυρνώντας πίσω στη δεκαετία του ’60, ο κ. Γκιουνάι, όπως και πολλοί άλλοι θεωρητικοί, άρχισε να προβληματίζεται για την αρμονική συνύπαρξη και αλληλεπίδραση του Ισλάμ, ως παράγοντα κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας, με τον σοσιαλισμό. Ο «ισλαμικός σοσιαλισμός» του κ. Γκιουνάι τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας στις δραστηριότητές του και στα μέσα της περασμένης δεκαετίας στον τουρκικό Τύπο εμφανίστηκαν δημοσιεύματα τα οποία ήθελαν τον ίδιο να ιδρύει το πρώτο στην ιστορία ισλαμοσοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Οι εν λόγω φήμες έπαψαν ξαφνικά, μετά από μια αιφνιδιαστική κίνηση του κ. Γκιουνάι, ο οποίος, μετά από σχετική συνεννόηση με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εντάχθηκε στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Έτσι, μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, ο πρώην ένθερμος υποστηρικτής του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος βρέθηκε στο πόστο του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας.
Σήμερα, ο κ. Γκιουνάι είναι αντιμέτωπος με τις συντηρητικές - εθνικιστικές τοποθετήσεις της ηγεσίας του κόμματός του. Πριν από λίγο καιρό «υποχρεώθηκε» να αποδείξει ότι είναι ένθερμος υποστηρικτής του κόμματός του, συμβάλλοντας στην «εκστρατεία πολιτικού λιντσαρίσματος» του γνωστού Σέρβου σκηνοθέτη Εμίρ Κουστουρίτσα. Στα πλαίσια της συμμετοχής του σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στην Τουρκία, ο κ. Κουστουρίτσα ισχυρίστηκε ότι η κοινή γνώμη στο εξωτερικό δίνει εσκεμμένα διαστάσεις στα τραγικά γεγονότα που προκάλεσε η χώρα του την προηγούμενη δεκαετία. Ο κ. Γκιουνάι άρπαξε τη συγκεκριμένη ευκαιρία και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στον εξαναγκασμό του Σέρβου σκηνοθέτη σε πρόωρη αποχώρηση από το φεστιβάλ.
Πριν από λίγες ημέρες, από τα σύνορα της χώρας του με την Αρμενία, ο πρωθυπουργός Ερντογάν κάλεσε τις δημοτικές αρχές μιας πόλης να γκρεμίσουν ένα μνημείο σύγχρονης τέχνης που κατά τη γνώμη του επισκιάζει τα μουσουλμανικά - τουρκικά ιστορικά μνημεία της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο, ο πρωθυπουργός Ερντογάν έγινε ο δεύτερος πολιτικός παράγοντας, μετά τους Ταλιμπάν, ο οποίος διέταξε ισοπέδωση ενός έργου τέχνης. Η συγκεκριμένη κίνησή του προκάλεσε τη διαμαρτυρία του κ. Γκιουνάι. Εντάξει με τον διωγμό του κ. Κουστουρίτσα, όμως προς τι η επίθεση στην τέχνη;
Φυσικά η κίνηση του κ. Ερντογάν δεν ήταν τυχαία… Συσχετίζεται άμεσα με τις σημαντικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία…
Πιο δεξιά και από τη Δεξιά…
Λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, οι αναλυτές στην Τουρκία εμφανίζονται να συμφωνούν σε ορισμένα συγκεκριμένα συμπεράσματα για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Πρώτα απ’ όλα, συμφωνούν ότι η συντηρητική - εθνικιστική στροφή του AKP, η οποία φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά αυτή την περίοδο, εξυπηρετεί συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους. Σε μια περίοδο όπου παρατηρείται στασιμότητα σε πολλά μέτωπα - ανοίγματα του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος (στασιμότητα στο Κουρδικό, αποτυχία εξομάλυνσης σχέσεων με την Αρμενία, στασιμότητα στο Κυπριακό και στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Ε.Ε.) και οι πολιτικοί αντίπαλοι επιτίθενται στο κόμμα με το πρόσχημα ότι «προδίδει» τα «εθνικά ιδανικά», το AKP στρέφεται στις μεσαίες και οικονομικά ασθενέστερες τάξεις για να εξασφαλίσει τη συνέχεια της εξουσίας του. Ο πολιτικός λόγος που χρησιμοποιεί το κόμμα περνά μέσα από τις γραμμές του εθνικισμού και απευθύνεται στα συντηρητικά ένστικτα της τουρκικής κοινωνίας, ζητώντας υποστήριξη στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση και για την ανάδειξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην προεδρία της Δημοκρατίας.
Σε μια περίοδο που το AKP θέλει να διαμηνύσει στην κοινωνία αλλά και στους αντιπάλους του ότι ανήκει στον πολιτικό χώρο της Δεξιάς και σε συμφωνία με τις «υψηλές ευαισθησίες του έθνους» και ενώ ο ύπνος του κ. Γκιουνάι διαταράσσεται από πολλούς πολιτικούς εφιάλτες, η αντιπολίτευση απευθύνεται ακριβώς στην ίδια κατηγορία ψηφοφόρων που το ΑΚΡ στοχεύει να εντάξει στο δυναμικό του. Στα πλαίσια της προώθησης μιας μορφής άτυπης συνεργασίας του CHP με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και με μικρότερα κόμματα της Δεξιάς (Δημοκρατικό Κόμμα, Κόμμα Ευτυχίας, Κόμμα Τουρκίας κ.ο.κ.), η τουρκική αντιπολίτευση επιχειρεί να εδραιώσει τον δικό της συντηρητικό - εθνικιστικό πολιτικό λόγο. Στα πλαίσια της συγκεκριμένης προσπάθειας, το CHP, το οποίο αναζητεί την επιστροφή του στις ιστορικές του ρίζες, φαίνεται πως διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς επιχειρεί να μονοπωλήσει τον κεντρώο χώρο και να εξασφαλίσει τη σύμπραξη των αστικών τάξεων της χώρας.
Σε συμφωνία με τα παραπάνω, ας τονίσουμε δύο επιμέρους σημεία. Πρώτον, αυτές τις ημέρες στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος εκφράζονται σοβαρές υποψίες ότι παράγοντες της αντιπολίτευσης σκοπεύουν να δημιουργήσουν κλίμα πολιτικής αστάθειας στη χώρα κατά την προεκλογική περίοδο, έτσι ώστε να εμποδίσουν την εκ νέου εξασφάλιση της πλειοψηφίας του κοινοβουλίου από το AKP. Από την άλλη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», κάποιοι κύκλοι πιστεύουν ότι η δεξιά στροφή στα πολιτικά δρώμενα της Τουρκίας ενδέχεται να ευνοήσει το Κόμμα Εθνικής Ενότητας και την ηγεσία του Ντερβίς Έρογλου…
www.kathimerini.com.cy
Μια Τουρκία όλο δεξιά
Η άνοδος του εθνικισμού στην Τουρκία και ο αντίκτυπός της στην Κύπρο
Του Νίκου Στέλγια
Είναι στιγμές που με στεναχωρούν ιδιαίτερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σε πολλά μέτωπα ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της γειτονικής χώρας. Ο Ερτουγρούλ Γκιουνάι είναι ένας πολιτικός ο οποίος ξεκίνησε την καριέρα του μέσα από τις τάξεις της τουρκικής Αριστεράς και του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος. Για σειρά ετών υπήρξε μέλος του ηγετικού κύκλου του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). Τη δεκαετία του ’70 συμμετείχε σε κινητοποιήσεις της αριστερής νεολαίας, οι οποίες είχαν ως στόχο την εδραίωση ενός ριζοσπαστικού κοινωνικοπολιτικού λόγου που αντιτασσόταν στις συντηρητικές κοινωνικοοικονομικές τοποθετήσεις των λοιπών πολιτικών φορέων.
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ο κ. Γκιουνάι έδωσε «μάχες» εντός του CHP με βασικό στόχο την αναδιαμόρφωση των τουρκικών πολιτικών δομών. Ο ίδιος πίστευε ότι ο εκδημοκρατισμός έπρεπε να ξεκινήσει από τους κόλπους του κόμματός του. Για αυτό τον λόγο αντιτάχθηκε στην επικράτηση του γραφειοκρατικού κατεστημένου στην ηγεσία του CHP. Ήρθε σε αντιπαράθεση με τον ηγέτη του κόμματος, Ντενίζ Μπαϊκάλ, και στη συνέχεια αποχώρησε από το κόμμα.
Μετά την αποχώρησή του από το CHP, ο κ. Γκιουνάι άρχισε να αναθεωρεί τις πολιτικές του τοποθετήσεις. Γυρνώντας πίσω στη δεκαετία του ’60, ο κ. Γκιουνάι, όπως και πολλοί άλλοι θεωρητικοί, άρχισε να προβληματίζεται για την αρμονική συνύπαρξη και αλληλεπίδραση του Ισλάμ, ως παράγοντα κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας, με τον σοσιαλισμό. Ο «ισλαμικός σοσιαλισμός» του κ. Γκιουνάι τράβηξε τα φώτα της δημοσιότητας στις δραστηριότητές του και στα μέσα της περασμένης δεκαετίας στον τουρκικό Τύπο εμφανίστηκαν δημοσιεύματα τα οποία ήθελαν τον ίδιο να ιδρύει το πρώτο στην ιστορία ισλαμοσοσιαλδημοκρατικό κόμμα. Οι εν λόγω φήμες έπαψαν ξαφνικά, μετά από μια αιφνιδιαστική κίνηση του κ. Γκιουνάι, ο οποίος, μετά από σχετική συνεννόηση με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εντάχθηκε στο κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Έτσι, μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα, ο πρώην ένθερμος υποστηρικτής του σοσιαλδημοκρατικού κινήματος βρέθηκε στο πόστο του υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας.
Σήμερα, ο κ. Γκιουνάι είναι αντιμέτωπος με τις συντηρητικές - εθνικιστικές τοποθετήσεις της ηγεσίας του κόμματός του. Πριν από λίγο καιρό «υποχρεώθηκε» να αποδείξει ότι είναι ένθερμος υποστηρικτής του κόμματός του, συμβάλλοντας στην «εκστρατεία πολιτικού λιντσαρίσματος» του γνωστού Σέρβου σκηνοθέτη Εμίρ Κουστουρίτσα. Στα πλαίσια της συμμετοχής του σε ένα φεστιβάλ κινηματογράφου στην Τουρκία, ο κ. Κουστουρίτσα ισχυρίστηκε ότι η κοινή γνώμη στο εξωτερικό δίνει εσκεμμένα διαστάσεις στα τραγικά γεγονότα που προκάλεσε η χώρα του την προηγούμενη δεκαετία. Ο κ. Γκιουνάι άρπαξε τη συγκεκριμένη ευκαιρία και διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στον εξαναγκασμό του Σέρβου σκηνοθέτη σε πρόωρη αποχώρηση από το φεστιβάλ.
Πριν από λίγες ημέρες, από τα σύνορα της χώρας του με την Αρμενία, ο πρωθυπουργός Ερντογάν κάλεσε τις δημοτικές αρχές μιας πόλης να γκρεμίσουν ένα μνημείο σύγχρονης τέχνης που κατά τη γνώμη του επισκιάζει τα μουσουλμανικά - τουρκικά ιστορικά μνημεία της περιοχής. Με αυτό τον τρόπο, ο πρωθυπουργός Ερντογάν έγινε ο δεύτερος πολιτικός παράγοντας, μετά τους Ταλιμπάν, ο οποίος διέταξε ισοπέδωση ενός έργου τέχνης. Η συγκεκριμένη κίνησή του προκάλεσε τη διαμαρτυρία του κ. Γκιουνάι. Εντάξει με τον διωγμό του κ. Κουστουρίτσα, όμως προς τι η επίθεση στην τέχνη;
Φυσικά η κίνηση του κ. Ερντογάν δεν ήταν τυχαία… Συσχετίζεται άμεσα με τις σημαντικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία…
Πιο δεξιά και από τη Δεξιά…
Λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, οι αναλυτές στην Τουρκία εμφανίζονται να συμφωνούν σε ορισμένα συγκεκριμένα συμπεράσματα για τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Πρώτα απ’ όλα, συμφωνούν ότι η συντηρητική - εθνικιστική στροφή του AKP, η οποία φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά αυτή την περίοδο, εξυπηρετεί συγκεκριμένους πολιτικούς στόχους. Σε μια περίοδο όπου παρατηρείται στασιμότητα σε πολλά μέτωπα - ανοίγματα του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος (στασιμότητα στο Κουρδικό, αποτυχία εξομάλυνσης σχέσεων με την Αρμενία, στασιμότητα στο Κυπριακό και στις σχέσεις με την Ελλάδα και την Ε.Ε.) και οι πολιτικοί αντίπαλοι επιτίθενται στο κόμμα με το πρόσχημα ότι «προδίδει» τα «εθνικά ιδανικά», το AKP στρέφεται στις μεσαίες και οικονομικά ασθενέστερες τάξεις για να εξασφαλίσει τη συνέχεια της εξουσίας του. Ο πολιτικός λόγος που χρησιμοποιεί το κόμμα περνά μέσα από τις γραμμές του εθνικισμού και απευθύνεται στα συντηρητικά ένστικτα της τουρκικής κοινωνίας, ζητώντας υποστήριξη στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση και για την ανάδειξη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην προεδρία της Δημοκρατίας.
Σε μια περίοδο που το AKP θέλει να διαμηνύσει στην κοινωνία αλλά και στους αντιπάλους του ότι ανήκει στον πολιτικό χώρο της Δεξιάς και σε συμφωνία με τις «υψηλές ευαισθησίες του έθνους» και ενώ ο ύπνος του κ. Γκιουνάι διαταράσσεται από πολλούς πολιτικούς εφιάλτες, η αντιπολίτευση απευθύνεται ακριβώς στην ίδια κατηγορία ψηφοφόρων που το ΑΚΡ στοχεύει να εντάξει στο δυναμικό του. Στα πλαίσια της προώθησης μιας μορφής άτυπης συνεργασίας του CHP με το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (MHP) και με μικρότερα κόμματα της Δεξιάς (Δημοκρατικό Κόμμα, Κόμμα Ευτυχίας, Κόμμα Τουρκίας κ.ο.κ.), η τουρκική αντιπολίτευση επιχειρεί να εδραιώσει τον δικό της συντηρητικό - εθνικιστικό πολιτικό λόγο. Στα πλαίσια της συγκεκριμένης προσπάθειας, το CHP, το οποίο αναζητεί την επιστροφή του στις ιστορικές του ρίζες, φαίνεται πως διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς επιχειρεί να μονοπωλήσει τον κεντρώο χώρο και να εξασφαλίσει τη σύμπραξη των αστικών τάξεων της χώρας.
Σε συμφωνία με τα παραπάνω, ας τονίσουμε δύο επιμέρους σημεία. Πρώτον, αυτές τις ημέρες στους κόλπους του κυβερνώντος κόμματος εκφράζονται σοβαρές υποψίες ότι παράγοντες της αντιπολίτευσης σκοπεύουν να δημιουργήσουν κλίμα πολιτικής αστάθειας στη χώρα κατά την προεκλογική περίοδο, έτσι ώστε να εμποδίσουν την εκ νέου εξασφάλιση της πλειοψηφίας του κοινοβουλίου από το AKP. Από την άλλη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», κάποιοι κύκλοι πιστεύουν ότι η δεξιά στροφή στα πολιτικά δρώμενα της Τουρκίας ενδέχεται να ευνοήσει το Κόμμα Εθνικής Ενότητας και την ηγεσία του Ντερβίς Έρογλου…
www.kathimerini.com.cy
Ο Ιρσέν Κιουτσούκ με τον συντάκτη της ''Κ'', Νίκο Στέλγια.
Ημερομηνία: 23.01.2011 | 13:13
«Διατηρώ ελπίδες για λύση»
Με προβληματίζουν όμως τα μηνύματα που λαμβάνω από την ελληνοκυπριακή πλευρά-Σε αντίθεση με τον Έρογλου, ο Ταλάτ δεν υποστηριζόταν από όλους
Του Νίκου Στέλγια
Ο Ιρσέν Κιουτσούκ με τον συντάκτη της ''Κ'', Νίκο Στέλγια.
Αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό εμφανίζεται ο «πρωθυπουργός» Ιρσέν Κιουτσούκ, ο οποίος ωστόσο ισχυρίζεται ότι τα μηνύματα που λαμβάνει από την ε/κ πλευρά τον προβληματίζουν για την πορεία των διαπραγματεύσεων. «Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η ε/κ πλευρά επιχειρεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις», λέει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ». Δημοσιεύουμε το κείμενο της συνέντευξης, χωρίς παρέμβαση στις ορολογίες που χρησιμοποίησε ο Τ/κ πολιτικός.
-Στην τ/κ κοινωνία επικρατεί απαισιοδοξία σχετικά με την οικονομική κρίση και την πορεία των διαπραγματεύσεων. Ποια είναι η δική σας άποψη για την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει σήμερα η τ/κ κοινωνία; Θεωρείτε εφικτή τη διέξοδο από την κοινωνικοοικονομική κρίση;
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα ζητήματα που αφορούν την οικονομία από αυτά που αφορούν τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό. Σε ό,τι αφορά την πορεία των διαπραγματεύσεων, δεν θεωρώ ότι έχουμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Στην τ/κ πλευρά, μετά την ανάδειξη στην προεδρία του Ντερβίς Έρογλου, δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο κ. Έρογλου φροντίζει να ενημερώνει τα κόμματα που εκπροσωπούνται στη βουλή για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Σε αυτές τις ενημερώσεις, κατά τις οποίες συζητούμε με την προεδρία τις προτάσεις του κ. Χριστόφια και της τ/κ πλευράς, παρευρίσκεται και το δικό μας κόμμα (Κόμμα Εθνικής Ενότητας). Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο αυτών των ενημερώσεων, δεν διαπιστώθηκε καμία σοβαρή διαφωνία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων. Το συγκεκριμένο κλίμα συνεργασίας και συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών φορέων του τόπου επιτεύχθηκε κατά την περίοδο της προεδρίας του Ντερβίς Έρογλου. Στο παρελθόν, σε αντίθεση με τον κ. Έρογλου, ο κ. Ταλάτ δεν υποστηριζόταν από όλους τους πολιτικούς φορείς. Σήμερα τα πολιτικά κόμματα υποστηρίζουν ομόφωνα τους χειρισμούς του κ. Έρογλου. Με βάση αυτή την άποψη, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγματευτικής διαδικασίας, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για την ύπαρξη μιας πολιτικής κρίσης στην τ/κ πλευρά.
-Ποια η δική σας άποψη για την πορεία των διαπραγματεύσεων;
Θα πρέπει να τονίσω ότι θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ επιθυμεί να συναντηθεί με τους δύο ηγέτες για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες. Όμως, την ίδια στιγμή, τα μηνύματα που λαμβάνω από την ε/κ πλευρά με προβληματίζουν για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η ε/κ πλευρά επιχειρεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις. Στηρίζω αυτή την άποψη σε όσα έλαβαν χώρα και σε όσα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης της Πρωθυπουργού της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ. Αναρωτιέμαι αν το μέλλον των διαπραγματεύσεων έχει προδιαγραφεί σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Μήπως καταβάλλονται προσπάθειες να επισκιαστούν οι πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ;
-Ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες ενόψει της επικείμενης κρίσιμης συνάντησης της Γενεύης;
Ο γενικός γραμματέας καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο γενικός γραμματέας συναντά τους δυο ηγέτες εντός δύο μηνών. Για αυτόν τον λόγο διατηρώ ελπίδες για τη λύση του προβλήματος. Όμως, όπως τόνισα παραπάνω, τα μηνύματα που λαμβάνω από την ε/κ πλευρά με προβληματίζουν.
-Πριν από μια εβδομάδα, σε συνέντευξή του στην «Κ», ο Κουντρέτ Όζερσαϊ πρότεινε την έναρξη μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας στα μέσα Μαρτίου, όπου θα συζητηθεί εφ’ όλης της ύλης το Κυπριακό. Ακόμη, πρότεινε τη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων σε αυτή τη νέα διαδικασία. Συμφωνείτε με αυτή την πρόταση;
Συμφωνώ απολύτως με αυτή την πρόταση. Εφόσον φτάσαμε στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, δεν θα πρέπει να υπάρξουν πισωγυρίσματα. Όσοι πιστεύουν στην επίλυση του Κυπριακού – αυτή είναι η δική μας θέση – θα πρέπει να υποστηρίξουν την ενίσχυση της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
-Στην ε/κ πλευρά ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης πιστεύει ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις και η Τουρκία στοχεύουν στην επιβολή των δικών τους θέσεων στην ε/κ και ελληνική πλευρά. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιούνται αναφορές στο Σχέδιο Ανάν. Ποια είναι η δική σας άποψη για τον συγκεκριμένο σοβαρό ενδοιασμό της ε/κ πλευράς;
Το Σχέδιο Ανάν δεν επιβλήθηκε από μια ξένη δύναμη στις δυο πλευρές. Το Σχέδιο Ανάν υποβλήθηκε σε δυο ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Η τ/κ πλευρά ψήφισε «ναι» και η ε/κ «όχι». Σήμερα είναι γεγονός ότι, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγματευτικής διαδικασίας, οι διάφορες πτυχές του συγκεκριμένου σχεδίου συζητούνται ακόμη. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να πετάξουμε στον κάδο των απορριμμάτων το Σχέδιο Ανάν.
-Αντιλαμβάνομαι ότι πιστεύετε ότι το Σχέδιο Ανάν εξακολουθεί να διατηρεί την επικαιρότητά του;
Φυσικά και το πιστεύω. Το συγκεκριμένο σχέδιο υπήρξε προϊόν μεγάλων προσπαθειών. Εφόσον επιθυμούμε τη λύση του Κυπριακού, θα πρέπει να επωφεληθούμε από τις πτυχές του σχεδίου που ευνοούν τις θέσεις των δύο πλευρών.
Πάνω από 800 προσφυγές στην Επιτροπή Αποζημιώσεων
-Υπάρχουν κάποιες πτυχές των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται στο πλαίσιο του δικού σας έργου. Το ζήτημα της πληθυσμιακής σύνθεσης του βόρειου κομματιού της Κύπρου είναι μια από αυτές τις πτυχές. Πριν από λίγο καιρό δηλώσατε ότι ο πληθυσμός στον βορρά είναι 600.000 κάτοικοι. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε σχετικά με τη συγκεκριμένη σας δήλωση;
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης τοποθέτησης, αναφέρθηκα στον συνολικό πληθυσμό στον βορρά της Κύπρου. Αναφέρθηκα στους πολίτες μας και σε όσους έχουν άδεια εργασίας. Δεν αναφέρθηκα αποκλειστικά στους πολίτες της Τουρκίας. Τονίζω ότι το τελευταίο διάστημα έχουμε πολλούς εργάτες από το Τουρκμενιστάν και τις τουρκόφωνες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Το 2006, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, δώσαμε το δικαίωμα σε αυτούς τους εργάτες να μπορούν να φέρνουν τις οικογένειές τους στο νησί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική αύξηση του συνολικού πληθυσμού μας.
-Κάποιοι Τ/κ πολιτικοί φορείς τονίζουν ότι η τ/κ πλευρά αδυνατεί να ελέγξει την πληθυσμιακή σύνθεση στο βόρειο κομμάτι της νήσου. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Έχουμε επίσημη καταγραφή του πληθυσμού. Ο ακριβής αριθμός είναι 265.000.
-Με βάση ποια καταγραφή δίνετε τον συγκεκριμένο αριθμό;
Αυτή είναι η καταγραφή του πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε το 2006. Σήμερα υπολογίζουμε ότι ο πληθυσμός φτάνει τις 285.000.
-Υπενθυμίζω ότι η τ/κ αντιπολίτευση τονίζει ότι κατά την προεκλογική περίοδο η εκάστοτε τ/κ ηγεσία παραχωρεί ανεξέλεγκτα «υπηκοότητες» σε πολίτες ξένων χωρών. Ποια είναι η δική σας απάντηση σε αυτή την τοποθέτηση;
Πριν το 2009 εμείς βρισκόμασταν στην αντιπολίτευση. Τότε ενδέχεται να «μοίρασαν υπηκοότητες» αυτοί που μας κατηγορούν για κάτι τέτοιο. Για αυτό το ζήτημα θα πρέπει να απευθυνθείτε στην αντιπολίτευση.
-Σε ό,τι αφορά την «επιτροπή αποζημιώσεων» και στις δυο πλευρές της Πράσινης Γραμμής, εκφράζονται σοβαροί προβληματισμοί για το αν η τ/κ πλευρά έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στο ύψος του οικονομικού βάρους των αποζημιώσεων. Εσείς συμμερίζεστε αυτόν τον προβληματισμό;
Αυτή τη στιγμή η επιτροπή εξετάζει πάνω από 800 προσφυγές. Εμείς αναπτύσσουμε σχέδια δράσης, για να αντεπεξέλθουμε στο οικονομικό βάρος των αποζημιώσεων. Τονίζω ότι από τη δική μας σκοπιά η απόφαση του ΕΔΑΔ περί της αναγνώρισης της επιτροπής αποζημιώσεων είναι μια σημαντική απόφαση, η οποία συμβάλλει στη λύση του Κυπριακού. Ακόμη, είναι μια απόφαση που υποστηρίζει τη διζωνικότητα. Για αυτόν τον λόγο προσπαθούμε να υποστηρίξουμε το έργο της επιτροπής.
-Σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, οι τ/κ δομές είναι έτοιμες να προσαρμοστούν στα ευρωπαϊκά δεδομένα; Σας προβληματίζει το συγκεκριμένο σημείο; Έχετε κάνει κάποια προετοιμασία προς αυτή την κατεύθυνση;
Στην πρωθυπουργία λειτουργεί μια αρμόδια υπηρεσία για θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν ανέλαβα την πρωθυπουργία, ενίσχυσα αυτή την υπηρεσία. Η δρομολόγηση των νομικών μεταρρυθμίσεων συνεχίζεται. Το επόμενο διάστημα σχεδιάζουμε την προώθηση 40 νομοσχεδίων. Η πρώτη φάση των προετοιμασιών για την προώθηση αυτών των νομοσχεδίων έχει ήδη ολοκληρωθεί. Τέσσερα νομοσχέδια βρίσκονται ήδη στη βουλή. Στο πλαίσιο των συγκεκριμένων προσπαθειών και σε συνεργασία με τους εκπροσώπους της Ε.Ε., προωθούμε τη μεταρρύθμιση στον δημόσιο τομέα.
Δεν επιβάλλει η Τουρκία την οικονομική πολιτική
-Την τελευταία περίοδο προωθείται μια σειρά οικονομικών μέτρων. Κάποιοι Τ/κ κοινωνικοί και πολιτικοί φορείς τονίζουν ότι το συγκεκριμένο πακέτο επιβάλλεται στην τ/κ κοινωνία από την Τουρκία. Ποια η δική σας θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα;
Αυτή είναι μια λανθασμένη πληροφορία. Το πακέτο οικονομικών μεταρρυθμίσεων συμφωνήθηκε από κοινού από εμάς και την Τουρκία. Η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία μας υποστηρίζει οικονομικά, μας παραχωρεί δάνεια και οικονομικές ενισχύσεις. Φέτος η οικονομική βοήθεια της Τουρκίας θα φτάσει το ύψος των 400 εκατομμυρίων ευρώ. Εφόσον υπάρχει αυτή η συνεργασία μεταξύ μας, θα πρέπει να καθορίσουμε τις προϋποθέσεις της. Εμείς θα πρέπει να γνωρίζουμε τις δυνατότητές μας. Από την πλευρά της, η Τουρκία πρέπει να γνωρίζει τις οικονομικές της υποχρεώσεις απέναντί μας. Γι’ αυτό έχουμε τα διμερή πρωτόκολλα και τις διμερείς συμφωνίες. Η Τουρκία εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της. Εμείς είμαστε αυτοί που αντιμετωπίζουμε κατά διαστήματα προβλήματα στις πληρωμές των οφειλών μας. Για αυτόν τον λόγο ζητάμε δάνειο από την Τουρκία. Αυτά συμβαίνουν σε κάθε χώρα. Υπενθυμίζω ότι τέτοιου είδους οικονομικές συμφωνίες έχουν συνάψει η Τουρκία και η Ελλάδα με το ΔΝΤ.
-Με αφορμή την αναφορά στο πεδίο της οικονομίας, θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή μας στους πρόσφατους περιορισμούς που επέβαλε ο συνεργάτης σας Ερσίν Τατάρ στις συνδιαλλαγές με την ε/κ πλευρά. Σας προβληματίζει η οικονομική ανισότητα που επικρατεί ανάμεσα στις δυο πλευρές;
Ο μεγαλύτερός μας προβληματισμός αφορά τους περιορισμούς που επιβάλλει η ε/κ πλευρά στην Πράσινη Γραμμή. Μέχρι σήμερα εμείς είχαμε διαφορετική στάση και οι έλεγχοί μας ήταν πολύ χαλαροί. Προσωπικά να σας αναφέρω ότι κάθε Πρωτοχρονιά και κάθε Πάσχα ανταλλάσσω δώρα με φίλους από την ε/κ πλευρά. Πέρσι την Πρωτοχρονιά επιχείρησα να στείλω μια γαλοπούλα σε Ε/κ φίλο, όμως η κυπριακή Αστυνομία εμπόδισε την αποστολή του δώρου μου. Η παρεμπόδιση αποστολής ακόμη και δώρων δεν δημιουργεί θετικές εντυπώσεις. Για αυτόν τον λόγο έχουμε αντιδράσεις από τους συνεργάτες μου. Οι συνεργάτες μου ζήτησαν να λάβουμε τα ίδια μέτρα με αυτά της ε/κ πλευράς. Οι δυο πλευρές θα πρέπει να καταλήξουν σε μια συμφωνία στο καθεστώς των συνδιαλλαγών.
Σε λάθος οφείλεται η απαγόρευση του προσκυνήματος
-Πριν από μερικές ημέρες υπήρξε ένα δυσάρεστο συμβάν στο μοναστήρι του Ριζοκαρπάσου; Τι ακριβώς συνέβη και γιατί;
Υπήρξε λάθος συνεννόηση. Ο υπουργός Εξωτερικών μας βρισκόταν στο εξωτερικό. Ο υπάλληλος του υπουργείου που εξέτασε την όλη υπόθεση δεν κατείχε τις απαιτούμενες γνώσεις. Εγώ προσωπικά του ζήτησα να μου αναφέρει τον απολογισμό των γεγονότων. Η τ/κ πλευρά δεν είναι υπέρ της απαγόρευσης των θρησκευτικών τελετουργιών. Μέχρι σήμερα δώσαμε 140 άδειες για λειτουργίες σε μοναστήρια και σε εκκλησίες. Το συμβάν δεν σχετίζεται με τα όσα διαδραματίστηκαν μετά τον αγώνα καλαθόσφαιρας ΑΠΟΕΛ-Καρσίγιακα.
-Λίγες ημέρες πριν από το συμβάν Ριζοκάρπασο, έλαβαν χώρα τα δυσάρεστα γεγονότα μετά τον αγώνα μπάσκετ ΑΠΟΕΛ-Καρσίγιακα. Στη δική σας την πλευρά ποιος ήταν ο αντίκτυπός τους;
Παρακολούθησα το συμβάν από την τηλεόραση. Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα σχέδιο. Το συγκεκριμένο συμβάν, σε συνδυασμό με την επίθεση που δέχθηκε πρόσφατα ένας Τ/κ μουσικός επισκιάζουν το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Υπενθυμίζω ότι μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, στη δική μας πλευρά δεν έλαβαν χώρα τέτοιου είδους συμβάντα. Εμείς δεν επιτρέπουμε να συμβεί κάτι τέτοιο. Την ίδια συμπεριφορά αναμένω και από την άλλη πλευρά. Προσωπικά θυμάμαι ότι μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, συνήθιζα να επισκέπτομαι την άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής πολύ συχνά. Όμως κάποιοι Ε/κ φίλοι με προειδοποίησαν να είμαι επιφυλακτικός. Αυτό δείχνει ότι έχουμε σοβαρά κενά σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Δεν θα πρέπει να δώσουμε διαστάσεις σε αυτά τα κενά. Εγώ έχω Ε/κ φίλους, όμως δεν ισχύει το ίδιο στην περίπτωση των νέων γενεών.
Θείος του ο Φαζίλ Κιουτσούκ
Ο Ιρσέν Κιουτσούκ είναι ανιψιός του πρώτου αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Φαζίλ Κιουτσούκ. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1940. Τη δεκαετία του ’60 αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 εισήλθε στην πολιτική μέσα από τις τάξεις του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ). Το 1976 εκλέχθηκε στη «βουλή» και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 ανέλαβε διάφορα «υπουργεία». Το 2004 έγινε γενικός γραμματέας του κόμματός του. Μετά την ανάδειξη του Ντερβίς Έρογλου στην τ/κ ηγεσία, ο Ιρσέν Κιουτσούκ ανέλαβε την «πρωθυπουργία».
www.kathimerini.com.cy
«Διατηρώ ελπίδες για λύση»
Με προβληματίζουν όμως τα μηνύματα που λαμβάνω από την ελληνοκυπριακή πλευρά-Σε αντίθεση με τον Έρογλου, ο Ταλάτ δεν υποστηριζόταν από όλους
Του Νίκου Στέλγια
Ο Ιρσέν Κιουτσούκ με τον συντάκτη της ''Κ'', Νίκο Στέλγια.
Αισιόδοξος ότι μπορεί να επιτευχθεί λύση στο Κυπριακό εμφανίζεται ο «πρωθυπουργός» Ιρσέν Κιουτσούκ, ο οποίος ωστόσο ισχυρίζεται ότι τα μηνύματα που λαμβάνει από την ε/κ πλευρά τον προβληματίζουν για την πορεία των διαπραγματεύσεων. «Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η ε/κ πλευρά επιχειρεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις», λέει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ». Δημοσιεύουμε το κείμενο της συνέντευξης, χωρίς παρέμβαση στις ορολογίες που χρησιμοποίησε ο Τ/κ πολιτικός.
-Στην τ/κ κοινωνία επικρατεί απαισιοδοξία σχετικά με την οικονομική κρίση και την πορεία των διαπραγματεύσεων. Ποια είναι η δική σας άποψη για την πραγματικότητα που αντιμετωπίζει σήμερα η τ/κ κοινωνία; Θεωρείτε εφικτή τη διέξοδο από την κοινωνικοοικονομική κρίση;
Θα πρέπει να διαχωρίσουμε τα ζητήματα που αφορούν την οικονομία από αυτά που αφορούν τις διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό. Σε ό,τι αφορά την πορεία των διαπραγματεύσεων, δεν θεωρώ ότι έχουμε οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Στην τ/κ πλευρά, μετά την ανάδειξη στην προεδρία του Ντερβίς Έρογλου, δεν υπήρξε κανένα πρόβλημα στις διαπραγματεύσεις. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ο κ. Έρογλου φροντίζει να ενημερώνει τα κόμματα που εκπροσωπούνται στη βουλή για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Σε αυτές τις ενημερώσεις, κατά τις οποίες συζητούμε με την προεδρία τις προτάσεις του κ. Χριστόφια και της τ/κ πλευράς, παρευρίσκεται και το δικό μας κόμμα (Κόμμα Εθνικής Ενότητας). Μέχρι σήμερα, στο πλαίσιο αυτών των ενημερώσεων, δεν διαπιστώθηκε καμία σοβαρή διαφωνία μεταξύ των πολιτικών κομμάτων. Το συγκεκριμένο κλίμα συνεργασίας και συνεννόησης μεταξύ των πολιτικών φορέων του τόπου επιτεύχθηκε κατά την περίοδο της προεδρίας του Ντερβίς Έρογλου. Στο παρελθόν, σε αντίθεση με τον κ. Έρογλου, ο κ. Ταλάτ δεν υποστηριζόταν από όλους τους πολιτικούς φορείς. Σήμερα τα πολιτικά κόμματα υποστηρίζουν ομόφωνα τους χειρισμούς του κ. Έρογλου. Με βάση αυτή την άποψη, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγματευτικής διαδικασίας, δεν μπορούμε να κάνουμε λόγο για την ύπαρξη μιας πολιτικής κρίσης στην τ/κ πλευρά.
-Ποια η δική σας άποψη για την πορεία των διαπραγματεύσεων;
Θα πρέπει να τονίσω ότι θεωρώ πολύ σημαντικό το γεγονός ότι ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ επιθυμεί να συναντηθεί με τους δύο ηγέτες για δεύτερη φορά μέσα σε δύο μήνες. Όμως, την ίδια στιγμή, τα μηνύματα που λαμβάνω από την ε/κ πλευρά με προβληματίζουν για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Έχω σχηματίσει την εντύπωση ότι η ε/κ πλευρά επιχειρεί να οδηγήσει σε αδιέξοδο τις διαπραγματεύσεις. Στηρίζω αυτή την άποψη σε όσα έλαβαν χώρα και σε όσα ειπώθηκαν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης επίσκεψης της Πρωθυπουργού της Γερμανίας, Άνγκελα Μέρκελ. Αναρωτιέμαι αν το μέλλον των διαπραγματεύσεων έχει προδιαγραφεί σε ένα συγκεκριμένο σχέδιο. Μήπως καταβάλλονται προσπάθειες να επισκιαστούν οι πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ;
-Ποιες είναι οι δικές σας προσδοκίες ενόψει της επικείμενης κρίσιμης συνάντησης της Γενεύης;
Ο γενικός γραμματέας καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες για την επίλυση του προβλήματος. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο γενικός γραμματέας συναντά τους δυο ηγέτες εντός δύο μηνών. Για αυτόν τον λόγο διατηρώ ελπίδες για τη λύση του προβλήματος. Όμως, όπως τόνισα παραπάνω, τα μηνύματα που λαμβάνω από την ε/κ πλευρά με προβληματίζουν.
-Πριν από μια εβδομάδα, σε συνέντευξή του στην «Κ», ο Κουντρέτ Όζερσαϊ πρότεινε την έναρξη μιας διαπραγματευτικής διαδικασίας στα μέσα Μαρτίου, όπου θα συζητηθεί εφ’ όλης της ύλης το Κυπριακό. Ακόμη, πρότεινε τη συμμετοχή των εγγυητριών δυνάμεων σε αυτή τη νέα διαδικασία. Συμφωνείτε με αυτή την πρόταση;
Συμφωνώ απολύτως με αυτή την πρόταση. Εφόσον φτάσαμε στο σημείο στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα, δεν θα πρέπει να υπάρξουν πισωγυρίσματα. Όσοι πιστεύουν στην επίλυση του Κυπριακού – αυτή είναι η δική μας θέση – θα πρέπει να υποστηρίξουν την ενίσχυση της διαπραγματευτικής διαδικασίας.
-Στην ε/κ πλευρά ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης πιστεύει ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις και η Τουρκία στοχεύουν στην επιβολή των δικών τους θέσεων στην ε/κ και ελληνική πλευρά. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιούνται αναφορές στο Σχέδιο Ανάν. Ποια είναι η δική σας άποψη για τον συγκεκριμένο σοβαρό ενδοιασμό της ε/κ πλευράς;
Το Σχέδιο Ανάν δεν επιβλήθηκε από μια ξένη δύναμη στις δυο πλευρές. Το Σχέδιο Ανάν υποβλήθηκε σε δυο ξεχωριστά δημοψηφίσματα. Η τ/κ πλευρά ψήφισε «ναι» και η ε/κ «όχι». Σήμερα είναι γεγονός ότι, στο πλαίσιο της τρέχουσας διαπραγματευτικής διαδικασίας, οι διάφορες πτυχές του συγκεκριμένου σχεδίου συζητούνται ακόμη. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να πετάξουμε στον κάδο των απορριμμάτων το Σχέδιο Ανάν.
-Αντιλαμβάνομαι ότι πιστεύετε ότι το Σχέδιο Ανάν εξακολουθεί να διατηρεί την επικαιρότητά του;
Φυσικά και το πιστεύω. Το συγκεκριμένο σχέδιο υπήρξε προϊόν μεγάλων προσπαθειών. Εφόσον επιθυμούμε τη λύση του Κυπριακού, θα πρέπει να επωφεληθούμε από τις πτυχές του σχεδίου που ευνοούν τις θέσεις των δύο πλευρών.
Πάνω από 800 προσφυγές στην Επιτροπή Αποζημιώσεων
-Υπάρχουν κάποιες πτυχές των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται στο πλαίσιο του δικού σας έργου. Το ζήτημα της πληθυσμιακής σύνθεσης του βόρειου κομματιού της Κύπρου είναι μια από αυτές τις πτυχές. Πριν από λίγο καιρό δηλώσατε ότι ο πληθυσμός στον βορρά είναι 600.000 κάτοικοι. Μπορείτε να μας διαφωτίσετε σχετικά με τη συγκεκριμένη σας δήλωση;
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης τοποθέτησης, αναφέρθηκα στον συνολικό πληθυσμό στον βορρά της Κύπρου. Αναφέρθηκα στους πολίτες μας και σε όσους έχουν άδεια εργασίας. Δεν αναφέρθηκα αποκλειστικά στους πολίτες της Τουρκίας. Τονίζω ότι το τελευταίο διάστημα έχουμε πολλούς εργάτες από το Τουρκμενιστάν και τις τουρκόφωνες δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Το 2006, με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, δώσαμε το δικαίωμα σε αυτούς τους εργάτες να μπορούν να φέρνουν τις οικογένειές τους στο νησί. Έτσι, τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική αύξηση του συνολικού πληθυσμού μας.
-Κάποιοι Τ/κ πολιτικοί φορείς τονίζουν ότι η τ/κ πλευρά αδυνατεί να ελέγξει την πληθυσμιακή σύνθεση στο βόρειο κομμάτι της νήσου. Συμφωνείτε με αυτή την άποψη;
Έχουμε επίσημη καταγραφή του πληθυσμού. Ο ακριβής αριθμός είναι 265.000.
-Με βάση ποια καταγραφή δίνετε τον συγκεκριμένο αριθμό;
Αυτή είναι η καταγραφή του πληθυσμού που πραγματοποιήθηκε το 2006. Σήμερα υπολογίζουμε ότι ο πληθυσμός φτάνει τις 285.000.
-Υπενθυμίζω ότι η τ/κ αντιπολίτευση τονίζει ότι κατά την προεκλογική περίοδο η εκάστοτε τ/κ ηγεσία παραχωρεί ανεξέλεγκτα «υπηκοότητες» σε πολίτες ξένων χωρών. Ποια είναι η δική σας απάντηση σε αυτή την τοποθέτηση;
Πριν το 2009 εμείς βρισκόμασταν στην αντιπολίτευση. Τότε ενδέχεται να «μοίρασαν υπηκοότητες» αυτοί που μας κατηγορούν για κάτι τέτοιο. Για αυτό το ζήτημα θα πρέπει να απευθυνθείτε στην αντιπολίτευση.
-Σε ό,τι αφορά την «επιτροπή αποζημιώσεων» και στις δυο πλευρές της Πράσινης Γραμμής, εκφράζονται σοβαροί προβληματισμοί για το αν η τ/κ πλευρά έχει τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει στο ύψος του οικονομικού βάρους των αποζημιώσεων. Εσείς συμμερίζεστε αυτόν τον προβληματισμό;
Αυτή τη στιγμή η επιτροπή εξετάζει πάνω από 800 προσφυγές. Εμείς αναπτύσσουμε σχέδια δράσης, για να αντεπεξέλθουμε στο οικονομικό βάρος των αποζημιώσεων. Τονίζω ότι από τη δική μας σκοπιά η απόφαση του ΕΔΑΔ περί της αναγνώρισης της επιτροπής αποζημιώσεων είναι μια σημαντική απόφαση, η οποία συμβάλλει στη λύση του Κυπριακού. Ακόμη, είναι μια απόφαση που υποστηρίζει τη διζωνικότητα. Για αυτόν τον λόγο προσπαθούμε να υποστηρίξουμε το έργο της επιτροπής.
-Σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού, οι τ/κ δομές είναι έτοιμες να προσαρμοστούν στα ευρωπαϊκά δεδομένα; Σας προβληματίζει το συγκεκριμένο σημείο; Έχετε κάνει κάποια προετοιμασία προς αυτή την κατεύθυνση;
Στην πρωθυπουργία λειτουργεί μια αρμόδια υπηρεσία για θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όταν ανέλαβα την πρωθυπουργία, ενίσχυσα αυτή την υπηρεσία. Η δρομολόγηση των νομικών μεταρρυθμίσεων συνεχίζεται. Το επόμενο διάστημα σχεδιάζουμε την προώθηση 40 νομοσχεδίων. Η πρώτη φάση των προετοιμασιών για την προώθηση αυτών των νομοσχεδίων έχει ήδη ολοκληρωθεί. Τέσσερα νομοσχέδια βρίσκονται ήδη στη βουλή. Στο πλαίσιο των συγκεκριμένων προσπαθειών και σε συνεργασία με τους εκπροσώπους της Ε.Ε., προωθούμε τη μεταρρύθμιση στον δημόσιο τομέα.
Δεν επιβάλλει η Τουρκία την οικονομική πολιτική
-Την τελευταία περίοδο προωθείται μια σειρά οικονομικών μέτρων. Κάποιοι Τ/κ κοινωνικοί και πολιτικοί φορείς τονίζουν ότι το συγκεκριμένο πακέτο επιβάλλεται στην τ/κ κοινωνία από την Τουρκία. Ποια η δική σας θέση για το συγκεκριμένο ζήτημα;
Αυτή είναι μια λανθασμένη πληροφορία. Το πακέτο οικονομικών μεταρρυθμίσεων συμφωνήθηκε από κοινού από εμάς και την Τουρκία. Η Τουρκία είναι μια χώρα η οποία μας υποστηρίζει οικονομικά, μας παραχωρεί δάνεια και οικονομικές ενισχύσεις. Φέτος η οικονομική βοήθεια της Τουρκίας θα φτάσει το ύψος των 400 εκατομμυρίων ευρώ. Εφόσον υπάρχει αυτή η συνεργασία μεταξύ μας, θα πρέπει να καθορίσουμε τις προϋποθέσεις της. Εμείς θα πρέπει να γνωρίζουμε τις δυνατότητές μας. Από την πλευρά της, η Τουρκία πρέπει να γνωρίζει τις οικονομικές της υποχρεώσεις απέναντί μας. Γι’ αυτό έχουμε τα διμερή πρωτόκολλα και τις διμερείς συμφωνίες. Η Τουρκία εκπληρώνει όλες τις υποχρεώσεις της. Εμείς είμαστε αυτοί που αντιμετωπίζουμε κατά διαστήματα προβλήματα στις πληρωμές των οφειλών μας. Για αυτόν τον λόγο ζητάμε δάνειο από την Τουρκία. Αυτά συμβαίνουν σε κάθε χώρα. Υπενθυμίζω ότι τέτοιου είδους οικονομικές συμφωνίες έχουν συνάψει η Τουρκία και η Ελλάδα με το ΔΝΤ.
-Με αφορμή την αναφορά στο πεδίο της οικονομίας, θα ήθελα να εστιάσω την προσοχή μας στους πρόσφατους περιορισμούς που επέβαλε ο συνεργάτης σας Ερσίν Τατάρ στις συνδιαλλαγές με την ε/κ πλευρά. Σας προβληματίζει η οικονομική ανισότητα που επικρατεί ανάμεσα στις δυο πλευρές;
Ο μεγαλύτερός μας προβληματισμός αφορά τους περιορισμούς που επιβάλλει η ε/κ πλευρά στην Πράσινη Γραμμή. Μέχρι σήμερα εμείς είχαμε διαφορετική στάση και οι έλεγχοί μας ήταν πολύ χαλαροί. Προσωπικά να σας αναφέρω ότι κάθε Πρωτοχρονιά και κάθε Πάσχα ανταλλάσσω δώρα με φίλους από την ε/κ πλευρά. Πέρσι την Πρωτοχρονιά επιχείρησα να στείλω μια γαλοπούλα σε Ε/κ φίλο, όμως η κυπριακή Αστυνομία εμπόδισε την αποστολή του δώρου μου. Η παρεμπόδιση αποστολής ακόμη και δώρων δεν δημιουργεί θετικές εντυπώσεις. Για αυτόν τον λόγο έχουμε αντιδράσεις από τους συνεργάτες μου. Οι συνεργάτες μου ζήτησαν να λάβουμε τα ίδια μέτρα με αυτά της ε/κ πλευράς. Οι δυο πλευρές θα πρέπει να καταλήξουν σε μια συμφωνία στο καθεστώς των συνδιαλλαγών.
Σε λάθος οφείλεται η απαγόρευση του προσκυνήματος
-Πριν από μερικές ημέρες υπήρξε ένα δυσάρεστο συμβάν στο μοναστήρι του Ριζοκαρπάσου; Τι ακριβώς συνέβη και γιατί;
Υπήρξε λάθος συνεννόηση. Ο υπουργός Εξωτερικών μας βρισκόταν στο εξωτερικό. Ο υπάλληλος του υπουργείου που εξέτασε την όλη υπόθεση δεν κατείχε τις απαιτούμενες γνώσεις. Εγώ προσωπικά του ζήτησα να μου αναφέρει τον απολογισμό των γεγονότων. Η τ/κ πλευρά δεν είναι υπέρ της απαγόρευσης των θρησκευτικών τελετουργιών. Μέχρι σήμερα δώσαμε 140 άδειες για λειτουργίες σε μοναστήρια και σε εκκλησίες. Το συμβάν δεν σχετίζεται με τα όσα διαδραματίστηκαν μετά τον αγώνα καλαθόσφαιρας ΑΠΟΕΛ-Καρσίγιακα.
-Λίγες ημέρες πριν από το συμβάν Ριζοκάρπασο, έλαβαν χώρα τα δυσάρεστα γεγονότα μετά τον αγώνα μπάσκετ ΑΠΟΕΛ-Καρσίγιακα. Στη δική σας την πλευρά ποιος ήταν ο αντίκτυπός τους;
Παρακολούθησα το συμβάν από την τηλεόραση. Έχω την εντύπωση ότι πρόκειται για ένα σχέδιο. Το συγκεκριμένο συμβάν, σε συνδυασμό με την επίθεση που δέχθηκε πρόσφατα ένας Τ/κ μουσικός επισκιάζουν το κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Υπενθυμίζω ότι μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, στη δική μας πλευρά δεν έλαβαν χώρα τέτοιου είδους συμβάντα. Εμείς δεν επιτρέπουμε να συμβεί κάτι τέτοιο. Την ίδια συμπεριφορά αναμένω και από την άλλη πλευρά. Προσωπικά θυμάμαι ότι μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, συνήθιζα να επισκέπτομαι την άλλη πλευρά της Πράσινης Γραμμής πολύ συχνά. Όμως κάποιοι Ε/κ φίλοι με προειδοποίησαν να είμαι επιφυλακτικός. Αυτό δείχνει ότι έχουμε σοβαρά κενά σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση κλίματος αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Δεν θα πρέπει να δώσουμε διαστάσεις σε αυτά τα κενά. Εγώ έχω Ε/κ φίλους, όμως δεν ισχύει το ίδιο στην περίπτωση των νέων γενεών.
Θείος του ο Φαζίλ Κιουτσούκ
Ο Ιρσέν Κιουτσούκ είναι ανιψιός του πρώτου αντιπροέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Φαζίλ Κιουτσούκ. Γεννήθηκε στη Λευκωσία το 1940. Τη δεκαετία του ’60 αποφοίτησε από τη Γεωπονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Άγκυρας. Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 εισήλθε στην πολιτική μέσα από τις τάξεις του Κόμματος Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ). Το 1976 εκλέχθηκε στη «βουλή» και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 ανέλαβε διάφορα «υπουργεία». Το 2004 έγινε γενικός γραμματέας του κόμματός του. Μετά την ανάδειξη του Ντερβίς Έρογλου στην τ/κ ηγεσία, ο Ιρσέν Κιουτσούκ ανέλαβε την «πρωθυπουργία».
www.kathimerini.com.cy
Λευκωσία και Άγκυρα κοιτάζουν προς Λίβανο
Ημερομηνία: 23.01.2011 | 11:31
Λευκωσία και Άγκυρα κοιτάζουν προς Λίβανο
Η Τουρκία εποφθαλμιά τη θέση διαμεσολαβητή μεταξύ μουσουλμάνων και Δύσης, η Κύπρος σπεύδει ως γέφυρα με την Ε.Ε.
Του Νίκου Στέλγια
H Λευκωσία παρακολουθεί με έντονο προβληματισμό τα γεγονότα στον γειτονικό Λίβανο, όπου επικρατεί πολιτική αστάθεια μετά την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού. AP
Τις προηγούμενες ημέρες η υπηρεσία του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, η οποία παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εστίασε την προσοχή της στα τελευταία γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο Ιράκ και στην ανατολική Μεσόγειο. Για τους Τούρκους διπλωμάτες, το ξέσπασμα της κυβερνητικής κρίσης στον Λίβανο, λίγο μετά την επιστροφή του σιίτη θρησκευτικού αρχηγού, Μουκτεντά Ες Σαντρ, στο Ιράκ και λίγο πριν την κρίσιμη συνεδρίαση των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στην Κωνσταντινούπολη, δεν ήταν μια τυχαία εξέλιξη. Τουρκικοί διπλωματικοί κύκλοι θεωρούν ότι η κυβερνητική κρίση του Λιβάνου μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την ικανοποίηση δύο σημαντικών προτεραιοτήτων της τουρκικής διπλωματίας: Την αναβάθμιση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας στον διεθνή πολιτικό χάρτη και τον αποκλεισμό του ενδεχομένου ενός θερμού επεισοδίου μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Με την αποχώρηση της Χεζμπολάχ από τον συνασπισμό της κυβέρνησης του Λιβάνου και την πρόκληση πολιτικής κρίσης στη χώρα, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, με τη σκέψη τους πάντα στις επιταγές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, ανέλαβαν μια σειρά πρωτοβουλιών, με στόχο την αποσυμφόρηση της ηλεκτρισμένης πολιτικής ατμόσφαιρας. Οι δυο πολιτικοί άνδρες, προσεγγίζοντας το Ιράν, τη Συρία, το Κατάρ και τη Γαλλία, δήλωσαν ότι θεωρούν ότι η επίλυση του πολιτικού προβλήματος στον Λίβανο μπορεί να έρθει μόνο μέσα από διεθνή παρέμβαση.
Την προηγούμενη εβδομάδα, μετά τις επισκέψεις του στις ΗΠΑ και στη Γαλλία, ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός του Λιβάνου, Σαάντ Χαρίρι, μετέβη εσπευσμένα στην τουρκική πρωτεύουσα και συζήτησε με τους Ερντογάν και Νταβούτογλου τις τελευταίες εξελίξεις στη χώρα του. Τη στιγμή που ο κ. Χαρίρι βρισκόταν στην Άγκυρα, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών αποφάσιζε με το Υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας την ανάληψη συντονισμένης διπλωματικής πρωτοβουλίας, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να οδηγηθεί ο Λίβανος σε μια νέα εμφύλια σύρραξη. Το περιεχόμενο της συγκεκριμένης συμφωνίας επαναλήφθηκε και σε σχετική επιστολή του Προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, προς τον κ. Ερντογάν.
Έχοντας εξασφαλίσει τη σύμπραξη του Παρισιού, ο κ. Ερντογάν και ο κ. Νταβούτογλου πραγματοποίησαν επισκέψεις στο Ιράκ, στη Συρία και στον Λίβανο, όπου συναντήθηκαν με πολιτικούς αρχηγούς και υψηλόβαθμους αξιωματούχους αυτών των χωρών, καθώς και αξιωματούχους του Κατάρ. Αν και ο τουρκικός Τύπος δεν αναφέρθηκε στο περιεχόμενο των συζητήσεων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια αυτών των επισκέψεων, οι Τούρκοι αναλυτές τονίζουν ότι η Άγκυρα πραγματοποίησε τα πρώτα βήματα για να γεφυρώσει το χάσμα που δημιουργήθηκε ανάμεσα στις αραβικές χώρες και στον δυτικό κόσμο από τη μια και στο Ιράν από την άλλη, με απώτερο στόχο την επίλυση της κρίσης του Λιβάνου. Αυτή η επισήμανση βρίσκεται σε συμφωνία και με τα όσα φαίνεται να συζήτησαν ο κ. Νταβούτογλου με τον Ιρανό ομόλογό του, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, στη Βηρυτό.
Οι δυο υπουργοί Εξωτερικών τόνισαν ότι ο βασικός τους στόχος είναι η εκτόνωση της κρίσης, ώστε να μην οδηγηθεί η Μέση Ανατολή και η ανατολική Μεσόγειος σε μια νέα περιπέτεια.
Στο πλαίσιο των παραπάνω πρωτοβουλιών, οι Τούρκοι αναλυτές υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η χώρα τους δημιούργησε το κατάλληλο έδαφος για τη σύγκληση ενός διεθνούς συνεδρίου με αντικείμενο την πολιτική κρίση στον Λίβανο. Ακόμη, επισημαίνουν ότι η χώρα τους απέδειξε ότι είναι ένας αξιόπιστος διεθνής παράγοντας, ο οποίος μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα σε μια χώρα όπως ο Λίβανος, με τον οποίον πλέον η Τουρκία έχει οικοδομήσει στρατηγικής σημασίας σχέσεις.
Ας σημειωθεί ότι εξαιτίας των πιέσεων της Άγκυρας, το Κοινοβούλιο του Λιβάνου δεν έχει εγκρίνει ακόμη τη συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο. Σημαντικό επίσης είναι και το ότι κατά το προηγούμενο διάστημα τουρκικοί και τουρκοκυπριακοί κύκλοι έχουν τοποθετηθεί θετικά για την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Λιβάνου με το βόρειο κομμάτι της Κύπρου, κάτι το οποίο η Λευκωσία προσπαθεί να αποτρέψει. Στον Λίβανο έσπευσε ο Μάρκος Κυπριανού, ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών χώρας-μέλους της Ε.Ε. που μεταβαίνει στη χώρα αφότου ξέσπασε η πολιτική κρίση, για επαφές με την πολιτική ηγεσία (υπηρεσιακή κυβέρνηση και αντιπολίτευση). «Ο λαός του Λιβάνου θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να χειριστεί την εσωτερική κρίση της χώρας του από μόνος του», ήταν η θέση του κ. Κυπριανού, ύστερα από συνάντησή του την Παρασκευή με τον Λιβανέζο ομόλογό του, Αλί Σάμι. Ο κ. Κυπριανού ρωτήθηκε κατά πόσο η Κύπρος θα αναλάβει ως χώρα-μέλος της Ε.Ε. οποιαδήποτε μεσολαβητική πρωτοβουλία για το θέμα του Λιβάνου.
«Ένας από τους κύριους λόγους που βρίσκομαι σήμερα εδώ είναι επειδή το θέμα του Λιβάνου θα εγερθεί σε συνεδρία στις Βρυξέλλες. Λόγω των ιδιαίτερων σχέσεων που συνδέουν τον Λίβανο με την Κύπρο, θα ήθελα να μπορέσω να παρουσιάσω μια από πρώτο χέρι άποψη για τον Λίβανο στους συναδέλφους μου στις Βρυξέλλες», ανέφερε ο κ. Κυπριανού, ο οποίος δήλωσε επίσης ότι με τον ομόλογό του συζήτησε και το επίκαιρο θέμα του καθορισμού ΑΟΖ των δύο χωρών.
www.kathimerini.com.cy
Λευκωσία και Άγκυρα κοιτάζουν προς Λίβανο
Η Τουρκία εποφθαλμιά τη θέση διαμεσολαβητή μεταξύ μουσουλμάνων και Δύσης, η Κύπρος σπεύδει ως γέφυρα με την Ε.Ε.
Του Νίκου Στέλγια
H Λευκωσία παρακολουθεί με έντονο προβληματισμό τα γεγονότα στον γειτονικό Λίβανο, όπου επικρατεί πολιτική αστάθεια μετά την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού. AP
Τις προηγούμενες ημέρες η υπηρεσία του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, η οποία παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εστίασε την προσοχή της στα τελευταία γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο Ιράκ και στην ανατολική Μεσόγειο. Για τους Τούρκους διπλωμάτες, το ξέσπασμα της κυβερνητικής κρίσης στον Λίβανο, λίγο μετά την επιστροφή του σιίτη θρησκευτικού αρχηγού, Μουκτεντά Ες Σαντρ, στο Ιράκ και λίγο πριν την κρίσιμη συνεδρίαση των μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ στην Κωνσταντινούπολη, δεν ήταν μια τυχαία εξέλιξη. Τουρκικοί διπλωματικοί κύκλοι θεωρούν ότι η κυβερνητική κρίση του Λιβάνου μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την ικανοποίηση δύο σημαντικών προτεραιοτήτων της τουρκικής διπλωματίας: Την αναβάθμιση της γεωστρατηγικής θέσης της χώρας στον διεθνή πολιτικό χάρτη και τον αποκλεισμό του ενδεχομένου ενός θερμού επεισοδίου μεταξύ Ιράν και Ισραήλ.
Με την αποχώρηση της Χεζμπολάχ από τον συνασπισμό της κυβέρνησης του Λιβάνου και την πρόκληση πολιτικής κρίσης στη χώρα, ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και ο υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, με τη σκέψη τους πάντα στις επιταγές της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, ανέλαβαν μια σειρά πρωτοβουλιών, με στόχο την αποσυμφόρηση της ηλεκτρισμένης πολιτικής ατμόσφαιρας. Οι δυο πολιτικοί άνδρες, προσεγγίζοντας το Ιράν, τη Συρία, το Κατάρ και τη Γαλλία, δήλωσαν ότι θεωρούν ότι η επίλυση του πολιτικού προβλήματος στον Λίβανο μπορεί να έρθει μόνο μέσα από διεθνή παρέμβαση.
Την προηγούμενη εβδομάδα, μετά τις επισκέψεις του στις ΗΠΑ και στη Γαλλία, ο υπηρεσιακός Πρωθυπουργός του Λιβάνου, Σαάντ Χαρίρι, μετέβη εσπευσμένα στην τουρκική πρωτεύουσα και συζήτησε με τους Ερντογάν και Νταβούτογλου τις τελευταίες εξελίξεις στη χώρα του. Τη στιγμή που ο κ. Χαρίρι βρισκόταν στην Άγκυρα, το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών αποφάσιζε με το Υπουργείο Εξωτερικών της Γαλλίας την ανάληψη συντονισμένης διπλωματικής πρωτοβουλίας, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο να οδηγηθεί ο Λίβανος σε μια νέα εμφύλια σύρραξη. Το περιεχόμενο της συγκεκριμένης συμφωνίας επαναλήφθηκε και σε σχετική επιστολή του Προέδρου της Γαλλίας, Νικολά Σαρκοζί, προς τον κ. Ερντογάν.
Έχοντας εξασφαλίσει τη σύμπραξη του Παρισιού, ο κ. Ερντογάν και ο κ. Νταβούτογλου πραγματοποίησαν επισκέψεις στο Ιράκ, στη Συρία και στον Λίβανο, όπου συναντήθηκαν με πολιτικούς αρχηγούς και υψηλόβαθμους αξιωματούχους αυτών των χωρών, καθώς και αξιωματούχους του Κατάρ. Αν και ο τουρκικός Τύπος δεν αναφέρθηκε στο περιεχόμενο των συζητήσεων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια αυτών των επισκέψεων, οι Τούρκοι αναλυτές τονίζουν ότι η Άγκυρα πραγματοποίησε τα πρώτα βήματα για να γεφυρώσει το χάσμα που δημιουργήθηκε ανάμεσα στις αραβικές χώρες και στον δυτικό κόσμο από τη μια και στο Ιράν από την άλλη, με απώτερο στόχο την επίλυση της κρίσης του Λιβάνου. Αυτή η επισήμανση βρίσκεται σε συμφωνία και με τα όσα φαίνεται να συζήτησαν ο κ. Νταβούτογλου με τον Ιρανό ομόλογό του, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, στη Βηρυτό.
Οι δυο υπουργοί Εξωτερικών τόνισαν ότι ο βασικός τους στόχος είναι η εκτόνωση της κρίσης, ώστε να μην οδηγηθεί η Μέση Ανατολή και η ανατολική Μεσόγειος σε μια νέα περιπέτεια.
Στο πλαίσιο των παραπάνω πρωτοβουλιών, οι Τούρκοι αναλυτές υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η χώρα τους δημιούργησε το κατάλληλο έδαφος για τη σύγκληση ενός διεθνούς συνεδρίου με αντικείμενο την πολιτική κρίση στον Λίβανο. Ακόμη, επισημαίνουν ότι η χώρα τους απέδειξε ότι είναι ένας αξιόπιστος διεθνής παράγοντας, ο οποίος μπορεί να εγγυηθεί τη σταθερότητα σε μια χώρα όπως ο Λίβανος, με τον οποίον πλέον η Τουρκία έχει οικοδομήσει στρατηγικής σημασίας σχέσεις.
Ας σημειωθεί ότι εξαιτίας των πιέσεων της Άγκυρας, το Κοινοβούλιο του Λιβάνου δεν έχει εγκρίνει ακόμη τη συμφωνία οριοθέτησης της ΑΟΖ με την Κύπρο. Σημαντικό επίσης είναι και το ότι κατά το προηγούμενο διάστημα τουρκικοί και τουρκοκυπριακοί κύκλοι έχουν τοποθετηθεί θετικά για την ακτοπλοϊκή σύνδεση του Λιβάνου με το βόρειο κομμάτι της Κύπρου, κάτι το οποίο η Λευκωσία προσπαθεί να αποτρέψει. Στον Λίβανο έσπευσε ο Μάρκος Κυπριανού, ο πρώτος υπουργός Εξωτερικών χώρας-μέλους της Ε.Ε. που μεταβαίνει στη χώρα αφότου ξέσπασε η πολιτική κρίση, για επαφές με την πολιτική ηγεσία (υπηρεσιακή κυβέρνηση και αντιπολίτευση). «Ο λαός του Λιβάνου θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να χειριστεί την εσωτερική κρίση της χώρας του από μόνος του», ήταν η θέση του κ. Κυπριανού, ύστερα από συνάντησή του την Παρασκευή με τον Λιβανέζο ομόλογό του, Αλί Σάμι. Ο κ. Κυπριανού ρωτήθηκε κατά πόσο η Κύπρος θα αναλάβει ως χώρα-μέλος της Ε.Ε. οποιαδήποτε μεσολαβητική πρωτοβουλία για το θέμα του Λιβάνου.
«Ένας από τους κύριους λόγους που βρίσκομαι σήμερα εδώ είναι επειδή το θέμα του Λιβάνου θα εγερθεί σε συνεδρία στις Βρυξέλλες. Λόγω των ιδιαίτερων σχέσεων που συνδέουν τον Λίβανο με την Κύπρο, θα ήθελα να μπορέσω να παρουσιάσω μια από πρώτο χέρι άποψη για τον Λίβανο στους συναδέλφους μου στις Βρυξέλλες», ανέφερε ο κ. Κυπριανού, ο οποίος δήλωσε επίσης ότι με τον ομόλογό του συζήτησε και το επίκαιρο θέμα του καθορισμού ΑΟΖ των δύο χωρών.
www.kathimerini.com.cy
Η ελπίδα ανατέλλει από την Τυνησία
Ημερομηνία: 17.01.2011 | 23:46
Η ελπίδα ανατέλλει από την Τυνησία
Τρία δραματικά συμβάντα και μια ιστορική εξέγερση ταράζουν τα νερά της Μεσογείου
Του Νίκου Στέλγια
4 Δεκεμβρίου 2010, Κωνσταντινούπολη
Ο εκνευρισμός και η αμηχανία έχουν αποτυπωθεί στα πρόσωπα των διαδηλωτών και των ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας. Στον περίγυρο ενός κρατικού πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, φοιτητές και νέοι άνθρωποι συγκεντρώνονται για να διαμαρτυρηθούν κατά της επικείμενης επίσκεψης του πρωθυπουργού της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι νέοι διαδηλώνουν κατά της ανεργίας που στιγματίζει την καθημερινότητά τους και του αυταρχισμού των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας, που προσομοιάζουν επικίνδυνα στα όργανα της φασιστικής Ιταλίας. Τα νιάτα της Τουρκίας βγαίνουν στον δρόμο της Πόλης για να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους να ονειρεύονται ελεύθερα.
Όμως οι δυνάμεις της αστυνομίας έχουν αντίθετη άποψη. Βγάζουν τα κλομπ και επιτίθενται στους διαδηλωτές. Χρησιμοποιούν χημικά και άλλα μέσα για να τους διαλύσουν. Δεν θέλουν τίποτα να επισκιάσει την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο πανεπιστήμιο. Χτυπούν στα τυφλά και δίχως κανένα ίχνος συμπόνιας. Η αστυνομία εκτελεί το έργο της με επαγγελματισμό. Κατεβαίνει στον δρόμο για να υπερασπιστεί τον κρατικό μηχανισμό και τους εκπροσώπους του από τους πολίτες της Τουρκικής Δημοκρατίας. Καθώς η οργή της δεν γνωρίζει όρια, ένα από τα κλομπ χτυπά μια έγκυο φοιτήτρια, που έχει βγει στον δρόμο διαδηλώνοντας κατά της ανεργίας που περιμένει αυτήν και το παιδί της. Οι συμφοιτητές της προσπαθούν να την προστατεύσουν κάνοντας ασπίδα τα δικά τους σώματα. «Είναι έγκυος μην τη χτυπάτε. Χτυπήστε εμάς», φωνάζουν. Μάταια. Τα κλομπ, οι γροθιές και οι κλοτσιές στοχεύουν τη μήτρα της υποψήφιας μητέρας. Στη μήτρα που εδώ και αιώνες γέννησε και γεννάει όλη την Τουρκία, ένα παιδί θα βρει τον θάνατο. Η μητέρα λυγίζει, ακουμπά το έδαφος. Τη μαζεύει ένα ασθενοφόρο. Στον δρόμο διαπιστώνεται ο θάνατος του παιδιού. Κάποιοι από τους υποστηρικτές του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος επιχειρούν να υπερασπιστούν την κυβέρνησή τους: «Τι ήθελε η πουτ…α το μωρό σε τέτοια μικρή ηλικία;».
17 Δεκεμβρίου 2010, Τύνιδα
Όπως κάθε πρωί, ο 26χρονος Μωάμεθ στήνει με προσοχή τον πρόχειρο πάγκο του σε έναν από τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας της Τυνησίας. Ο Μωάμεθ είναι απόφοιτος πανεπιστημίου. Όμως, εξαιτίας της ανεργίας προσπαθεί να βγάλει το μεροκάματό του πουλώντας λαχανικά και φρούτα. Ο μικρός πάγκος είναι η μοναδική του ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Η άρχουσα τάξη της χώρας του δεν νοιάζεται για τα βάσανά του. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι η υπακοή στους νόμους, δηλαδή η εξασφάλιση του δικού της κέρδους.
Το πρωί της 17ης Δεκεμβρίου, οι αστυνομικοί πλησιάζουν οργισμένοι τον πάγκο του Μωάμεθ. Με μια κλοτσιά αναποδογυρίζουν τον πάγκο και χτυπούν τον Μωάμεθ. Ισχυρίζονται ότι ο νεαρός δεν έχει τη σχετική άδεια από τη δημοτική αρχή και άρα ούτε το δικαίωμα να πουλάει την πραμάτεια του στον δρόμο. Έτσι, στερούν από τον Μωάμεθ το μεροκάματό του.
Ο Μωάμεθ βλέπει τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Αγχωμένος και ταλαιπωρημένος, σηκώνει τον δικό του σταυρό και ανεβαίνει τον δικό του Γολγοθά. Λούζεται με βενζίνη και με ένα σπίρτο γίνεται παρανάλωμα του πυρός. Μέσα σε λίγες ώρες, η σπίθα του θανάτου του Μωάμεθ μετατρέπεται σε σπίθα επανάστασης όλων των υπόδουλων κατοίκων της Μεσογείου. Αυτή η σπίθα είναι η σπίθα της ελπίδας. Η Τυνησία ξεσηκώνεται. Χαστουκίζει τη χούντα της. Οι εξαθλιωμένες μάζες παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους. Η ιστορία της Μεσογείου γράφεται από την αρχή…
5 Ιανουαρίου 2011, Μενίδι, Αθήνα
Μια επτάχρονη πριγκίπισσα, μέλος της κοινότητας των Ρομά, γυρνάει στη γειτονιά της λέγοντας τα κάλαντα και κερδίζοντας ένα μικρό χαρτζιλίκι. Το πρόσωπό της χαμογελά με ευγνωμοσύνη σε όσους τη δέχονται στο σπίτι τους. Προχωρά ακάθεκτη από σπίτι σε σπίτι, χτυπά την πόρτα, «να τα πούμε;». Εμφανίζεται μπροστά της μια μοτοσικλέτα την οποία οδηγεί ένας αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ, της ελληνικής αστυνομίας. Σύμφωνα με κάποιους αυτόπτες μάρτυρες, η μοτοσικλέτα, η οποία έτρεχε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, χτυπά και παρασέρνει για αρκετά μέτρα τη μικρή. Ο Έλληνας αστυνομικός δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους συναδέλφους του στην Τυνησία και στην Τουρκία. Αφού έχει παρασύρει τη μικρή για σχεδόν 150 μέτρα, δεν σταματά για να βοηθήσει το θύμα του, αλλά το βάζει στα πόδια. Η μικρή, η ελπίδα της ελληνικής γης για ένα καλύτερο αύριο, σβήνει στο νοσοκομείο. Ένα εφτάχρονο παιδί πεθαίνει από το χέρι αυτού που θα έπρεπε να το προφυλάσσει.
Τρεις θάνατοι, μια επανάσταση
Γενναίοι οι κάτοικοι της Τυνησίας. Διδάσκουν ένα ιστορικό μάθημα σε όλους τους λαούς της Μεσογείου και κυρίως στις εξουσίες τους. Όσοι πιστεύετε ότι η δολοφονία ενός ανθρώπου μπορεί να παραμείνει ατιμώρητη… να είσαστε σίγουροι… οι ώρες σας στην εξουσία είναι μετρημένες…
www.kathimerini.com.cy
Η ελπίδα ανατέλλει από την Τυνησία
Τρία δραματικά συμβάντα και μια ιστορική εξέγερση ταράζουν τα νερά της Μεσογείου
Του Νίκου Στέλγια
4 Δεκεμβρίου 2010, Κωνσταντινούπολη
Ο εκνευρισμός και η αμηχανία έχουν αποτυπωθεί στα πρόσωπα των διαδηλωτών και των ανδρών των δυνάμεων ασφαλείας. Στον περίγυρο ενός κρατικού πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης, φοιτητές και νέοι άνθρωποι συγκεντρώνονται για να διαμαρτυρηθούν κατά της επικείμενης επίσκεψης του πρωθυπουργού της χώρας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι νέοι διαδηλώνουν κατά της ανεργίας που στιγματίζει την καθημερινότητά τους και του αυταρχισμού των τουρκικών δυνάμεων ασφαλείας, που προσομοιάζουν επικίνδυνα στα όργανα της φασιστικής Ιταλίας. Τα νιάτα της Τουρκίας βγαίνουν στον δρόμο της Πόλης για να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους να ονειρεύονται ελεύθερα.
Όμως οι δυνάμεις της αστυνομίας έχουν αντίθετη άποψη. Βγάζουν τα κλομπ και επιτίθενται στους διαδηλωτές. Χρησιμοποιούν χημικά και άλλα μέσα για να τους διαλύσουν. Δεν θέλουν τίποτα να επισκιάσει την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο πανεπιστήμιο. Χτυπούν στα τυφλά και δίχως κανένα ίχνος συμπόνιας. Η αστυνομία εκτελεί το έργο της με επαγγελματισμό. Κατεβαίνει στον δρόμο για να υπερασπιστεί τον κρατικό μηχανισμό και τους εκπροσώπους του από τους πολίτες της Τουρκικής Δημοκρατίας. Καθώς η οργή της δεν γνωρίζει όρια, ένα από τα κλομπ χτυπά μια έγκυο φοιτήτρια, που έχει βγει στον δρόμο διαδηλώνοντας κατά της ανεργίας που περιμένει αυτήν και το παιδί της. Οι συμφοιτητές της προσπαθούν να την προστατεύσουν κάνοντας ασπίδα τα δικά τους σώματα. «Είναι έγκυος μην τη χτυπάτε. Χτυπήστε εμάς», φωνάζουν. Μάταια. Τα κλομπ, οι γροθιές και οι κλοτσιές στοχεύουν τη μήτρα της υποψήφιας μητέρας. Στη μήτρα που εδώ και αιώνες γέννησε και γεννάει όλη την Τουρκία, ένα παιδί θα βρει τον θάνατο. Η μητέρα λυγίζει, ακουμπά το έδαφος. Τη μαζεύει ένα ασθενοφόρο. Στον δρόμο διαπιστώνεται ο θάνατος του παιδιού. Κάποιοι από τους υποστηρικτές του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος επιχειρούν να υπερασπιστούν την κυβέρνησή τους: «Τι ήθελε η πουτ…α το μωρό σε τέτοια μικρή ηλικία;».
17 Δεκεμβρίου 2010, Τύνιδα
Όπως κάθε πρωί, ο 26χρονος Μωάμεθ στήνει με προσοχή τον πρόχειρο πάγκο του σε έναν από τους κεντρικούς δρόμους της πρωτεύουσας της Τυνησίας. Ο Μωάμεθ είναι απόφοιτος πανεπιστημίου. Όμως, εξαιτίας της ανεργίας προσπαθεί να βγάλει το μεροκάματό του πουλώντας λαχανικά και φρούτα. Ο μικρός πάγκος είναι η μοναδική του ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Η άρχουσα τάξη της χώρας του δεν νοιάζεται για τα βάσανά του. Το μόνο που την ενδιαφέρει είναι η υπακοή στους νόμους, δηλαδή η εξασφάλιση του δικού της κέρδους.
Το πρωί της 17ης Δεκεμβρίου, οι αστυνομικοί πλησιάζουν οργισμένοι τον πάγκο του Μωάμεθ. Με μια κλοτσιά αναποδογυρίζουν τον πάγκο και χτυπούν τον Μωάμεθ. Ισχυρίζονται ότι ο νεαρός δεν έχει τη σχετική άδεια από τη δημοτική αρχή και άρα ούτε το δικαίωμα να πουλάει την πραμάτεια του στον δρόμο. Έτσι, στερούν από τον Μωάμεθ το μεροκάματό του.
Ο Μωάμεθ βλέπει τη γη να χάνεται κάτω από τα πόδια του. Αγχωμένος και ταλαιπωρημένος, σηκώνει τον δικό του σταυρό και ανεβαίνει τον δικό του Γολγοθά. Λούζεται με βενζίνη και με ένα σπίρτο γίνεται παρανάλωμα του πυρός. Μέσα σε λίγες ώρες, η σπίθα του θανάτου του Μωάμεθ μετατρέπεται σε σπίθα επανάστασης όλων των υπόδουλων κατοίκων της Μεσογείου. Αυτή η σπίθα είναι η σπίθα της ελπίδας. Η Τυνησία ξεσηκώνεται. Χαστουκίζει τη χούντα της. Οι εξαθλιωμένες μάζες παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους. Η ιστορία της Μεσογείου γράφεται από την αρχή…
5 Ιανουαρίου 2011, Μενίδι, Αθήνα
Μια επτάχρονη πριγκίπισσα, μέλος της κοινότητας των Ρομά, γυρνάει στη γειτονιά της λέγοντας τα κάλαντα και κερδίζοντας ένα μικρό χαρτζιλίκι. Το πρόσωπό της χαμογελά με ευγνωμοσύνη σε όσους τη δέχονται στο σπίτι τους. Προχωρά ακάθεκτη από σπίτι σε σπίτι, χτυπά την πόρτα, «να τα πούμε;». Εμφανίζεται μπροστά της μια μοτοσικλέτα την οποία οδηγεί ένας αστυνομικός της ομάδας ΔΙΑΣ, της ελληνικής αστυνομίας. Σύμφωνα με κάποιους αυτόπτες μάρτυρες, η μοτοσικλέτα, η οποία έτρεχε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, χτυπά και παρασέρνει για αρκετά μέτρα τη μικρή. Ο Έλληνας αστυνομικός δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους συναδέλφους του στην Τυνησία και στην Τουρκία. Αφού έχει παρασύρει τη μικρή για σχεδόν 150 μέτρα, δεν σταματά για να βοηθήσει το θύμα του, αλλά το βάζει στα πόδια. Η μικρή, η ελπίδα της ελληνικής γης για ένα καλύτερο αύριο, σβήνει στο νοσοκομείο. Ένα εφτάχρονο παιδί πεθαίνει από το χέρι αυτού που θα έπρεπε να το προφυλάσσει.
Τρεις θάνατοι, μια επανάσταση
Γενναίοι οι κάτοικοι της Τυνησίας. Διδάσκουν ένα ιστορικό μάθημα σε όλους τους λαούς της Μεσογείου και κυρίως στις εξουσίες τους. Όσοι πιστεύετε ότι η δολοφονία ενός ανθρώπου μπορεί να παραμείνει ατιμώρητη… να είσαστε σίγουροι… οι ώρες σας στην εξουσία είναι μετρημένες…
www.kathimerini.com.cy
Δυσοίωνα σημάδια για το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Ημερομηνία: 11.01.2011 | 00:26
Δυσοίωνα σημάδια για το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Του Νίκου Στέλγια
Δεν είμαι σίγουρος αν πρόκειται για «προνόμιο». Τα τελευταία εικοσιτετράωρα είχα την «ευκαιρία» να επικοινωνήσω με πολιτικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους από την Τουρκία και την άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής, σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις ξεχώρισα ένα σημείο το οποίο κατά τη γνώμη μου ενδέχεται να αναιρέσει όλες τις ελπίδες που αφορούν ένα καλύτερο μέλλον στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι εκάστοτε συνομιλητές μου εξέφρασαν την «απόγνωση» τους για τη στασιμότητα στον ελληνοτουρκικό διάλογο και τις συνομιλίες των δυο κοινοτήτων στη νήσο.
Ομολογώ ότι με δυσκολία καθησύχασα τους συνομιλητές μου διατηρώντας ζωντανή την ελπίδα ότι το μέλλον ενδέχεται να είναι καλύτερο. Όμως, ποια απάντηση να δώσεις, όταν ο συνομιλητής σου υποστηρίζει ότι είναι στιγμές που νομίζει ότι μιλάει σε έναν τοίχο και όχι σε έναν Έλληνα ή Ελληνοκύπριο συνομιλητή;
Όμως τι είδους δημοσιογραφικό προνόμιο είναι το να είσαι σε θέση να αναφέρεις ότι στην ουσία δεν υπάρχει δημιουργικός διάλογος σε ό,τι αφορά τα μεγάλα προβλήματα που επηρεάζουν σχεδόν 85 εκατομμύρια ανθρώπους σε μια γεωγραφία που απλώνεται από τα βάθη της Ανατολίας μέχρι τις οροσειρές των Βαλκανίων; «Να το χαίρεσαι το προνόμιο σου!», όπως λένε χαρακτηριστικά και οι Κωνσταντινουπολίτες.
Οι συνομιλίες και η κατανόηση στο Κυπριακό
Προσωπικά δεν έχω καμία ψευδαίσθηση. Η μέχρι τώρα εμπειρία μου, έχει δείξει ότι τα όσα δηλώνουν με πικρία οι Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι συνομιλητές μου ισχύει, εν μέρει και στην περίπτωση των Ελλήνων και των Ελληνοκυπρίων. Και οι δυο «πλευρές» δίνουν άνιση μάχη με τα κενά που έχει αφήσει η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας κατά τις περασμένες δεκαετίες. Η συγκεκριμένη κατάσταση έχει λάβει διαστάσεις επηρεαζόμενη από τις προκαταλήψεις τις οποίες πυροδότησαν οι ένοπλες συγκρούσεις και το βεβαρημένο μητρώο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οι διαφορετικές αναγνώσεις της κοινής ιστορίας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια ελπίδας για το μέλλον. Άλλωστε, πώς να δώσεις στον Τούρκο συνομιλητή σου να καταλάβει τη νοσταλγία και τον θυμό του Έλληνα πρόσφυγα που ξεριζώθηκε από τη Μικρά Ασία; Την ίδια στιγμή, πώς να εξηγήσεις στον Έλληνα ότι ιστορικά η χώρα του έχει στιγματιστεί ως δύναμη κατοχής κατά την περίοδο 1918-1922 στην ιστορική μνήμη της τουρκικής κοινωνίας;
Στα πλαίσια των προαναφερθέντων, οι αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς για την πολυσυζητημένη ομιλία του πρωθυπουργού της Ελλάδος Γιώργου Παπανδρέου στο Ερζερούμ βρίσκουν εντελώς αδιάφορο τον αρθρογράφο. Προσωπικά αποφεύγω να επικεντρωθώ στους στρατηγικούς ελιγμούς της τουρκικής κυβέρνησης, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, αποτελούν «απάντηση» στην άνοδο του εθνικιστικού πολιτικού λόγου στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό. Ούτε εστιάζω στις προσπάθειες εντυπωσιασμού της ελληνικής κοινωνίας από το ελληνικό κυβερνών κόμμα, το οποίο έχει χάσει κάθε είδους λαϊκό έρεισμα στο εσωτερικό της χώρας. Το ουσιαστικό στοιχείο που με ενδιαφέρει είναι οι ελλείψεις που παρουσιάζει το ανθρώπινο δυναμικό των κοινωνιών μας, το οποίο διαχειρίζεται υψηλής σημασίας υποθέσεις, όπως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Άνθρωποι που δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια να «ταξιδέψουν» με τη μνήμη και τη σκέψη στα εδάφη της Ανατολίας, της Κύπρου, της Ηπείρου, της Πελοποννήσου, της Μακεδονίας και του Αιγαίου, άνθρωποι που δεν ενδιαφέρονται για τα κοινωνικά δρώμενα στην αντίπερα όχθη, έρχονται να διαχειριστούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Κάποιοι που έχουν την εντύπωση ότι η γνώση του πολιτικού παζαριού στην Άγκυρα και στην Αθήνα είναι ικανή να οδηγήσει σε συμπεράσματα για την πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου, βρίσκονται σε πόστα-κλειδιά που πρόκειται να καθορίσουν το μέλλον αυτού του τόπου…
«Είδατε την αναφορά του Γιώργου για το Κυπριακό στο Ερζερούμ; Είδατε την αντίδραση και την οργή του Ρετζέπ Μπέη;». Τι διπρόσωπες αντιδράσεις, οι οποίες δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από το «μεγαλείο» των ελληνικών μεσημεριανών εκπομπών…
Για να διαχειριστείς το Κυπριακό στη «δική μας» πλευρά της πράσινης γραμμής, οι διπλωματικές δεξιότητες και η γνώση της τουρκικής γλώσσας, καθώς και κάμποσων ξένων γλωσσών, δεν αρκούν για την οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού διαλόγου. Η ιστορία έχει καταδείξει ότι οι μεγάλες ιστορικές συγκρούσεις εξαρτώνται από την απόσταση που χωρίζει την απλή «συνομιλία με τον άλλον» από την «κατανόηση των λεγομένων του άλλου». Με τον όρο «κατανόηση του άλλου» δεν αναφερόμαστε σε «μονόπλευρες οπισθοδρομήσεις»… Αναφερόμαστε σε νοητές ιχνηλατήσεις στην κοινωνική ψυχοσύνθεση της άλλης πλευράς. Σημείο εκκίνησης για αυτή τη διαδρομή αποτελεί η απελευθέρωση από τις προκαταλήψεις… Για τη συνέχεια της διαδρομής… Καλό κουράγιο…
Ελπίζω οι αναγνώστες να δείξουν κατανόηση για την αγανάκτησή μου… Το γεγονός ότι άνθρωποι που βρίσκονται σε νευραλγικά σημεία στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής και στην άλλη όχθη του Αιγαίου, αναφέρουν ξεκάθαρα ότι έχουν την εντύπωση ότι μιλούν σε «τοίχους», δεν είναι απλή υπόθεση… Οι δικές τους τραγικές αδυναμίες και προκαταλήψεις είναι ένα ζήτημα που ξεπερνά τα όρια αυτού του άρθρου. Απλώς υπογραμμίζουμε ότι όσα τονίσαμε παραπάνω ισχύουν και για τη δική τους περίπτωση…
www.kathimerini.com.cy
Δυσοίωνα σημάδια για το Κυπριακό και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Του Νίκου Στέλγια
Δεν είμαι σίγουρος αν πρόκειται για «προνόμιο». Τα τελευταία εικοσιτετράωρα είχα την «ευκαιρία» να επικοινωνήσω με πολιτικούς και δημοσιογραφικούς κύκλους από την Τουρκία και την άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής, σχετικά με τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις ξεχώρισα ένα σημείο το οποίο κατά τη γνώμη μου ενδέχεται να αναιρέσει όλες τις ελπίδες που αφορούν ένα καλύτερο μέλλον στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Ούτε λίγο ούτε πολύ, οι εκάστοτε συνομιλητές μου εξέφρασαν την «απόγνωση» τους για τη στασιμότητα στον ελληνοτουρκικό διάλογο και τις συνομιλίες των δυο κοινοτήτων στη νήσο.
Ομολογώ ότι με δυσκολία καθησύχασα τους συνομιλητές μου διατηρώντας ζωντανή την ελπίδα ότι το μέλλον ενδέχεται να είναι καλύτερο. Όμως, ποια απάντηση να δώσεις, όταν ο συνομιλητής σου υποστηρίζει ότι είναι στιγμές που νομίζει ότι μιλάει σε έναν τοίχο και όχι σε έναν Έλληνα ή Ελληνοκύπριο συνομιλητή;
Όμως τι είδους δημοσιογραφικό προνόμιο είναι το να είσαι σε θέση να αναφέρεις ότι στην ουσία δεν υπάρχει δημιουργικός διάλογος σε ό,τι αφορά τα μεγάλα προβλήματα που επηρεάζουν σχεδόν 85 εκατομμύρια ανθρώπους σε μια γεωγραφία που απλώνεται από τα βάθη της Ανατολίας μέχρι τις οροσειρές των Βαλκανίων; «Να το χαίρεσαι το προνόμιο σου!», όπως λένε χαρακτηριστικά και οι Κωνσταντινουπολίτες.
Οι συνομιλίες και η κατανόηση στο Κυπριακό
Προσωπικά δεν έχω καμία ψευδαίσθηση. Η μέχρι τώρα εμπειρία μου, έχει δείξει ότι τα όσα δηλώνουν με πικρία οι Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι συνομιλητές μου ισχύει, εν μέρει και στην περίπτωση των Ελλήνων και των Ελληνοκυπρίων. Και οι δυο «πλευρές» δίνουν άνιση μάχη με τα κενά που έχει αφήσει η έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας κατά τις περασμένες δεκαετίες. Η συγκεκριμένη κατάσταση έχει λάβει διαστάσεις επηρεαζόμενη από τις προκαταλήψεις τις οποίες πυροδότησαν οι ένοπλες συγκρούσεις και το βεβαρημένο μητρώο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Οι διαφορετικές αναγνώσεις της κοινής ιστορίας δεν αφήνουν πολλά περιθώρια ελπίδας για το μέλλον. Άλλωστε, πώς να δώσεις στον Τούρκο συνομιλητή σου να καταλάβει τη νοσταλγία και τον θυμό του Έλληνα πρόσφυγα που ξεριζώθηκε από τη Μικρά Ασία; Την ίδια στιγμή, πώς να εξηγήσεις στον Έλληνα ότι ιστορικά η χώρα του έχει στιγματιστεί ως δύναμη κατοχής κατά την περίοδο 1918-1922 στην ιστορική μνήμη της τουρκικής κοινωνίας;
Στα πλαίσια των προαναφερθέντων, οι αντιδράσεις της τουρκικής πλευράς για την πολυσυζητημένη ομιλία του πρωθυπουργού της Ελλάδος Γιώργου Παπανδρέου στο Ερζερούμ βρίσκουν εντελώς αδιάφορο τον αρθρογράφο. Προσωπικά αποφεύγω να επικεντρωθώ στους στρατηγικούς ελιγμούς της τουρκικής κυβέρνησης, οι οποίοι, μεταξύ άλλων, αποτελούν «απάντηση» στην άνοδο του εθνικιστικού πολιτικού λόγου στο τουρκικό πολιτικό σκηνικό. Ούτε εστιάζω στις προσπάθειες εντυπωσιασμού της ελληνικής κοινωνίας από το ελληνικό κυβερνών κόμμα, το οποίο έχει χάσει κάθε είδους λαϊκό έρεισμα στο εσωτερικό της χώρας. Το ουσιαστικό στοιχείο που με ενδιαφέρει είναι οι ελλείψεις που παρουσιάζει το ανθρώπινο δυναμικό των κοινωνιών μας, το οποίο διαχειρίζεται υψηλής σημασίας υποθέσεις, όπως οι ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Άνθρωποι που δεν καταβάλλουν καμία προσπάθεια να «ταξιδέψουν» με τη μνήμη και τη σκέψη στα εδάφη της Ανατολίας, της Κύπρου, της Ηπείρου, της Πελοποννήσου, της Μακεδονίας και του Αιγαίου, άνθρωποι που δεν ενδιαφέρονται για τα κοινωνικά δρώμενα στην αντίπερα όχθη, έρχονται να διαχειριστούν τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και το Κυπριακό. Κάποιοι που έχουν την εντύπωση ότι η γνώση του πολιτικού παζαριού στην Άγκυρα και στην Αθήνα είναι ικανή να οδηγήσει σε συμπεράσματα για την πορεία του ελληνοτουρκικού διαλόγου, βρίσκονται σε πόστα-κλειδιά που πρόκειται να καθορίσουν το μέλλον αυτού του τόπου…
«Είδατε την αναφορά του Γιώργου για το Κυπριακό στο Ερζερούμ; Είδατε την αντίδραση και την οργή του Ρετζέπ Μπέη;». Τι διπρόσωπες αντιδράσεις, οι οποίες δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από το «μεγαλείο» των ελληνικών μεσημεριανών εκπομπών…
Για να διαχειριστείς το Κυπριακό στη «δική μας» πλευρά της πράσινης γραμμής, οι διπλωματικές δεξιότητες και η γνώση της τουρκικής γλώσσας, καθώς και κάμποσων ξένων γλωσσών, δεν αρκούν για την οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού διαλόγου. Η ιστορία έχει καταδείξει ότι οι μεγάλες ιστορικές συγκρούσεις εξαρτώνται από την απόσταση που χωρίζει την απλή «συνομιλία με τον άλλον» από την «κατανόηση των λεγομένων του άλλου». Με τον όρο «κατανόηση του άλλου» δεν αναφερόμαστε σε «μονόπλευρες οπισθοδρομήσεις»… Αναφερόμαστε σε νοητές ιχνηλατήσεις στην κοινωνική ψυχοσύνθεση της άλλης πλευράς. Σημείο εκκίνησης για αυτή τη διαδρομή αποτελεί η απελευθέρωση από τις προκαταλήψεις… Για τη συνέχεια της διαδρομής… Καλό κουράγιο…
Ελπίζω οι αναγνώστες να δείξουν κατανόηση για την αγανάκτησή μου… Το γεγονός ότι άνθρωποι που βρίσκονται σε νευραλγικά σημεία στην άλλη πλευρά της πράσινης γραμμής και στην άλλη όχθη του Αιγαίου, αναφέρουν ξεκάθαρα ότι έχουν την εντύπωση ότι μιλούν σε «τοίχους», δεν είναι απλή υπόθεση… Οι δικές τους τραγικές αδυναμίες και προκαταλήψεις είναι ένα ζήτημα που ξεπερνά τα όρια αυτού του άρθρου. Απλώς υπογραμμίζουμε ότι όσα τονίσαμε παραπάνω ισχύουν και για τη δική τους περίπτωση…
www.kathimerini.com.cy
Το ταξίδι του καφέ στην Oθωμανική Aυτοκρατορία
Τουρκικός, αραβικός, ελληνικός, κυπριακός, λιβανέζικος καφές… Επί έναν αιώνα οι κάτοικοι της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου δίνουν «ιστορικές μάχες», για να διεκδικήσουν το ένδοξο ρόφημα, τον καφέ. Μια διαδρομή γεμάτη γεύσεις και αρώματα, συνυφασμένη με την ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η ιστορία ξεκίνησε σε ένα χωριό της Αιθιοπίας κατά τον Μεσαίωνα. Στα βάθη αυτής της αφρικανικής χώρας, σε ένα χωριό που ονομάζεται «Κάφφα», οι ντόπιοι ανακάλυψαν μια ρίζα φυτού με «μαγικές» ιδιότητες. Οι γείτονές τους, οι κάτοικοι της Υεμένης, εισήγαγαν στη χώρα τους τη μεγάλη ανακάλυψη των κατοίκων της Αιθιοπίας γύρω στα τέλη του 15ου αι. και στις αρχές του 16ου αι. Οι νέοι καλλιεργητές ονόμασαν τη ρίζα «kahveh», που σημαίνει «διεγερτικό» στην τοπική διάλεκτο. Αρχικά, οι κάτοικοι της Υεμένης χρησιμοποίησαν τη ρίζα για φαρμακευτικούς σκοπούς. Στη συνέχεια, όμως, «ανακάλυψαν» και την παραδεισένια γεύση του ως ποτού.
Η φήμη του καφέ έφτασε σύντομα στις δυο ιερές πόλεις του Ισλάμ, στη Μέκκα και στη Μεδίνα και στα αυτιά του Οθωμανού διοικητή της Υεμένης, Οζντεμίρ Πασά. Ο εν λόγω πασάς, επιθυμώντας να ευχαριστήσει τον σουλτάνο του, γέμισε ένα καράβι με σάκους, γεμάτους καφέ και το έστειλε στην Πόλη των πόλεων, στην Κωνσταντινούπολη. Γύρω στα μέσα του 16ου αιώνα, ο καφές έκανε το ντεμπούτο του στα σαλόνια της Βασιλεύουσας και αμέσως απέκτησε πολλούς λάτρεις. Σταδιακά, η φήμη του ξεπέρασε τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και διαδόθηκε σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία.
Στα χρόνια, λοιπόν, που οι Οθωμανοί πρωτογνωρίστηκαν με τον καφέ, δυο Σύριοι εμφανίστηκαν στην αγορά της Πόλης με μια σπουδαία ιδέα. Οι δυο φίλοι, ο Χιουκμ και ο Σεμς, άνοιξαν σε μια γειτονιά της πρωτεύουσας το πρώτο καφενείο στην ιστορία του καφέ. Σύντομα η ιδέα τους σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η οθωμανική διανόηση, η ελίτ τάξη και οι κάτοικοι της Πόλης άρχισαν να συρρέουν στο καφενείο των δύο Συρίων.
Το παράδειγμα των Συρίων ακολούθησαν και άλλα επιχειρηματικά μυαλά της οθωμανικής πρωτεύουσας, με αποτέλεσμα μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα οι δρόμοι της Πόλης να πλημμυρίσουν από καφενεία. Όμως υπήρχε ένα σημείο που προβλημάτιζε έντονα τους Οθωμανούς ιθύνοντες. Εκτός από την ελίτ τάξη, τα νέα καφενεία έγιναν χώροι διασκέδασης και ανάπτυξης συζητήσεων κοινωνικού περιεχομένου για τους άνεργους νέους. Σε μια περίοδο που ο Οθωμανός αγρότης, αποκομμένος από τη γη του, αναζητούσε ένα καλύτερο μέλλον στις μεγάλες πόλεις της Αυτοκρατορίας, οι ιθύνοντες ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι για τον κίνδυνο που καιροφυλακτούσε στις «καπνισμένες» αίθουσες των νέων «κοινωνικών εστιών αντίστασης», με λίγα λόγια των καφενείων. Με βάση λοιπόν αυτόν τον κίνδυνο, επί βασιλείας των Μουράτ Γ΄, Σελίμ Δ΄ και Μουράτ Δ΄ (τέλη 16ου αιώνα-μέσα 17ου αιώνα), δρομολογήθηκε η απαγόρευση της λειτουργίας των καφενείων. Παράλληλα, όμως, η Υψηλή Πύλη, φροντίζοντας να μη διαταράξει το εμπόριο του καφέ, που γνώριζε ιστορική άνθιση εκείνη την περίοδο, ανακοίνωσε ότι «ο καφές μπορεί να καταναλωθεί ατομικά για λόγους βελτίωσης της υγείας των υπηκόων της».
Η απαγόρευση της λειτουργίας των καφενείων και η καταστροφή πλοίων που μετέφεραν φορτία καφέ στον Μαρμαρά από τις σουλτανικές αρχές, πέρασαν στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως μια «πικρή ανάμνηση», όσο ένας πικρός καφές μιας αδέξιας, πρωτάρας νοικοκυράς. Παρά τη συγκεκριμένη στάση της Υψηλής Πύλης ή ίσως και εξαιτίας της, οι υπήκοοι του σουλτάνου λάτρεψαν τον καφέ και τον διέδωσαν σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία. Μάλιστα, μια στιγμή απερισκεψίας των στρατευμάτων του σουλτάνου έγινε η αιτία να διαδοθεί ο καφές στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όταν το 1683 οι οθωμανικές στρατιές γνώρισαν ταπεινωτική ήττα προ των πυλών της Βιέννης και ενώ τρέπονταν σε άτακτη φυγή, άφησαν πίσω τους σάκους γεμάτους καφέ.
Όταν λοιπόν οι στρατιώτες του αυστροουγγρικού στρατού ανακάλυψαν τους εν λόγω σάκους στο πεδίο της μάχης, αρχικά θεώρησαν ότι πρόκειται για τροφή ζώων. Όμως σύντομα ανακάλυψαν ότι οι σάκοι ήταν γεμάτοι από τον «οθωμανικό μαύρο χρυσό», τον καφέ. Έτσι, ο καφές ξεκίνησε τη διαδρομή του στην Ευρώπη. Στις αρχές αυτής της διαδρομής αξιοσημείωτο ρόλο για τη διάδοση του καφέ διαδραμάτισαν οι δημόσιες σχέσεις που διατηρούσε ο Οθωμανός πρέσβης στο Παρίσι, Σουλεϊμάν Αγά, με την εγχώρια υψηλή τάξη. Χάρη σε αυτόν τον άνδρα, οι εκλεκτές Γαλλίδες, εκτός από άλλες απαγορευμένες για την εποχή γεύσεις, γνώρισαν και τον καφέ.
Το 1871 ο Μεχμέτ Εφέντι στην Κωνσταντινούπολη συνέβαλε στην εμπορευματοποίηση του καφέ. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο συγκεκριμένος Οθωμανός έθεσε στη διάθεση των πελατών του έτοιμο για κατανάλωση καβουρντισμένο και αλεσμένο καφέ. Πριν από τον Μεχμέτ Εφέντι, οι ταλαίπωροι υπήκοοι του μεγάλου σουλτάνου ήταν υποχρεωμένοι να φροντίσουν προσωπικά για το καβούρντισμα και το άλεσμα του καφέ.
Τουρκικό… τσάι
Την περίοδο που ο Μεχμέτ Εφέντι πέρασε στην ιστορία με τη μεγάλη εμπορική επιτυχία του, η οθωμανική κυβέρνηση έστρεψε τα βλέμμα της στην αναπαραγωγή ενός φυτού, του τσαγιού. Έτσι, στα τέλη του 19ου αι. και στις αρχές του 20ού αι. έλαβαν χώρα πειραματισμοί καλλιέργειας τσαγιού στον οθωμανικό Καύκασο. Οι συγκεκριμένοι πειραματισμοί δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η Τουρκία χρειάστηκε να αναμένει το τέλος της Αυτοκρατορίας, για να μάθει το εγχώριο τσάι, το οποίο καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στη Ριζούπολη του Πόντου. Από τότε, το τσάι «απειλεί» την πρωτοκαθεδρία του καφέ στην κοινωνική ζωή της γειτονικής χώρας.
Η ιστορική… διαμάχη
Τουρκικός, αραβικός, ελληνικός, κυπριακός, λιβανέζικος καφές… Επί έναν αιώνα οι ένδοξοι κάτοικοι της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου δίνουν «ιστορικές μάχες», για να διεκδικήσουν το ένδοξο ρόφημα, τον καφέ. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι την περίοδο της διακυβέρνησης των Νεοτούρκων, αντιδρώντας στις κυβερνητικές πολιτικές, οι Άραβες της Συρίας και των περιχώρων της «βάπτισαν» τον καφέ «αραβικό» και ξεκίνησε το περίφημο αλαλούμ… Από την πλευρά τους, οι πολιτικοί επιστήμονες συμφωνούν ότι η διαμάχη για τον καφέ βρίσκεται σε συνάρτηση με την πορεία του έθνους-κράτους στα πρώην εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όπως και να ’χει, ένα είναι το σίγουρο… Ο καφές ήρθε για να κατακτήσει μια μεγάλη Αυτοκρατορία, την Οθωμανική. Πέντε αιώνες μετά την πρώτη είσοδό του στα εδάφη της Αυτοκρατορίας, ο καφές εξακολουθεί να απολαμβάνει την απόλυτη εξουσία του στα κοινωνικά δρώμενα του τόπου…
www.kathimerini.com.cy από το περιοδικό "Κ"
Η ιστορία ξεκίνησε σε ένα χωριό της Αιθιοπίας κατά τον Μεσαίωνα. Στα βάθη αυτής της αφρικανικής χώρας, σε ένα χωριό που ονομάζεται «Κάφφα», οι ντόπιοι ανακάλυψαν μια ρίζα φυτού με «μαγικές» ιδιότητες. Οι γείτονές τους, οι κάτοικοι της Υεμένης, εισήγαγαν στη χώρα τους τη μεγάλη ανακάλυψη των κατοίκων της Αιθιοπίας γύρω στα τέλη του 15ου αι. και στις αρχές του 16ου αι. Οι νέοι καλλιεργητές ονόμασαν τη ρίζα «kahveh», που σημαίνει «διεγερτικό» στην τοπική διάλεκτο. Αρχικά, οι κάτοικοι της Υεμένης χρησιμοποίησαν τη ρίζα για φαρμακευτικούς σκοπούς. Στη συνέχεια, όμως, «ανακάλυψαν» και την παραδεισένια γεύση του ως ποτού.
Η φήμη του καφέ έφτασε σύντομα στις δυο ιερές πόλεις του Ισλάμ, στη Μέκκα και στη Μεδίνα και στα αυτιά του Οθωμανού διοικητή της Υεμένης, Οζντεμίρ Πασά. Ο εν λόγω πασάς, επιθυμώντας να ευχαριστήσει τον σουλτάνο του, γέμισε ένα καράβι με σάκους, γεμάτους καφέ και το έστειλε στην Πόλη των πόλεων, στην Κωνσταντινούπολη. Γύρω στα μέσα του 16ου αιώνα, ο καφές έκανε το ντεμπούτο του στα σαλόνια της Βασιλεύουσας και αμέσως απέκτησε πολλούς λάτρεις. Σταδιακά, η φήμη του ξεπέρασε τα τείχη της Κωνσταντινούπολης και διαδόθηκε σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία.
Στα χρόνια, λοιπόν, που οι Οθωμανοί πρωτογνωρίστηκαν με τον καφέ, δυο Σύριοι εμφανίστηκαν στην αγορά της Πόλης με μια σπουδαία ιδέα. Οι δυο φίλοι, ο Χιουκμ και ο Σεμς, άνοιξαν σε μια γειτονιά της πρωτεύουσας το πρώτο καφενείο στην ιστορία του καφέ. Σύντομα η ιδέα τους σημείωσε μεγάλη εμπορική επιτυχία. Η οθωμανική διανόηση, η ελίτ τάξη και οι κάτοικοι της Πόλης άρχισαν να συρρέουν στο καφενείο των δύο Συρίων.
Το παράδειγμα των Συρίων ακολούθησαν και άλλα επιχειρηματικά μυαλά της οθωμανικής πρωτεύουσας, με αποτέλεσμα μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα οι δρόμοι της Πόλης να πλημμυρίσουν από καφενεία. Όμως υπήρχε ένα σημείο που προβλημάτιζε έντονα τους Οθωμανούς ιθύνοντες. Εκτός από την ελίτ τάξη, τα νέα καφενεία έγιναν χώροι διασκέδασης και ανάπτυξης συζητήσεων κοινωνικού περιεχομένου για τους άνεργους νέους. Σε μια περίοδο που ο Οθωμανός αγρότης, αποκομμένος από τη γη του, αναζητούσε ένα καλύτερο μέλλον στις μεγάλες πόλεις της Αυτοκρατορίας, οι ιθύνοντες ήταν ιδιαίτερα ανήσυχοι για τον κίνδυνο που καιροφυλακτούσε στις «καπνισμένες» αίθουσες των νέων «κοινωνικών εστιών αντίστασης», με λίγα λόγια των καφενείων. Με βάση λοιπόν αυτόν τον κίνδυνο, επί βασιλείας των Μουράτ Γ΄, Σελίμ Δ΄ και Μουράτ Δ΄ (τέλη 16ου αιώνα-μέσα 17ου αιώνα), δρομολογήθηκε η απαγόρευση της λειτουργίας των καφενείων. Παράλληλα, όμως, η Υψηλή Πύλη, φροντίζοντας να μη διαταράξει το εμπόριο του καφέ, που γνώριζε ιστορική άνθιση εκείνη την περίοδο, ανακοίνωσε ότι «ο καφές μπορεί να καταναλωθεί ατομικά για λόγους βελτίωσης της υγείας των υπηκόων της».
Η απαγόρευση της λειτουργίας των καφενείων και η καταστροφή πλοίων που μετέφεραν φορτία καφέ στον Μαρμαρά από τις σουλτανικές αρχές, πέρασαν στην ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ως μια «πικρή ανάμνηση», όσο ένας πικρός καφές μιας αδέξιας, πρωτάρας νοικοκυράς. Παρά τη συγκεκριμένη στάση της Υψηλής Πύλης ή ίσως και εξαιτίας της, οι υπήκοοι του σουλτάνου λάτρεψαν τον καφέ και τον διέδωσαν σε ολόκληρη την Αυτοκρατορία. Μάλιστα, μια στιγμή απερισκεψίας των στρατευμάτων του σουλτάνου έγινε η αιτία να διαδοθεί ο καφές στην υπόλοιπη Ευρώπη. Όταν το 1683 οι οθωμανικές στρατιές γνώρισαν ταπεινωτική ήττα προ των πυλών της Βιέννης και ενώ τρέπονταν σε άτακτη φυγή, άφησαν πίσω τους σάκους γεμάτους καφέ.
Όταν λοιπόν οι στρατιώτες του αυστροουγγρικού στρατού ανακάλυψαν τους εν λόγω σάκους στο πεδίο της μάχης, αρχικά θεώρησαν ότι πρόκειται για τροφή ζώων. Όμως σύντομα ανακάλυψαν ότι οι σάκοι ήταν γεμάτοι από τον «οθωμανικό μαύρο χρυσό», τον καφέ. Έτσι, ο καφές ξεκίνησε τη διαδρομή του στην Ευρώπη. Στις αρχές αυτής της διαδρομής αξιοσημείωτο ρόλο για τη διάδοση του καφέ διαδραμάτισαν οι δημόσιες σχέσεις που διατηρούσε ο Οθωμανός πρέσβης στο Παρίσι, Σουλεϊμάν Αγά, με την εγχώρια υψηλή τάξη. Χάρη σε αυτόν τον άνδρα, οι εκλεκτές Γαλλίδες, εκτός από άλλες απαγορευμένες για την εποχή γεύσεις, γνώρισαν και τον καφέ.
Το 1871 ο Μεχμέτ Εφέντι στην Κωνσταντινούπολη συνέβαλε στην εμπορευματοποίηση του καφέ. Για πρώτη φορά στην ιστορία, ο συγκεκριμένος Οθωμανός έθεσε στη διάθεση των πελατών του έτοιμο για κατανάλωση καβουρντισμένο και αλεσμένο καφέ. Πριν από τον Μεχμέτ Εφέντι, οι ταλαίπωροι υπήκοοι του μεγάλου σουλτάνου ήταν υποχρεωμένοι να φροντίσουν προσωπικά για το καβούρντισμα και το άλεσμα του καφέ.
Τουρκικό… τσάι
Την περίοδο που ο Μεχμέτ Εφέντι πέρασε στην ιστορία με τη μεγάλη εμπορική επιτυχία του, η οθωμανική κυβέρνηση έστρεψε τα βλέμμα της στην αναπαραγωγή ενός φυτού, του τσαγιού. Έτσι, στα τέλη του 19ου αι. και στις αρχές του 20ού αι. έλαβαν χώρα πειραματισμοί καλλιέργειας τσαγιού στον οθωμανικό Καύκασο. Οι συγκεκριμένοι πειραματισμοί δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Η Τουρκία χρειάστηκε να αναμένει το τέλος της Αυτοκρατορίας, για να μάθει το εγχώριο τσάι, το οποίο καλλιεργήθηκε για πρώτη φορά στη Ριζούπολη του Πόντου. Από τότε, το τσάι «απειλεί» την πρωτοκαθεδρία του καφέ στην κοινωνική ζωή της γειτονικής χώρας.
Η ιστορική… διαμάχη
Τουρκικός, αραβικός, ελληνικός, κυπριακός, λιβανέζικος καφές… Επί έναν αιώνα οι ένδοξοι κάτοικοι της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου δίνουν «ιστορικές μάχες», για να διεκδικήσουν το ένδοξο ρόφημα, τον καφέ. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι την περίοδο της διακυβέρνησης των Νεοτούρκων, αντιδρώντας στις κυβερνητικές πολιτικές, οι Άραβες της Συρίας και των περιχώρων της «βάπτισαν» τον καφέ «αραβικό» και ξεκίνησε το περίφημο αλαλούμ… Από την πλευρά τους, οι πολιτικοί επιστήμονες συμφωνούν ότι η διαμάχη για τον καφέ βρίσκεται σε συνάρτηση με την πορεία του έθνους-κράτους στα πρώην εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Όπως και να ’χει, ένα είναι το σίγουρο… Ο καφές ήρθε για να κατακτήσει μια μεγάλη Αυτοκρατορία, την Οθωμανική. Πέντε αιώνες μετά την πρώτη είσοδό του στα εδάφη της Αυτοκρατορίας, ο καφές εξακολουθεί να απολαμβάνει την απόλυτη εξουσία του στα κοινωνικά δρώμενα του τόπου…
www.kathimerini.com.cy από το περιοδικό "Κ"
Subscribe to:
Posts (Atom)